Samenvatting van het vak Samenleving- uitdagingen en oplossingen uit 2022. Hoofdstukken 1 tot 7 (alles want dat jaar gezien is) worden samengevat waarbij cursus, eigen notities en PowerPoint in 1 document worden gestoken.
SAMENLEVING – UITDAGINGEN EN
OPLOSSINGEN
INLEIDING
NAOORLOGSE SAMENLEVING
Middeleeuwen
- weinig functionele diversiteit (90%) is boer
- legitimiteitsproblemen (machtsconflicten)
- gewone mensen zijn afhankelijk van de goodwil van edelen :
o voor overleven
o geen risicobescherming via sociale zekerheid tegen armoede, werkloosheid
- alleen edellieden hebben luxe
o bescherming
o vrije tijd
o genoeg voedsel
o hovelingen die voor hun fysieke taken vervullen
- godsdienst om status quo te bestendigen en kans op de verbeteringen ligt in Gods handen
KENMERKEN VAN DE VERZORGINGSSTAAT
-> gebaseerd op een kapitalistisch productiesysteem
-> de overheid in toenemende mate een rol toebedeeld krijgt als beschermer van welvaart en welzijn voor
allen.
-> vanaf de jaren 60
- economische groei
o welvaartstoename
o uitgebreid stelsel sociale voorzieningen
o meer levensruimte
o meer ruimte voor bewustwording en zelfontplooiing
- emancipatie
o door toenemende materiële onafhankelijkheid
o vrouwen en jongeren
- industrialisering
- complexiteit, differentiatie -> bureaucratisering
o differentiatie: verschillende velden (onderwijs, economie, cultuur, recht, zingeving
, o bv. het virus gaat door al die velden heen en laat zien hoe complex de samenleving is want de
ene wil geen mondmaskers de andere wel)
- urbanisering/ verstedelijking
o anonimiteit
- massamedia en pluriformiteit
- verwetenschappelijking
o wetenschap is de basis van de verzorgingsstaat
- secularisering
o waarden en normen worden herzien
o de invloed van kerk en religie op het handelen heeft sterk afgenomen
- democratisering
CENTRALE PRINCIPES VAN DE VERZORGINGSSTAAT
1. economische groei
2. individualisering
- toename van de onafhankelijkheid van het individu
3. pluriformering
- de ruimte om aan de behoefte tot individualisering tegemoet te komen
→ de samenleving bestaat uit verschillende arrondissementen en aanboden (pluriformering) kunnen we kiezen
(individualisering) bv. netflix: honderden series en films en je kan zelf kiezen wat je wil zien
Opmerkingen!
- transities gebeuren geleidelijk
- materiële randvoorwaarde
→ evoluties gebeuren traag, meestal over verschillende generaties geen en is gebaseerd op materiële
randvoorwaarde (demografische structuur die we nodig hadden om de verzorgingsstaat uit te bouwen)
→ zelfstandigheid kan worden gerealiseerd afhankelijk van een gunstige economische situatie in een
samenleving
DEEL 1: DE SAMENLEVING ALS GEMEENSCHAP
HOOFDSTUK 1: PRIMAIRE RELATIES
PRIMAIRE RELATIES
Traditionele patronen van normen, waarden en opvattingen hebben hun vanzelfsprekendheid verloren en
maken plaats voor nieuwe denkbeelden.
Bv. terein van huwelijk -> echtscheiding reëel alternatief en kiezen voor andere vormen van huwelijk bv.
samenwonen, alleen wonen
De wijze waarop mensen duurzame relaties met elkaar sluiten wordt bepaald door de wijze waarop de
samenleving is gestructureerd
Primaire relaties = huishoudens, huwelijkssluitingen, de echtscheiding, ongehuwd, samenwonen en de
vruchtbaarheid
,HUISHOUDENS
Huishoudens = hetzij 1 persoon die alleen heeft, hetzij twee of meer personen in 1 woning samenleven
Gezinsindividualisering:
Vroeger: vaak meerdere generaties (familiekernen) in 1 woning
Nu: meestal samenwoning tussen leden van 1 familiekern
-> gezinseenheden zich losmaken uit patronen van samenwoning met anderen.de resulteert in
gezinsverdunning = afnemen van inwoning en samenwoning van ouders en gehuwde kinderen.
Er is een daling van 1991 – 2016
- Aantal private gezinnen toegenomen.
- Eenpersoonshuishoudens neemt heel erg toe
-> door verminderde huwelijksbereidheid en hertrouwintensiteit
-> door toename aantal echtscheidingen
-> algemene trend van zelfstandig wonen
- Gehuwd neemt af
- Ongehuwd neemt toe
- gevoelige daling aantal huishoudens met vijf of meer leden
-> gedaalde vruchtbaarheid
-> gezinsindividualisering stijgt
HUWELIJKEN
Huwelijksverwachtingen:
Brutohuwelijkscijfer: aantal huwelijkssluitingen per 1000 inwoners in een
bepaald kalender jaar.
Bruuske stijgingen en daling hebben te maken met de veranderingen in
de wetgeving bv. huwelijk uit mensen van hetzelfde geslacht in 2003
Evolutie van hertrouwintensiteit:
hertrouwen
-weduwen
-echtscheiding
Daalt voornamelijk bij vrouwen
-> !! examenvraag
Vrouwen waren een lang afhankelijk van het inkomen van
de man en moesten ze scheiden waren ze genoodzaakt om
te hertrouwen. En deze druk is door de jaren heen weggevallen (doordat ze zelf zelfstandiger zijn geworden
door zelf werk te hebben)
, ECHTSCHEIDINGEN
Continue stijging (1960-2004)
Daling door anticipatie op nieuwe wetgeving (2004-2007)
Inhaalmanoeuvre en nieuw record (2007-2008)
Na inhaalmanoeuvre weer daling (2008-2010)
→ bepaald door nieuwe/ versoepelde wetgevingen omtrent
echtscheiding
-> sterke toename in de grafieken is te danken aan
inhaaleffecten
-> in 2007 zien we een daling dit komt doordat mensen de komende wetgeving af wachten en hun
echtscheiding uitstellen
Hoe recenter de huwelijkscohorte, hoe hoger het percentage ontbonden huwelijken
Andere factoren van echtscheiding (buiten juridische versoepeling)
- materiële condities:
- grotere economische zelfstandigheid
- toename tewerkstelling van vrouwen
- daling van huwelijksvruchtbaarheid:
- minder kinderen vermindert weerstand tegen echtscheiding
- mentaliteitsverandering:
- huwelijk heeft zijn karakter van onverbreekbaarheid verloren
- echtscheiding is sociaal meer acceptabel geworden
- meer nadruk gelegd op individuele zelfbewustzijn en persoonlijke uitbouw van het leven
- dalende invloed van de kerk op het maatschappelijk leven
- toegenomen sociale zichtbaarheid van echtscheiding die het fenomeen zelf versterkt
na WOII zien we geleidelijk aan een versoepeling van de wetgeving
1830 na WOII 2007 en toekomst
echtscheiding op grond
bv. afschaffing onderscheid overspel man vs vrouw
van bepaalde feiten
onherstelbare ontwrichting
echtscheiding op grond
van meer dan 2 jaar bv. vermindering termijn van 10 naar 5 naar 2 jaar
feitelijk scheidingen
echtscheiding
door wederzijdse bv. afschaffing eigendomsoverdracht wederzijdse toestemming
toestemming
1 vierde tot 1 derde huwelijken worden door echtscheiding ontbonden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vs1020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
