Elektrische stroom vergelijken met vloeistof die door leiding stroomt onder invloed van een niveauverschil (=
een drukverschil)
• Van A naar B
• Snelheid afhankelijk van volgende facetten:
o Hoogteverschil H van vloeistofniveaus
o Weerstand van de leiding
=> Onder invloed van potentiaalverschil gaan er elektronen stromen door een geleider
• Stroomsterkte (snelheid) afhankelijk van volgende factoren
o Potentiaalverschil
o Weerstand geleider
1.1.1 STROOMSTERKTE
Symbool: I
Eenheid: Ampère (A) of MilliAmpère (mA) -> 1A = 1000 mA
“Stroomsterkte” is hetzelfde als “debiet” voor water -> bij bepaalde druk laat fijn buisje weinig water door, buis
met grotere diameter en zelfde druk laat meer water door
=> Elektrische leiding onder bepaalde spanning laat meer stroom (Ampères) door naarmate diameter groter is
1.1.2 SPANNING (= POTENTIAALVERSCHIL)
Symbool: U
Eenheid: Volt (V) of kiloVolt (kV) -> 1kV = 1000V
Spanning elektriciteitsmeter: 230V of 230/400V
“spanning” is hetzelfde als “druk” voor water -> in buis met bepaalde diameter stroomt meer water naarmate
druk hoger is
=> groter vermogen kan door zelfde leiding geleverd worden naarmate spanning hoger is
Eigenschap elektriciteit: potentiaal verschil vereffenen (terug brengen naar 0V) -> stroom van elektronen
bewegen van het ene punt naar het andere
Geleider = een stof die gemakkelijk deze elektronen door laat, Zie p. 7 voor opdeling
elektriciteitsnet volgens
• Vb. goede geleider: koperdraad
wisselspanning
• Vb. slechte geleider: hout, aarde, lucht
Potentiaal = eigenschap om elektronen af te staan of aan te nemen
1
,Potentiaalverschil opwekken op verschillende manieren
• Galvanische methode
o Principe galvanisch element: als 2 verschillende materialen
(meestal metalen) ondergedompeld in een zuur zal elk
metaal afzonderlijk een verschillen potentiaal bezitten
o De 2 metalen verbinden met goed geleidend materiaal -> elektronen stromen van hoogste (+)
naar laagste (-) potentiaal
o Kathode = het negatief geladen metaal (vb. zink)
o Anode = positief gelade, metaal (vb. koper)
o Vaste polariteit: zink blijft steeds negatief geladen en koper steeds positief geladen (=
gelijkspanning
o Toegepast bij een batterij
1.1.3 WEERSTAND
Symbool: R
Eenheid: Ohm (0)
Weerstand elektrische geleider heeft eigenschap om zich te verzetten tegen doorstromen van elektriciteit ->
bepaald door materiaal geleider en afmetingen.
• Leidingen met lage weerstand nodig om elektriciteit naar elektrische toestellen te transporteren ->
leidingen bestaande uit een materiaal dat elektriciteit goed geleidt (vb. koper)
• I Ohm is de weerstand van een kolom kwik van 106,3cm lengte, 1mm² doorsnede en bij 0°C
1.2 DE WET VAN OHM
Weerstand die stroom ondervindt in een geleider is recht evenredig met de spanning en omgekeerd evenredig
met de stroomsterkte
Formule: R = U/I OF I = U/R OF U=IxR
Eenheden:
• Spanning (U): Volt (V) of kiloVolt (kV)
• Stroomsterkte (I): Ampère (A) of milliAmpère (mA)
• Weerstand R: Ohm (Ω)
1.3 DE WET VAN POUILLET
Weerstand die een stromende vloeistof zal ondervinden in een leiding is in functie van:
=> weerstand elektrische stroom in geleider is recht evenredig met lengte en soortgelijke weerstand van
geleider en omgekeerd evenredig met oppervlakte van doorsnede geleider
Formule: R = Ჹ x (L/S)
Zie p.9 voor tabel
soortgelijke weerstand
van enkele materialen
2
,Eenheden:
• Weerstand (R): Ohm (Ω)
• Lengte (L): meter (m)
Soortgelijke weerstand eigen aan materiaal -> rho (Ჹ) = Ω x mm²/m
Oppervlakte loodrechte doorsnede geleider (S) in mm²
