NGTG les 11
Psycholinguïstiek: wat gebeurt er in ons hoofd als je taal produceert en opneemt. Alles rondom hoe taal in ons hoofd
is georganiseerd en hoe je taal leert. Wat er goed en fout (patholinguistiek) kan gaan.
Eerste taalverwerving: leren van je moedertaal. Gaat vanzelf tijdens de gevoelige/kritische periode.
Tweede taalverwerving; leren van een taal na je moedertaal. Studeren van taal nodig.
Neurolinguïstiek: waar in de HERSENEN zit ons taalgevoel etc.
Patholinguistiek: eerste taalverwerving gaat niet goed: taalontwikkelingsstoornissen (tos). Moeilijk om te bepalen of
iets een achterstand is of gewoon langzame ontwikkeling. Gebarentaal nodig door gebrek> doofheid, dus stoornis??
Maar met taalvermogen van doven is niks aan de hand, dus geen tos.
Linkerhersenhelft voor taal. Afasie: taalstoornis door hersenbeschadiging. Gebied van Broca (voorin
linkerhersenhelft) voor taalproductie (woorden niet kunnen vinden). Gebied van Wernicke (achterin) voor begrijpen
van taal (geen inhoud in productie, tonotono).
Gebarentaalgebruiker, vb hersenbloeding rechterhersenhelft stoornis? Geen stoornis want GT talig, zit in begrip en
productie ipv motoriek. Taal zit niet in lichaam maar in denken, dus Ook bij gebarentaalgebruikers in linkerhelft.
Overzicht van eerste taalverwerving:
Voortalige periode (0-1) -Huilen, vegetatieve geluiden (bra ma), vocaliseren (geluidjes maken), vocaal spel
-Brabbelen (onzinwoordjes)
-> universeel (5-8 maanden)
-> meer taalspecifiek (8-12 maanden)
Vroegtalige periode (1-2,5) –Eenwoordzinnen (constant met een combinatie van klanken 1 iets bedoelen)
-Twee- en meerwoordzinnen
Differentiatiefase (2,5-5) Uitbreiding van alle domeinen van de taalontwikkeling:
-Complexere zinnen (syntaxis)
-Ontwikkeling woordstructuur (morfologie)
-Verdere fonologische ontwikkeling
-Uitbreiding woordenschat
-Ontwikkeling pragmatische vaardigheden
Voltooiingsfase (5-7) Leren van uitzonderingen, uitdrukkingen en uitbreiding woordenschat en pragmatische
vaardigheden.
Dit proces is gelijk voor horende en dove kinderen. Dove kinderen vocaliseren en brabbelen, maar horen hun eigen
geluid niet, en horen de feedback van de ouders ook niet> geen beloning/aandacht, dus niet leuk meer. Op moment
dat dove kinderen stoppen met brabbelen gaan ze met hun handen spelen (als ze GT krijgen aangeboden), waar
horende kinderen met hun stem spelen. Rond 1e jaar dus ook het 1e gebaar. Handvormen hoeven niet te kloppen
maar er wordt wel iets mee bedoelt.
-ouders praten langzaam tegen kinderen, hoger praten, veel herhalen, veel mimiek. Dove ouders veel mimiek, veel
herhalen, groter rustiger gebaren en in BLIKVELD van kinderen gebaren.
CDS child directed sign. Tot het kind gerichte taal.
Dus taalverwerving voor gesproken taal en GT precies hetzelfde.
Discourse – zinnen – woorden – morfemen – fonemen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Myrthevw14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.