Omvat een samenvatting van Hoofdstuk 2
- De kernconceptenvan hoofdstuk 2: sociale ongelijkheid, macht, gezag, democratisering etc.
- Beknopte samenvatting van alle belangrijke punten uit het boek
Verhouding: verwijst naar de wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden en tot elkaar
verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vormgeven aan deze verschillen. Het
verwijst ook naar de onderlinge betrekkingen tussen staten.
Een samenleving bestaat niet alleen uit cultuur, maar ook uit verhoudingen, verschillen in macht,
status en bezit.
Het kernconcept sociale ongelijkheid: is een situatie waarin verschillen tussen mensen, in al dan niet
aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een
ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling.
Discriminatie is een ongelijke behandeling in gelijke gevallen
4 soorten sociale ongelijkheid:
1. Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen, geld en bezit.
2. Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen, contacten met mensen.
3. Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen, status en aanzien.
4. Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen, macht en gezag
Sociale stratificatie is de verdeling van de maatschappij in groepen waartussen sociale ongelijkheid
bestaat. Die groepen worden ook wel sociale lagen genoemd. Een sociale laag is dus een grote groep
mensen met dezelfde maatschappelijke positie.
De maatschappelijke ladder is een indeling waarbij mensen met meet bezit of status hoger staan dan
anderen.
Als mensen vergeleken worden op basis van de status van hun beroep, beroepsprestigeladder.
Het stijgen of dalen op de maatschappelijke ladder noemen we sociale mobiliteit. Jouw plek op de
maatschappelijke ladder staat dus niet vast. (Ontstijgen sociale klasse waarin je (geboren) bent).
1. Positietoewijzing verwijst naar maatschappelijke oorzaken waardoor een persoon of groep
op een bepaalde positie terechtkomt.
- De betrokken personen hebben hier geen invloed op.
1. Positieverwerving houdt in dat mensen een maatschappelijke positie verkrijgen door hun
eigen bijdrage of groep waartoe ze behoren.
- De betrokken personen hebben hier wél invloed op.
In een open samenleving hebben mensen veel kansen om sociaal mobiel te zijn. In een gesloten
samenleving is er nauwelijks mogelijkheid tot sociale mobiliteit. In elke samenleving is er sprake van
sociale ongelijkheid, maar de mogelijkheid daar wat aan te doen verschilt per samenleving.
Het milieu waar iemand in opgroeit, heeft invloed op de maatschappelijke positie.
Kans op sociale mobiliteit wordt groter, naarmate er sprake is van meer:
Economisch kapitaal: bezit en inkomen
Sociaal kapitaal: connecties, netwerk, mate van respect
, Cultureel kapitaal: culturele competenties die kenmerkend zijn voor hoge posities. Bijvoorbeeld:
etiquette.
De verzorgingsstaat is een institutie met als doel solidariteit te reguleren. Solidariteit is betekent het
willen helpen van elkaar. Door de institutie van de verzorgingsstaat zijn we verplicht elkaar te
verzorgen wanneer dat noodzakelijk is. Mensen betalen belasting, waardoor er bijvoorbeeld
voorzieningen en (een deel van) de zorg betaald worden. Door de verzorgingsstaat ontstaat er minder
sociale ongelijkheid.
Mensen werken soms samen om een ideaal te bereiken waar iedereen baat bij heeft bijvoorbeeld:
schoon drinkwater, onderwijs, volksgezondheid, veiligheid. Dit is het geval als het over een algemeen
belang of een collectief goed gaat.
Door belasting te betalen werken mensen mee aan collectieve goederen. Deze goederen zijn voor
iedereen toegankelijk/ non-exclusief. Iedereen profiteert ervan.
Private goederen zijn goederen waar mensen voor moeten betalen. Deze goederen zijn niet voor
iedereen toegankelijk/ exclusief.
Als een groep of samenleving samen collectieve goederen tot stand wil brengen, noemen we dit een
collectieve actie.
Dát mensen samenwerken is niet vanzelfsprekend: mensen hebben ook eigen belangen. De vraag is
dus of en wanneer mensen zich gaan inzetten voor een collectieve actie, het dilemma van de
collectieve actie.
Paragraaf 2
Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren, heet dat collectieve actie.
Het wel of niet meewerken aan het realiseren van een collectief goed noemen we het dilemma van
de collectieve actie.
Actor is een groep of persoon die betrokken is bij maatschappelijke vraagstukken.
Freeriders zijn actoren die wel profiteren van het collectieve goed, maar er niet aan bijdragen.
De oplossing voor het dilemma van collectieve actie is dwang. Er moet een instantie zijn die kan
afdwingen dat iedereen meewerkt, zo’n actor moet macht hebben. In Nederland is de staat die actor.
Het kernconcept macht: is het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te
bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of vergroten.
4 soorten hulp- of machtsbronnen:
1. Affectieve machtsbronnen: invloed op grond van emoties.
2. Cognitieve machtsbronnen: invloed op basis van kennis.
3. Economische machtsbronnen: invloed op basis van geld of bezit van schaarse goederen.
4. Politieke machtsbronnen: invloed van de overheid of politieke machtsdragers.
Macht is een asymmetrische relatie: er is een ongelijke verhouding tussen twee actoren, de ene
actor heeft meer hulpbronnen dan de ander. Je kunt pas macht hebben over een ander als de een
meer macht heeft dan de ander.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper athinagovaars. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
