Samenvatting
Samenvatting alle schema's voor bestuursrecht
alle schema's die je nodig hebt om het vak te halen
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Attributie Delegatie MandaatToekennen nieuwe bevoegdheid Overdragen toegekende bevoegdheid, art Namens BO, art 10:2, 10:3 Awb
10:13, 10:17 Awb
Basis in wet (legaliteitsbeginsel) Wettelijke bepaling ‘bij of krachtens’, art Geen wettelijke grondslag, art 10:3 Awb
10:15 Awb Mandaatbesluit, art 10:5 Awb
Delegatiebesluit, art 10:9 Awb
Bo met verantwoordingsplicht Niet aan ondergeschikten (art 10:14 Awb Aan ondergeschikten
Bo zonder verantwoordingsplicht (ZBO) Aan niet-ondergeschikten, art 10:4 Awb
Ambtenaren
legaliteitsbeginsel > Het legaliteitsbeginsel houdt in dat voor de bevoegdheid van bestuursorganen tot het nemen van
besluiten waarbij eenzijdige belangen van de burger kunnen worden geschaad steeds een wettelijke grondslag is
vereist. Voor overheidsoptreden dat ingrijpt in vrijheid en of eigendommen burgers is een wettelijke grondslag vereist.
4:23 Awb, fluroridering arrest > voor ingrijpend positief overheidsoptreden / het methadon arrest > bij negatief
overheidsoptreden
evenredigheidsbeginsel, art 3:4 lid 2 Awb > toetsing: geschiktheid, noodzakelijkheid, evenredigheid (alle
omstandigheden meewegen) , Evenredigheid en toetsing door de rechter
Evenredigheidsbeginsel alleen toegepast bij beleidsvrijheid, tenzij uitzonderlijk geval. Uitkomst v/d belangenafweging?
› Art. 3:4 lid 1 Awb: plicht om belangen af te wegen (bij beleidsvrijheid) + specialiteitsbeginsel
› Art. 3:4 lid 2 Awb: evenredigheidsbeginsel > De voor één of meer belanghebbenden nadelige gevolgen van een besluit mogen niet onevenredig
zijn in verhouding tot de met het besluit te dienen doelen
Beleidsvrijheid > norm: niet onevenredig > gevolg: terughoudende toets rechter (uitzondering bestraffende bestuurlijke sancties!, dan moet er vol
getoetst worden volgens art 1:6 AWB
› De bestuursrechter zal bij de beoordeling van een op een belangenafweging berustend besluit toetsen of de afweging van de betrokken belangen
zodanig onevenwichtig is, dat het bestuur niet in redelijkheid tot dat besluit heeft kunnen komen
- Marginaal/terughoudend toetsen: verschillende uitkomsten rechtmatig> Kwantum/Venlo arrest
Marginale toetsing staat ook wel bekend als toetsing aan verbod aan willekeur
bestraffende sanctie, art 1:6 AWB vol toetsen, niet bestraffende sanctie marginaal toetsen.
gelijkheidsbeginsel (art 1 GW, niet in AWB)
is er sprake van een gelijk geval
wordt dat gelijk geval ongelijk behandeld
is er een objectieve rechtvaardigingsgrond voor het verschil in handelswijze
Transparantiebeginsel/verplichtingen,
- vloeit voort uit gelijkheidsbeginsel (gelijke gevallen gelijk behandelen) en het rechtzekerheidsbeginsel. Uit het
gelijkheidsbeginsel en rechtszekerheidsbeginsel vloeien transparantiebeginselen uit voort.
vertrouwensbeginsel (Beoordeling in drie stappen: ( ‘Amsterdamse dakopbouw’)
1. Kan de uitlating/gedraging waarop betrokkene zich beroept gekwalificeerd worden als toezegging?
Degene die zich beroept op het vertrouwensbeginsel moet aannemelijk maken (met bewijs komen) dat sprake
is van een uitlating/gedraging van ambtenaren die redelijkerwijs de indruk wekken van een welbewuste
standpuntbepaling van het bestuur over de uitoefening van een bevoegdheid in het concrete geval.
bestuursorgaan alleen verantwoordelijk voor uitlatingen of gedragingen die zijn gedaan door een bevoegd
persoon namens een bestuursorgaan. Door beroep op vertrouwensbeginsel heb je ook onderzoeksplicht,
betrokkene moet te goeder trouw zijn.
