volledige uitgeschreven, maar in het kort maar vragen.
hoofdstuk 1 en 2 waarvan 1.4 het relevantste met hoofdstuk 2.
In het boek staan er mooie verhalen die goed is om nog te lezen en alles beter te begrijpen, maar met samenvatting kom je er.
1.2 Geschiedenis van de omgang met mensen met abnormaal gedrag
1.2.1 Oudheid
1.2.2. Middeleeuwen, 500- 1500
De ‘behandeling’ van bezeten mensen bestond indertijd uit bidden, kruiszwaaien, bezweringen,
geseling en voedselonthouding. Als dit niet het gewenste effect opleverde, vielen de geestesziekten
ten prooi aan de brandstapel of werden ze verstoten uit de gemeenschap, waardoor ze verdoemd
waren tot een zwerven bestaan.
De Vlaamse art Johan Weyer maakte zich in deze loopbaan hard voor geesteszieke mensen en
meende dat zij medische behandeling nodig hadden.
De voorlopers ban de psychiatrische ziekenhuis
In België, Gent, werd in 1191 in Sint Jan Ten Dullen-hospitaal opgericht- het eerste hospitaal dat zich
hoofdzakelijke richten op de opvang van krankzinnigen.
1.2.3 Renaissance en Verlichting, 1500- 1780
Met de komst van de Renaissance veranderde de kijk op het Christendom en daarmee de invloed op
het leven van alledag, dus ook de manier waarop er met ‘bezeten mensen’ werd omgegaan.
In de loop van de zeventiende eeuw werden de in hostpitalen opgenomen dollen ingezet voor
dwangarbeid, waarmee de kosten voor de opvang enigszins konden worden gedrukt. Aan het begin
van de achttiende eeuw vond men de oorzaak in lichamelijke defecten en ziekten en zocht men
genezing in het op medische gronden behandelen van de geesteszieken. De Engelse Art William
Cullen heeft in deze tijd een aandeel gehad door symptomen van krankzinnigheid te beschrijven en
de classificeren.
Cullen introduceerden het begrip ‘Moral Treatment’, een behandelvisie die van invloed is geweest op
de ontwikkeling van de zorg voor krankzinnigen. Z
Moral treatment, de ‘morele therapie’
Cullen en en Phillipe Pinel hielden zich bezig met de emancipatie van de zorg voor krankzinnigen. Hij
beschouwde de krankzinnige als een door ziekte getroffen mens, niet als een misdadiger.
Hij ontdeed de krankzinnigen van hun ketens en bracht orde, discipline en een meer menswaardige
bejegening in de behandeling. Ook legde hij de focus terug op het versterken van de familiebanden
en erkende hij de rol van de omgeving waarin de krankzinnige vertoefde.
1.2.4. De Romantiek, 1780-1880
De Duitse arts Johann Christian Reil droeg een visie uit zoal wij die vandaag de dag kennen van de
psychotherapeutische centra en settings. De tijd was toen echter nog niet rijp voor dergelijke centra.
Zijn visie op de omgang met en de behandeling van de patiënten luidde dat zij niet moest worden
onderdrukt en dat de therapeutische relatie de basis was waarop de behandeling vorm kon krijgen.
De zorg voor krankzinnigen is pas de laatste 120 jaar menswaardig te noemen, al laat de invulling
ervan zich bediscussiëren. De Nederlandse Arts Schroeder van der Kolk werd door zijn toedoen
gerichter te werk gegaan. Er ontstond dagbesteding. Arbeid en ontspanning was daarbij belangrijk.
Dit werd geïnspireerd door de Morele therapie.
Meerenberg
Het provinciaal Geneeskundig Gesticht voor Krankzinnigen Meerenberg. Meerenberg heeft lange tijd
model gestaan voor andere instituten in ons land. Personeel kreeg bij indiensttreding een
1
, Handleiding voor oppassers in gasthuizen voor krankzinnigen. Saillant detail was dat de meeste
oppassers en bedienden niet konden lezen en schrijven, zodat zij zich de materie uit het boek niet
eigen konden maken. Oppassers waren ongeschoold, dikwijls ongeschikt, oud patiënt, zelf
onhandelbaar in contact met patiënten en hadden weinig ervaring.
1.2.5 vanaf 1880
De tweede krankzinnigenwet
In 1884 kwam de Tweede krankzinnigenwet tot stand, die tot 1994 geldend zou blijven. Het gebruik
van dwangmiddelen diende geregistreerd te worden.
Paviljoensprincipes
1.3. professionalisering van de psychiatrische zorg
Aan het eind van de negentiende eeuw werd de psychiatrische zorg steeds professioneler en kreeg
de wetenschap meer voet aan de grond. Patiënten werden onderzocht en geobserveerd. De Duitse
arts Kraepelin schreef een boek. Een psychiatrische classificatie voor ziektebeelden, dat ruim veertig
jaar leidend is geweest. De huidige DSM is hiervan afgeleid.
Professionalisering van de verpleegkunde
In 1890 verscherpte de Nederlandse Vereeniging voor psychiatrie onder leiding van dr. Jacob van
Deventer. Geneesheer-directeur van instituut Meerenberg, de criteria waaraan het verplegend
personeel moest voldoen. In 1892 werden de examens krankzinnigenverpleging afgenomen. De
lesstof was gericht op de anatomie en verzorging. Je werd toegelaten van 22jr voorkeur ging uit naar
vrouwelijke personeel. In 1897 publiceerde Van Deventer zijn handboek der krankzinnigenverpleging.
Vermaatschappelijking van de zorg
Het was belangrijk dat de groei van psychiatrische patiënten, met daaraan verbonden stijging in
personele kosten zou verminderen. Vandaar dat er zowel voorzorg als nazorg in leven werd
geroepen. Dit deze de patronaten. (nu wordt dit de sociaalpsychiatrische verpleegkundigen
genoemd)
Psychoanalyse
De Oostenrijkse neuroloog Sigmund Freud wordt gezien als de grondlegger van de psychoanalyse. Hij
legde tussen trauma’s in het verleden en daaruit voortvloeiend problemen in het volwassenleven van
de patiënt.
De zorg voor psychiatrische patiënten in de tweede wereld oorlog
De geestelijke gezondheidszorg na de tweede wereldoorlog
In 1948 werd de ‘nationale Federatie voor Geestelijke Volksgezondheid opgericht, die vorm gaf aan
de toekomstige geestelijke gezondheid. De ambulante psychiatrische hulpverlening maakt een
opmars. Ook werd er meer gericht op specifieke problematiek, nazorg werd meer gegevens en
dagbehandelingen.
Sociale psychiatrie
De sociale psychiatrie is van invloed geweest in die zin doordat ze onder de aandacht bracht dat de
omstandigheden waarin iemand verkeerde ook van invloed konden zijn op het ontstaan en de
behandeling van geestesziekten.
BELANGRIJK VANAF HIER VOOR DE TOETS.
1.4 De opkomst van sociotherapie
Milieutherapie
Rond 1930 kregen we de milieutherapie. Waarbij de therapeutische milieu en het samenleven in een
groep belangrijke middelen vormden om tot ontwikkeling te komen.
Actieve aanpassingtherapie
Aansluitend op de opkomst van milieutherapie, ontstond in Frankrijk in de jaren vijftig een meer
activerende therapie, die men sociotherapie noemde. In Nederland word sociotherapie ook wel
activerende therapie genoemd. Het grootse deel van het actieve aanpassingtherapie was
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Hbosocialwork. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
