Levensloop en gezondheid artikelen
Hoofdstuk 1 - de maakbaarheid van de levensloop - perspectief op de
levensloop.pdf
De tekst gaat over de levensloop van een persoon, waarbij gebeurtenissen als
overgangen tussen verschillende posities fungeren. De transities kunnen duidelijk
of geleidelijk in de tijd zijn, en posities betre en verschillende domeinen, zoals
sociaal-economisch, demogra sch en medisch. De wetenschappelijke benadering
van de levensloop benadrukt de dynamiek in samenhang met sociaal-structurele
en sociaal-culturele omstandigheden. Tijd is een centraal en fundamenteel begrip
in het levensloopperspectief en heeft een structurerende invloed op de chronologie
van gebeurtenissen. De tekst bespreekt vier dimensies van tijd, namelijk
biogra sche tijd, sociale tijd, historische tijd en institutionele tijd, en hoe deze de
levensloop beïnvloeden.
Dit artikel gaat over de levensloopbenadering, een interdisciplinair kader dat
verschillende wetenschapsgebieden verbindt, zoals demogra e, antropologie,
psychologie, sociologie, economie en geschiedenis. Elementen uit deze disciplines
zijn samengevoegd onder de noemer van de 'levensloop', waardoor de nadruk ligt
op de samenhang tussen de verschillende stadia van het leven. De belangrijkste
aspecten van de levensloopbenadering zijn de nadruk op cohorten of generaties
om sociale veranderingen in kaart te brengen, de nadruk op leeftijd en de
bijbehorende statusveranderingen, de aandacht voor biogra e en
ontwikkelingstrajecten, en de gedachte dat de levensloop een institutioneel
karakter heeft. Sociale scripts en overheidsbeleid spelen een belangrijke rol bij het
reguleren van de temporele structuur van de levensloop.
Het levensloopperspectief is de afgelopen jaren populairder geworden in
sociaalwetenschappelijk en medisch onderzoek vanwege verschillende redenen.
Het biedt een gemeenschappelijk kader voor onderzoekers uit verschillende
disciplines en koppelt micro- en macrovraagstukken. Het biedt ook een
dynamische visie op de werkelijkheid en vraagt om analyses van de in- en uittrede
uit situaties, de duur van die situaties en de e ecten van het verleden op het
heden. Het levensloopperspectief staat centraal in veel bijdragen in het boek,
waarbij aandacht wordt besteed aan de structurerende invloeden op de levensloop
van historische omstandigheden, vroegere ervaringen, inbedding in de familie en
beleidsarrangementen. Het idee van een maakbare levensloop wordt echter
kritisch bevraagd in sommige bijdragen, en er wordt onderzocht in hoeverre
individuen zelf hun levensloop kunnen bepalen.
In dit boek wordt de levensloop benaderd als perspectief om actuele
maatschappelijke kwesties te bestuderen, zoals echtscheiding en zorg- en
werktaken. Het onderzoek biedt nieuwe inzichten in deze discussies.
Onderzoekers tonen aan dat de diversiteit van gezinsrelaties niet nieuw is en dat
het verleden invloed kan hebben op de huidige situatie. Inzicht in hoe mensen
arbeid en zorg combineren biedt aangrijpingspunten voor de vormgeving van
beleid dat mensen helpt hun leven naar eigen inzicht in te richten. Het boek laat
zien hoe levensloopgeoriënteerde analyses bijdragen aan de kwaliteit van beleid.
1
fi fi ff ff fi fi
, Hoofdstuk 2 - de maakbaarheid van de levensloop - de maakbare levensloop.pdf
De bundel gaat over de maakbaarheid van de levensloop, waarbij de mogelijkheid
van individuen om hun leven vorm te geven centraal staat. Er wordt onderzocht in
hoeverre burgers in staat zijn om hun levensloop zelf vorm te geven en welke
belemmeringen ze daarbij tegenkomen. De tekst behandelt ook het idee van de
maakbaarheid van de samenleving en de vraag of de overheid invloed kan
uitoefenen op de levensloop van individuen. Er wordt ook ingegaan op de vraag of
de maakbaarheid van de levensloop wel spoort met de feiten en in welke mate de
levensloop werkelijk maakbaar is.
De ideologie van keuzevrijheid is wijdverspreid in onze samenleving en het idee dat
de levensloop maakbaar is, maakt hier onderdeel van uit. Deze ideologie gaat uit
van het concept van individualisering en de toename van individuele autonomie
door de afname van normatieve en institutionele restricties. Dit heeft geleid tot
overheidsmaatregelen die meer individuele verantwoordelijkheid en keuzevrijheid
stimuleren. Het idee van keuzevrijheid is bedoeld als uiting van autonomie, waarbij
individuen doelen kunnen realiseren die zij belangrijk achten en vorm kunnen
geven aan hun eigen toekomst. Sociologen zoals John Meyer, Anthony Giddens en
Ulrich Beck en Elisabeth Beck-Gernsheim hebben dit idee van individualisme
bestudeerd en hoe het zich manifesteert in de moderne samenleving, waarbij
levensplanning als een belangrijk kenmerk wordt gezien om de eigen identiteit te
behouden. Het idee van de maakbaarheid van de levensloop vereist dat individuen
toekomstgericht handelen en dus over een zekere mate van keuzevrijheid
beschikken.
De tekst onderzoekt in hoeverre individuen in staat zijn om hun levensloop te
sturen en hoe maakbaar het leven eigenlijk is. De auteur wijst op een onderzoek
van het Sociaal en Cultureel Planbureau waaruit blijkt dat 26% van de
ondervraagden zelden verder dan een jaar vooruit kijkt, terwijl 38% regelmatig
nadenkt over de toekomst 5 jaar of langer. Het artikel geeft ook voorbeelden van
paneldata uit onderzoeken naar demogra sche keuzes van jongvolwassenen en
uittredingsbeslissingen van oudere werknemers om te laten zien in hoeverre
plannen gerealiseerd worden. Over het algemeen is er een verband tussen plannen
en gedrag, maar mensen zijn vaak te optimistisch over de snelheid waarmee ze
hun plannen kunnen realiseren.
De maakbaarheid van de levensloop wordt beïnvloed door zowel individuele
ideeën over de toekomst als de mogelijkheden om deze ideeën te realiseren.
Externe vormen van sociale controle zijn vervangen door interne controle,
waardoor individuen meer keuzevrijheid hebben, maar ook gecontroleerd worden
via socialisatie in gewenste kennis, vaardigheden, opvattingen, houding en
emoties. Interne controle is echter precairder dan externe controle omdat
psychische sancties minder zichtbaar en meer van de persoon afhankelijk zijn dan
sociale sancties. Bovendien zijn de boodschappen van socialiserende instanties
vaak verre van eenduidig, wat individuen een behoorlijke mate van speelruimte
biedt waarbinnen ze hun eigen ideeën over de levensloop kunnen vormgeven.
Verder hebben eerdere levensgebeurtenissen (en daarmee ook eerder gemaakte
keuzes) sterke invloed op het verdere verloop van de levensloop. Dit betekent dat
2
fi