2. Kan die toezegging aan het bestuursorgaan worden toegerekend?
Wanneer de toezegging ziet op een uitlating van een persoon die het onderdeel ook in zijn portefeuille heeft
dan kan het ook worden toegerekend.
o Wethouder
o Ambtenaar vergunningverlening
o Inspecteur bouw- en woning toezicht
o Baliemedewerker (toezeggingen van een baliemedewerker worden niet toegerekend aan het bestuursorgaan)
o Medewerker klantcontactcentrum gemeente (in sommige gevallen de uitlatingen van KCC wel)
Of het kan worden toegerekend is casuïstisch. Let op! Vertrouwen kan niet over de grenzen van trias politica
worden toegerekend
rechtshandelingen zijn van veel meer gewicht dan feitelijke handelingen.
3. Wat is de betekenis van het gewekte vertrouwen bij de uitoefening van de betreffende bevoegdheid?
Nakoming? Schadevergoeding? Hangt er vanaf : > Belangenafweging:
o Belang betrokkene bij nakoming toezegging (hoe groter belang van de burger des te meer aanleiding om
belang burger te beschermen en hoe zwaarder eisen van algemeen belang)
o Algemeen belang (blz 39)
o Betrokken belangen van derden (omgevingsrecht)
Soms schadevergoeding als er investeringen zijn gedaan op basis van het gewekte vertrouwen.
(dispositievereiste)
, sluit een bestuursorgaan een bevoegdhedenovereenkomst voor het gebruik van een publiekrechtelijke bevoegdheid, hoever
maakt dit gerechtvaardigd vertrouwen > burger beroep doen op schadevergoeding wegens wanprestatie bij burgerlijke
rechter. (bevoegdheden overeenkomst mag niet in strijd zijn met dwingende wetsbepaling, art 3:40 BW.
naast een wijziging van feitelijke omstandigheden kan ook een wijziging van beleidsinzichten een reden zijn voor het niet
nakomen van een gemaakte afspraak, ook als die onvoldoende onvoorzien is geweest >leerstuk onvoorzienbare
omstandigheden, art 6:258 BW, echter wel nodig een evenredige belangenafweging, art 3:4 lid 2 Awb > met indringende
toetsing door bestuursrechter,
Sprake van een discretionaire of gebonden bevoegdheid?/ Beoordelingsruimte, beoordelingsvrijheid en beleidsvrijheid
Beoordelingsruimte, gebonden beoordelingsruimte > > als > kijk naar de bevoegdheidsvoorwaarden
Van beoordelingsruimte is sprake, als de wet, als gevolg van vage termen, het bestuursorgaan de ruimte biedt om in
een concreet geval te beoordelen of aan de voorwaarden voor de bevoegdheidsuitoefening is voldaan
Volle toets!
Beoordelingsvrijheid, beoordelingsruimte > als
Van beoordelingsvrijheid/beoordelingsruimte is sprake, als de wet impliciet of expliciet, aan het bestuursorgaan, met
uitsluiting van ieder ander, de vrijheid biedt om in een concreet geval zelfstandig te beoordelen of aan de
voorwaarden voor de bevoegdheidsuitoefening is voldaan
Expliciet > woorden zoals acht, noodzakelijk vinden, naar zijn oordeel , Bv art 2:27 APV Groningen
Impliciet > woorden zoals openbare orde of zedelijkheid, goede zeden of veiligheid van koninkrijk, Bv. art 9 Rijkswet
op het nederlanderschap
Rechter respecteert wet: terughoudende toets!