Voorbeeld: een elektriciteitskabel in koper met diameter 1,5mm² en lengte 30m heeft een weerstand van
0,0175 x (30 x 2) / 1,5 = 0,70 Ω -> lengte kabel x2 want kabel gaat heen en terug
1.4 HET VERMOGEN
Het vermogen = het product van de spanning en de stroomsterkte
Symbool: P
Eenheid: Watt (W) of kiloWatt (kW) of VoltAmpère (VA)
• 1 kW = 1000 W • 1 W = 0239 calorie per seconde
• 1VA = IW • 1 pk = 735 W
Formule: P = U x I OF I = P/U OF U = P/I
=> aangezien U = I x R dan is P = I² x R
Eenheden:
Zie p.10 voor voorbeeld
• Vermogen (P): Watt (W) en oefening
• Spanning (U): Volt (V)
• Stroomsterkte (I): Ampère (A)
1.5 ARBEID OF ENERGIE
Arbeid/energie = het product van het vermogen en de tij -> geleverde elektrische energie
Symbool: W
Eenheid: Joule (J) of Wattseconde (Ws) of Wattuur (Wh) of kiloWattuur (kWh)
• 1 kWh = 1000 Wh • 1 Wh = 3600 J
• 1 Ws = 1 J • 1 kWh = 3 600 000 J
• 1 Wh = 60 x 60 Ws
Formule: W = P x T
Eenheden:
• Arbeid (W): Wattseconde (Ws)
Zie p.11 voor voorbeeld
• Tijd (t): seconde (s)
en oefening
• Vermogen (P): Watt (W)
Elektriciteitsmeter geeft verbruik aan in kWh.
Verbruik toestel komt overeen met bepaalde hoeveelheid verrichte arbeid -> hoeveelheid killoWatturen is het
product van het aantal kiloWatt met aantal verbuiksuren (kWh = kW x verbruiksuren)
3
, 1.6 GELIJKSTROOM – WISSELSTROOM (DC OF AC)
Gelijkstroom = elektronen stromen onder een constante spanning, met een constante snelheid
(stroomsterkte), in dezelfde richting, door een geleider
• Veel elektronische componenten werken op lage
gelijkstroom (DC) spanning -> aan/in het toestel AC
spanning van elektriciteitsnet omvormen naar lagere (DC)
spanning door uitwendige spanningsadapter of
ingebouwde voeding
• Spanningsadapter naast gelijkrichter ook transformator
• In tegenstelling tot AC netspanning voor woning (gestandaardiseerd op 230V of 400V) bestaat er een
grote variatie in DC spanningen -> elk hun eigen specifieke spanningsadapter of ingebouwde voeding
Wisselstroom = steeds wisselende spanning en elektronenstroom afwisselend van richting veranderen en
wisselen van 0 naar max positief over 0 naar max negatief en terug naar 0
• Principe sinusoïdale kurve
o Bij f = 50 Hz zijn er 50 perioden/s, elke periode duurt dus 1/50 s -> 50 x 1/50 = 1 OF f x T = 1
waaruit f = 1/T en T = 1/f
o Frequentie (f) is het omgekeerde van tijd in
seconden (T) en wordt uitgedrukt in Hertz
(Hz) -> f = 1/T
o Amplitude geeft de maximum spanning of
stroomsterkte -> eenvormige frequentie in
openbare netten gebracht op 50 Hertz dwz
dat de spanning van het net 50 maal per
seconde wisselt
o Volledige wisseling noemt men een periode -> 1 periode is 1/50 seconde
• Frequentie wisselstroom = aantal perioden per seconden uitgedrukt in Hertz (Hz) of 1 Hertz = 1 trilling
per seconde -> f = 50 Hz; 1 kHz = 1000 Hz
Symbool wisselstroom &
gelijkstroom
Waarom werkt men met wisselspanning?
• Beter rendement -> vb. bij gloeilampen minder energie, praktisch hetzelfde resultaat
• Meeste elektrische motoren werken met principe wisselende spanning
• Productie elektriciteit in centrales is eenvoudiger
o Opslaan elektriciteit in batterijen gebeurt steeds met gelijkstroom -> enkel gebruik
gelijkstroom als men werkt met batterijen
o Andere gevallen steeds wisselstroom
o Via gelijkrichter overgaan van wisselstroom naar gelijkstroom -> indien wisselstroom wordt
onderbroken tijdens halve periode dat stroom in tegenovergestelde richting zou vloeien
verkrijgt men gelijkstroom
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stefanieverhulst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.