Dit document bevat een samenvatting vanuit de aantekeningen op filmpjes van jort geschiedenis. die alle informatie bevatten over de historische context van china. vwo examenstof 2023.
De Verlichting Aantekeningen – China (1842 – 2001)
1. Introductie
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht?
Chinese tijdrekening loopt anders dan de Europese tijdrekening (tijdvakken)
Dynastieën: Uitgebreide familie die over twee of meer generaties invloed of macht uitoefent in
een land.
Keizer is een vorst of machthebber verheven boven andere vorsten. ‘Hemels mandaat’ om te
regeren.
China -> Het ‘Middenrijk’.
Belang van de staat gaat boven het belang van het individu (nog steeds wel zo)
Confucianisme -> Leer van de filosoof Confucius
Een goed mens kent zijn plaats in de maatschappij en houdt zich aan de rituelen. Dat zorgt voor
orde en harmonie.
Deze leer zit heel diep in de Chinese cultuur.
Hiërarchische verhouding in het bestuur:
Keizerlijk hof – Prefecturen – Provincies – Gemeentes
Voor een effectieve bureaucratie zijn betrouwbare ambtenaren noodzakelijk ->
Ambtenarenexamen:
- 1 keer per 3 jaar
- Zeer grote kennis van Chinese literatuur
- Heel streng -> Slagingspercentage 1%
2. Problemen in de 19e eeuw
19e eeuw: regering van de Qing-dynastie (sinds 16 e eeuw)
Kwam oorspronkelijk uit Mantsjoerije
Minderheid aan de macht, maar wel geaccepteerd door de meerderheid.
Centrale gezag verzwakt door:
Hongersnoden als gevolg van natuurrampen (overstromingen en droogte) en overbevolking.
Corruptie binnen het bestuur neemt toe. Zaken konden hiervoor niet goed uitgevoerd worden
(dijken, hierdoor ontstonden overstromingen.)
Politieke crises door opstanden om religieuze of sociaaleconomische redenen.
Positie van China verzwakt verder door Moderne imperialisme
3. Opiumoorlogen
Het buitenland ging zich verder met China bemoeien.
Vanaf 1780: Industriële revolutie in Europa
19e eeuw: Europa heeft technologische voorsprong op China.
Europeanen konden hun wil opleggen tegen Chinezen -> Britten deden dat
Europeanen gingen opium naar China smokkelen. Het werd gerookt.
Miljoenen verslaafde Chinezen aan drugs
, Grote economische schade door negatieve handelsbalans. Meer uitgaven.
Chinese regering verbiedt opiumhandel.
Door corruptie groeit de handel toch.
In beslagname en vernietiging van 1,5 miljoen kilo Britse opium.
Eerste opiumoorlog -> Tussen Engeland en China
China wordt makkelijk verslagen.
1842: Verdrag van Nanking
- Schadevergoeding voor Britten
- Hongkong wordt Engelse factorij (handelspost)
- Onbeperkt handel in vijf havensteden.
Verdrag van Nanking is een voorbeeld van een ongelijk verdrag waarin de bepalingen veel
gunstiger zijn voor westerse mogendheden dan voor China.
- Verlies van zeggenschap over grondgebied
- Mislopen van inkomen uit economische centra
Na de tweede opiumoorlog krijgen Groot Brittannië, Frankrijk en de Verenigde Staten steeds meer
invloed in steden als Shanghai en Hongkong.
Ook andere westerse landen sluiten ongelijke verdragen.
4. Opstanden van de Taiping en Nian
Opiumoorlogen vormen in keerpunt voor China.
Na de opiumoorlogen en andere gewapende conflicten komen grote delen van China direct in
handen van Japan, Frankrijk en Rusland.
Leidt tot een overname van sommige overheidstaken, zoals importheffingen.
Dit geld gaat dan naar bijv. Rusland.
Toename van:
Binnenlands verzet tegen falende centrale gezag van de Quing-dynastie.
Protesten tegen de buitenlandse inmenging en beïnvloeding.
Christelijke Taiping (bevolkingsgroep in zuid-oosten) willen een einde maken aan de Qing-
dynastie en aan de macht van westerse mogenheden over China.
Doelen:
-Afschaffing van het confucianisme
- Afschaffing van prive bezit
-Gelijkstelling van mannen en vrouwen
-Opheffing van ongelijke verdragen
Taiping nemen een groot deel zuidoosten en oosten van China in.
Hij weet goed gebruik te maken van de ontevredenheid die leeft onder de bevolking.
De strijd duurt 14 jaar en het lukt de Qing zelf niet om de taiping onder controle te krijgen met
behulp van het westen.
In het noorden van het Chinese binnengebied ontstond na een aantal grote overstromingen de
nian opstand.
Zij willen voedsel en rijkdommen.
Na neerslaan van de Taiping lukt het de Qing met grote moeite om de nian zonder westerse hulp
te verslaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorhuberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
