Biologie thema 6
Basisstof 1
Als je je huis wilt verwarmen kan dat met centrale verwarming. Dit verwarmingssysteem
bestaat uit radiatoren, een thermostaat en een verwarmingsketel. Om een min of meer
constante temperatuur in huis te hebben, heb je een regelkring, deze bestaat uit een sensor,
een controlecentrum en een effector. De thermostaat is de sensor.
Normwaarde = de temperatuur die het moet zijn in huis.
Als de temperatuur hoger of lager is wordt dan de normwaarde geeft de thermostaat een
signaal af aan de verwarmingsketel. De verwarmingsketel is het controlecentrum dat de
informatie verwerkt.
Negatieve terugkoppeling = wanneer een toename van het resultaat (stijging van
temperatuur) een remming van het proces veroorzaakt.
Positieve terugkoppeling = wanneer een toename van het resultaat het proces versterkt.
Zintuigcelen zijn de sensoren die verandering van de normwaarde in een organisme
waarnemen. Ze kunnen dan een signaal geven aan hormoonklieren en zenuwcellen. Dit zijn
de controlecentra die de signalen verwerken en communiceren met verschillende weefsels
en organen (effectoren) om de normwaarde te handhaven. Het inwendige milieu van een
organisme blijft hierdoor min of meer constant. Dit noemen we homeostase. Het handhaven
van homeostase vindt meestal plaats door regelkringen met negatieve terugkoppeling.
Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie.
Voor homeostase is communicatie tussen cellen nodig. In meercellige organismen vindt
communicatie tussen cellen plaats met signaalmoleculen. Deze worden door bepaalde
cellen afgegeven en binden zich aan receptoren (=ontvangers) in het membraan van andere
cellen: de doelwitcellen.
Hormoonklieren geven signaalmoleculen af die we hormonen noemen. Hormoonklieren
geven de hormonen af aan het bloed dat door de hormoonklier stroomt.
De afgifte van hormonen door cellen van de hormoonklier heet secretie.
Hormonen zijn alleen werkzaam in organen waarvan de cellen hormoonreceptoren bezitten
waaraan de hormonen kunnen binden. Deze organen noemen we doelwitorganen.
Hormoonspiegel = de concentratie van een hormoon in het bloed.
Endocriene klieren = klieren die hun product afgeven aan het bloed.
Exocriene klieren = klieren met een afvoerbuis. Het proces van klieren hun product afgeven
via een afvoerbuis, noem je excretie of uitschending.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnvanveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.