Samenvatting van het vak Westerse kunst van de minor Cultuurtoerisme. Deze samenvatting bevat alle onderwerpen uit de powerpoints en deze zijn aangevuld met de stof uit Kunstgeschiedenis voor Dummies. Onderwerpen die uitgebreid worden behandeld: Steentijd, Mesopotamië, Egypte, Griekenland en Helle...
Westerse kunst
Begrippen
Geschiedenis: dagboek van het verleden. Geschriften van oude volken over zichzelf in combinatie met
een interpretatie daarvan. De geschreven historie.
Kunstgeschiedenis: de spiegel van het verleden. Laat ons zien wie we waren.
Samen met archeologie vormt kunstgeschiedenis een van de belangrijkste bronnen voor kennis over de
prehistorie (= alles voor 3500 voor Christus).
Kunstbeweging: wordt bewust gelanceerd door een kleine groep kunstenaars die willen provoceren of
verandering bewerkstellen.
Kunstperioden: ontstaat doorgaans niet vanuit een bewuste keuze van de kunstenaars. Ontwikkelen zich
geleidelijk vanuit wijd verbrede culturele of politieke omstandigheden.
Doel van de kunstenaar: religie, rituelen, mythologie, politiek en propaganda, kunst voor
opdrachtgevers.
Belangrijkste perioden
Periode Tijd
De prehistorie 30.000 – 2500 voor Christus
Mesopotamië 3500 – 500 voor Christus
Egypte 3100 – 332 voor Christus
Minoïsche periode 1900 – 1350 voor Christus
Oude Griekse periode 323 – 30 voor Christus
Etrusken 8e eeuw – 4e eeuw voor Christus
Romeinse periode 300 voor Christus – 476 na Christus
Byzantijnse periode 500 – 1453
Middeleeuwen 500 – 1400
Hoge renaissance 1495 – 1520
Maniërisme 1530 – 1580
Barok 1600 – 1750
Plinius
Plinius was een Romeinse militair, letterkundige en amateur-wetenschapper. Zijn bekendste werk is het
Naturalis Historia. Dit is een encyclopedie bestaande uit 102 boeken, waarin hij alle hem bekende feiten
heeft verzameld om te proberen om zo een compleet beeld van de (toen bekende) wereld te geven.
Vasari
Vasari was een schilder en architect uit de Italiaanse renaissance en een van de eerste kunsthistorici
door zijn biografieën van Italiaanse kunstenaars.
,Carel van Mander
Carel van Mander is de eerste Nederlander die over kunst schreef. Dat deed hij in zijn boek:
Schilderboeck die in 1604 verscheen.
Vanaf 1907 is het mogelijk om kunstgeschiedenis in Nederland te studeren. Universiteit Leiden en
Universiteit Utrecht waren de leerstoelen van kunstgeschiedenis, zij waren de eerste universiteiten waar
het mogelijk was om kunstgeschiedenis te studeren.
Canon
Met een canon wordt het geheel van teksten, beelden, kunstwerken en gebeurtenissen bedoeld dat
het referentiekader is van een gedeelde cultuur of religie.
De canon beslist wat wij belangrijk vinden
Maakt een verschil in hoofdzaken, bijzaken en details
Is de Body of Knowledge (BOK)
Methodes voor onderzoek
1. Technische methodes
Opgravingen
Carbondatering
Stilistische analyse
Infrarood reflectologie
Dendrochronologie
Materiaal studie
Archief studie
Röntgenstralen
UV-stralen
2. Bronnenonderzoek
3. Iconografisch onderzoek
De iconografie houdt het bestuderen en beschrijven in van onderwerpen uit de beeldende kunst: het
aanzicht van een kunstwerk beschrijven en soms dateren en toeschrijven aan een kunstenaar.
