Hoofdstuk 13 - Zenuwstelsel
§1 - Het centrale zenuwstelsel
centrale zenuwstelsel: bestaat uit neuronen van de hersenen en het ruggenmerg
- zowel donker als licht
- grijze stof = cellichamen van neuronen
- witte stof = myeline (vetachtige stof)
- hersenen
- cellichamen aan de buitenkant
- uitlopers met myeline aan de binnenkant
- beschermd door de schedel
- omgeven door 3 hersenvliezen
- de twee binnenste vliezen zorgen voor extra bescherming omdat er
hersenvloeistof doorheen stroomt
- deze voeren ook afvalstoffen af
- cellen
- bloed-hersenbarrière
- laat selectief stoffen door
- beschermd tegen ongewenste stoffen
- haarvaten met tight junctions
- astrocyten = gliacellen (= steuncellen met veel uitlopers, vormen een
gesloten kring rond de haarvaten) die zorgen voor stofuitwisseling
tussen het bloed en hersenvocht
- ruggenmerg
- cellichamen aan de binnenkant
- uitlopers met myeline aan de buitenkant
- beschermd door het wervelkanaal
- omgeven door 3 ruggenmergvliezen
perifere zenuwstelsel: bestaat uit uitlopers van neuronen die zenuwen, spieren en klieren
met het CZS verbinden
onderdelen hersenen
- grote hersenen
- links en rechts zijn verbonden via de hersenbalk
- hersenschors: neuronen wisselen informatie met elkaar uit
- sensorische centra (zintuigen)
- primaire ontvangt prikkels, verwerkt ze en zorgt voor bewustwording
- secundaire centrum zorgt voor de mogelijkheid voor interpretatie
doormiddel van geheugen
- hoe complexer de informatie, hoe groter het sensorische centrum
- thalamus
- ontvangt alle zintuig informatie en stuurt het door naar de
hersenschors (niet geur)
- selecteert naar welke gebieden de informatie gaat
- alcohol remt de werking van de thalamus
- extra dopamine wordt aangemaakt: ontspannend gevoel
, - GABA: blijft langer aan de neurotransmitter gebonden,
hersenen gaan langzamer werken
- hypothalamus
- betrokken bij de homeostase (aansturen van de hypofyse)
- bijv. het regelen van je temperatuur met behulp van de thermostaat
- bijv. je biologische klok voor je slaapritme
- kleine hersenen
- grote rol bij het coördineren van je bewegingen
- werkt samen met alle andere delen van je hersenen
- door alcohol raken je kleine hersenen defect en verlies je bijvoorbeeld je
evenwicht
- hersenstam
- middenhersenen
- reflexen met betrekking tot zien en horen
- de pons
- verbinding tussen grote en kleine hersenen
- tussenstation tussen je evenwichtsorgaan en je kleine hersenen
- het verlengde merg
- overgang van hersenen naar ruggenmerg
- bevat veel regelcentra
- hier kruisen de zenuwen waardoor je linker hersenhelft de rechter kant
van je lichaam aanstuurt en andersom
uit de hersenen komen 12 zenuwen
- 11 in het hoofd en de hals
- de zwervende zenuw maakt verbindingen met de longen, verteringsklieren en het
hart
ruggenmerg
- verbind de hersenen met het perifere zenuwstelsel
- heeft 31 ruggenmergzenuwen, vlakbij het ruggenmerg vertakken deze in 2 delen
- sensorische neuronen
- aan de rugzijde
- voeren impulsen van prikkels naar het ruggenmerg
- spinaal ganglion = verdikking met de cellichamen van de sensorische
neuronen bij elkaar
- motorische neuronen
- aan de buikzijde
- hierlangs gaan impulsen vanuit het ruggenmerg naar de spieren
- cellichamen liggen in de grijze stof aan de buikzijde
- aan de rugzijde van de grijze stof liggen schakelneuronen
- aan beide zijden liggen grensstrengen met zenuwknopen = ganglia
- motorische neuronen maken contact
- grensstrengen geven de impulsen door aan de rest van het lichaam
reflex = onbewuste reactie op een prikkel
- reflexen beschermen je
- de meeste reflexen gaan via het ruggenmerg
- schakelneuronen geven de impulsen door
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekewelleweerd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,57. Je zit daarna nergens aan vast.