Psychiatrie – Een inleiding
Tentamenstof moduul 1.2 (SPH/CT Stenden 2014-15)
Inhoud
Hoofdstuk 1.1 en 1.2 – Inleiding en definiëren van afwijkend gedrag ............................................... 2
Hoofdstuk 3.1-3.3 – Classificatie en afwijkende gedragspatronen ..................................................... 3
Hoofdstuk 6 – Stoornissen die ontstaan in de kindertijd & adolescentie ........................................... 6
Hoofdstuk 13.1 en 13.2 – Genderidentiteitsstoornis ........................................................................ 12
Hoofdstuk 15.1, 15.3 en 15.4 – Slaapstoornissen (parasomnie) ...................................................... 12
Hoofdstuk 16.1, 16.2 en 16.4.1 - Persoonlijkheidsstoornissen ......................................................... 14
1
,Hoofdstuk 1.1 en 1.2 – Inleiding en definiëren van afwijkend gedrag
Psychopathologie
Een deelgebied van de psychiatrie en de psychologie dat zich bezighoudt met het beschrijven
van psychische stoornissen, oorzaken daarvan en behandelingen daarvoor.
Psychiatrie
Medisch specialisme dat zich richt op de diagnostiek en behandeling van psychische
stoornissen.
Klinische psychologie
Tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijving, de oorzaken en de
behandeling van psychische stoornissen om het geestelijk welzijn te bevorderen.
Psycholoog
Iemand die de universitaire studie Psychologie heeft voltooid.
Psychotherapeut
Iemand die na de studie Psychologie of Geneeskunde een vervolgopleiding heeft gedaan,
waardoor hij bevoegd is tot het geven van psychotherapeutische behandelingen. Hij moet
overigens in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) staan
ingeschreven.
Psychiater
Iemand die na de studie Geneeskunde een vervolgopleiding heeft gedaan waarin hij of zij zich
heeft gespecialiseerd in het diagnosticeren en behandelen van patiënten met psychische
stoornissen. Een psychiater mag, in tegenstelling tot een psycholoog, medicatie
voorschrijven.
GZ-psycholoog
Psycholoog die na zijn studie een aanvullende opleiding heeft gevolgd en in het BIG-register
is ingeschreven. Een GZ-psycholoog is bevoegd tot het diagnosticeren en behandelen van
psychische stoornissen. GZ is een afkorting van 'gezondheidszorg'.
Psychische stoornis
Een geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen die worden gekenmerkt
door onder andere een storing in het functioneren en (persoonlijk) lijden.
Samenvatting
Wat is een psychische stoornis of psychopathologie?
Psychopathologie is een deelgebied van de psychiatrie en klinische psychologie dat zich
bezighoudt met diverse vormen van afwijkende emoties, gedachten en gedrag, de oorzaken
daarvan en de behandelmogelijkheden.
Wat wordt verstaan onder afwijkend gedrag?
Er is een aantal criteria om gedrag als afwijkend te bestempelen. We noemen gedrag afwijkend
als het uitzonderlijk is of sociaal afwijkend is van een bepaalde norm. Een foute perceptie of
interpretatie van de realiteit geldt ook als afwijkend gedrag, net als emotioneel lijden en
ongepast gedrag. Als iemand een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving noemen we dit
eveneens afwijkend gedrag.
Wat zijn culturele verschillen in afwijkend gedrag?
In verschillende culturen wordt er anders gekeken naar wat afwijkend gedrag is. Gedrag dat in de
ene cultuur als afwijkend wordt bestempeld, is in een andere cultuur normaal.
2
, Hoofdstuk 3.1-3.3 – Classificatie en afwijkende gedragspatronen
Betrouwbaarheid
In een psychologische beoordeling: de consistentie van een maatstaf of van een diagnostisch
instrument of systeem.
Validiteit
De mate waarin een test of diagnostisch systeem de trekken of concepten meet, die hij
geacht wordt te meten.
Samenvatting
Wat is de DSM en wat zijn de belangrijkste kenmerken?
De Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders (DSM) is het meest gebruikte systeem
voor het classificeren van psychische stoornissen. Met behulp van specifieke diagnostische
criteria en een meer-assig evaluatiesysteem ordent de DSM patronen van afwijkende
gedragingen in groepen met bepaalde gemeenschappelijke klinische eigenschappen.
Waarom noemen we de DSM-IV een meer-assig systeem?
Het DSM-IV-systeem bestaat uit 5 classificatieassen: As I (klinische syndromen), As II
(persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid), As III (somatische aandoeningen), As IV
(psychosociale en omgevingsproblemen) en As V (globale beoordeling van het functioneren,
GAF-score).
Wat zijn de belangrijkste sterke en zwakke punten van de DSM-IV?
Sterke punten van de DSM-IV zijn het gebruik van specifieke diagnostische criteria en een meer-
assig systeem, waardoor een uitgebreid beeld ontstaat van iemands functioneren. Zwakke
punten zijn de betrouwbaarheid en validiteit van sommige diagnostische categorieën, en (voor
sommigen) de invloed van het medische model op de classificatie van afwijkende
gedragspatronen.
Tabel 3.1 – Voorbeeld van de diagnostische criteria voor een gegeneraliseerde angststoornis
1 Gedurende 6 maanden of langer bijna elke dag overdreven gevoelens van angst en bezorgdheid.
2 Deze gevoelens betreffen meer dan een of enkele onderwerpen of gebeurtenissen.
3 Betrokkene heeft moeite om deze gevoelens in de hand te houden.
4 Er is sprake van een aantal kenmerken die samenhangen met angst en bezorgdheid, zoals:
a) Gevoelens van onrust of nervositeit
b) Snel vermoeid
c) Concentratieproblemen of black-outs
d) Prikkelbaarheid
e) Hoge spierspanning
f) Moeite met inslapen of doorslapen, of onrustige, onbevredigende nachtrust
5 Betrokkene ervaart emotioneel lijden of belemmeringen in het sociale of beroepsmatige functioneren of op andere gebieden van
het leven, als gevolg van angst, bezorgdheid of bijbehorende lichamelijke symptomen.
6 Bezorgdheid of angst kunnen niet verklaard worden als kenmerken van een andere stoornis.
7 De verstoring is niet het gevolg van drugs- of medicijngebruik of van een somatische aandoening, en hangt niet samen met een
andere stoornis.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SuzanneV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