De iconografie gaat in op de diepere en voor leken verborgen betekenis van het onderwerp en de details
van een kunstwerk
Les 1: Westerse kunstgeschiedenis
De prehistorie (30.000 – 2500 voor Christus)
Grotschilderingen
Vrouw van Willendorf
Stonehenge
De prehistorische kunstperiode komt overeen met de oude steentijd en de nieuwe steentijd, toen
mensen stenen gereedschappen gebruikten, leefden van jagen en verzamelen (in de oude steentijd) of
landbouw (in de nieuwe steentijd) en niet konden schrijven. Hoewel ze niet konden schrijven, wisten de
, mensen in die tijd wel hoe ze moesten schilderen en beeldhouwen. In de oude steentijd (het
paleolithicum) schilderen kunstenaars dieren op rotswanden en maakten ze menselijke en dierlijke
vormen in steen. Hun deels lijkt deel te hebben uitgemaakt van magische of sjamanistische rituelen als
hulp bij de jacht. De schilderkunst werd minderen gedurende de nieuwe steentijd (het neolithicum),
ondanks het feit dat mensen betere stenen gereedschappen, gedomesticeerde dieren en vaste
nederzettingen hadden. Op dat moment kwam echter de architectuur op, met enorme monumenten als
Stonehenge, tempels en de eerste steden.
Schilderingen
Prehistorische kunstenaars verborgen hun schilderingen heel diep in grotten alsof ze ze geheim wilden
houden. De eerste ontdekking was in 1879 in Altamira, Spanja. Ze werden ontdekt door een klein meisje,
maar niemand geloofde toen dat het grotschilderingen uit de prehistorische tijd waren. De tweede
ontdekking was in Lascaux, Frankrijk. Nog een (redelijk recente) ontdekking is gedaan in Chauvet,
Frankrijk. Hier werd in 1994 grotschilderingen ontdekt met 427 diervoorstellingen van 17 verschillende
dieren. De meeste grotschilderingen waren van dieren en mensen. Chauvet heeft de oudste
muurschilderingen (30.000 – 28.000 voor Christus).
Problemen met rotsschilderingen
Door de opkomst van toerisme en het worden van toeristische trekpleisters werden de
schilderingen beschadigd. Dit kwam door het uitademen en de hitte van de mensen. Hierdoor
zijn veel grotten gesloten en zijn zij tegenwoordig nog steeds niet openbaar.
Oplossing van Lascaux is een exacte replica: Lascaux 2. Ze hebben de grot exact nagemaakt met
materialen die bestemd zijn tegen de vele toeristen die er een bezoekje aanbrengen.
Beeldhouwkunst
De meeste prehistorische beelden zijn kleine beeldjes of reliëfs. Het bekendste beeldje uit die tijd is de
Vrouw van Willendorf, ook wel Venus van Willendorf genoemd. Het is een dik, kalkstenen vrouwtje van
11,5 centimeter hoog. Het beeldje was vroeger waarschijnlijk een vruchtbaarheidssymbool.
Geboorte Architectuur
Naarmate het land warmer werd, kon de mens landbouw bedrijven, dieren domesticeren,
gereedschappen verbeteren en permanente nederzettingen bouwen (beschaving). Deze periode wordt
ook wel de nieuwe steentijd genoemd.
Een van de oudste nederzettingen bevond zich in Çatalhöyül, Turkije. De mensen maakte daar
textiel, manden en eenvoudige potten en bouwden rechthoekige houten van lemen bakstenen
met deuren in het dak.
De meest interessante voorbeelden van architectuur uit de nieuwe steentijd zijn de mysterieuze
megalieten (enorme keien) van Bretagne en Engeland. Een megalithische constructie is een
eenvoudig of juist complex arrangement van stenen. De grootste constructie is de steencirkel
van Stonehenge in Engeland. De functie is nog steeds een mysterie, maar recente onderzoeken
tonen aan dat hij gebruikt kan zijn om zeer nauwkeurig maanstanden, zonnewende en
zonverduisteringen te voorspellen.
Gobleki Tepe: het oudste tempelcomplex dat ongeveer rond 10.500 voor Christus is gebouwd.
Het is gelegen in Turkije en was eerst en tempel en daarna werd het een stad.
Mesopotamië (3500 – 500 voor Christus)
De Mesopotamische periode beslaat verschillende beschavingen:
De Sumeriërs, die het schrift en het monotheïsme (geloven in één god) uitvonden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rverheul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
