Bijeenkomst 1: De internationale rechtsorde en de nationale rechtsorde
Staatsrecht nummers: 24, 25, 31, 32 en 40
Nummer 24 De verhouding tussen nationaal en internationaal recht
De nationale rechter kan met regels van volkenrecht te maken krijgen ook wanneer deze regels louter de betrekkingen
tussen staten beheersen. De rechter krijgt meer met volkenrecht te maken wanneer ook individuen en privaatrechtelijke
rechtspersonen daar een beroep op kunnen doen. Immuniteit van jurisdictie komt dan veelvuldig voor en staat in de weg
aan het voor de nationale rechter dagen van internationale organisaties die op grond van verdragen immuniteit toekomen.
De doorwerking van internationaal recht in een nationale rechtsorde wordt primair bepaald door de regels die het nationale
constitutionele recht daarover stelt. We kennen monisme en dualisme.
Monistische stelsels Dualistische stelsels
In dit verband betekent het dat internationaal Er wordt van uitgegaan dat internationaal
recht zonder meer deel uitmaakt van de recht in beginsel slecht staten bindt: wil er
nationale rechtsorde: het omvat zowel binnen de nationale rechtsorde werking aan
nationale als internationale regels. Het toekomen, dan moet de volkenrechtelijke
internationale recht bindt de nationale regel eerst in die rechtsorde worden
autoriteiten en kan door de burger in rechte opgenomen volgens de procedures die het
worden ingeroepen. nationale recht voorschrijft. Nationaal en
internationaal recht zijn dus twee
afzonderlijke stelsels. De internationale regel
kan pas door de rechter worden toegepast
wanneer wetgeving tot stand is gebracht die
de regel in de rechtsorde incorporeert. De
Er wordt een uitzondering gemaakt voor consequentie hiervan is dat een aldus
EU-regels, die naar algemeen aanvaarde getransformeerd verdrag aan de Grondwet
opvatting uit eigen kracht toepasselijk kan worden getoetst en bij een latere wet kan
zijn op individuen en ondernemingen. worden gewijzigd.
In de context van de nationaalrechtelijke toepassing door de rechter van het internationale recht wordt in monistische
stelsels wel gesproken van directe werking van directe werking van een verdragsbepaling. De directe werking wordt in de
Nederlandse Grondwet uitgedrukt door middel van de term ‘een ieder verbindend’: alleen een ieder verbindende
verdragsbepalingen hebben directe werking.
Artikel 93 Grondwet:
Bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties, die naar haar inhoud een ieder kunnen
verbinden, hebben verbindende kracht nadat zij zijn bekendgemaakt.
Artikel 94 Grondwet:
Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is
met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Indien een staat, die als dualistisch kan worden gekenmerkt, een specifiek verdrag niet in nationaal recht omzet, is er het
risico dat de rechter bij een hem voorgelegd rechtsgeding niet in staat is te handelen naar de regels van het internationale
recht. In een dergelijk geval komt het primair op de wetgever en de uitvoerende macht aan om die internationale regel in de
praktijk van wetgeving en uitvoering te eerbiedigen dan wel te implementeren.
Ook binnen een monistisch stelsel is er mogelijk dat een regel van internationaal recht niet of verkeerd wordt toegepast, dan
wel door een hogere regel terzijde wordt geschoven. Een nationale fout bij de toepassing van een internationale norm kan
weliswaar leiden tot de aanname van een internationale aansprakelijkheid van de staat, maar behoeft in het geheel niet te
leiden tot het aannemen van een onrechtmatigheid naar nationaal recht.
Nummer 25 Totstandkoming van verdragen
Als regel verloopt de totstandkoming van een verdrag in verschillende fasen:
Internationaal niveau Nationaal niveau
1) Onderhandelingen
2) Sluiting
3) Bekendmaking
4) Parlementaire goedkeuring
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dena15. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,24. Je zit daarna nergens aan vast.