Bij beoordelingsvrijheid is er dus wel sprake van beoordelingsruimte, maar beoordelingsruimte impliceert geen
beoordelingsvrijheid.
Beleidsvrijheid, beleidsruimte> dan > kijk naar de bevoegdheid zelf
Van beleidsvrijheid is sprake, als de wet, indien aan de voorwaarden voor de bevoegdheidsuitoefening is voldaan, aan
het bestuursorgaan de vrijheid biedt om in een concreet geval na afweging van de betrokken belangen te bepalen…
of het de bevoegdheid uitoefent en/of
hoe het de bevoegdheid uitoefent
Kunnen = moeten ! > kan bepaling
Voorbeeld, art 2:27 APV Groningen
Rechter respecteert wet: terughoudende toets!
art 3:4 lid 1 Awb belangenafweging > specialiteitenbeginsel
Wanneer sprake is van beleidsvrijheid:
Specialiteitsbeginsel: ex art. 3:4 lid 1 Awb: alleen betrokken belangen mogen bij de afweging van een besluit worden
meegewogen. Noemen: Arrest Jetski: Het specifieke algemeen belang van de scheepsvaartwet, ziet niet op
geluidshinder, waardoor er niet is voldaan aan het specialiteitsbeginsel.
Schema gematigde opvattingen
contra-legem werking
> de mogelijkheid dat op grond van een beginsel van behoorlijk bestuur een ander besluit moet worden genomen dan
door de wetgever is voorgeschreven
Centraal idee van de rechtsstaat is dat de overheid zich aan alle rechtsregels moet houden en dat het recht meer inhoudt dan de
door de wetgever gestelde normen. Dit idee is ook een uitgangspunt van het Nederlandse rechtssysteem, zoals blijkt uit art. 8:77,
tweede lid, Awb. Deze bepaling veronderstelt dat de bestuursrechter een besluit kan vernietigen wegens strijd met een geschreven
rechtsregel, maar ook wegens strijd met een ongeschreven rechtsregel of met een algemeen rechtsbeginsel.
In zo'n situatie is een botsing van rechtsplichten. De wet verplicht het nemen van een bepaald besluit, het ongeschreven
recht verplicht echter tot het niet nemen van dat besluit. De naleving van de verplichting die uit het beginsel van behoorlijk
bestuur voort vloeit, kan in het gegeven geval zo dringend zijn, dat het beginsel dat de wet moet worden nageleefd,
incidenteel moet wijken. Een 'voorrangsregel' aan de hand waarvan het bestuursorgaan zou kunnen uitmaken welke van de
rechts plichten moet wijken, is door de wetgever niet vastgesteld. > in de jurisprudentie wordt aanvaard dat in
uitzonderlijke omstandigheden de onverkorte toepassing van een wettelijk voor schrift moet wijken voor de naleving van een
algemeen beginsel van behoorlijk bestuur, zoals met name het vertrouwensbeginsel. (harmonisatiewet, beroep op
rechtsbeginsel buiten toepassing laten)
Wat gaat voor: wet of rechtsbeginsel? Hangt er vanaf > De aard van de te nemen beslissing, Gewicht algemeen belang,
Gewicht belang betrokken burger, Gewicht belang mogelijke belangen derden
Zoals: Contra legem vertrouwensbeginsel, bij financiële belangen en tweepartijverhoudingen.
Ja het maakt voor de beoordeling wel uit welk beginsel je over hebt dus vertrouwensbeginsel,
gelijkheidsbeginsel, evenredigheidsbeginsel, zit verschil in contra legem werking van de beginselen.
vertrouwensbeginsel : incidenteel geval wet opzij zetten om gerechtvaardigd gewekte verwachtingen te
honoreren.
, Gelijkheidsbeginsel: meerder gevallen opzij worden gezet, een meerspan ten opzichte van vertrouwensbeginsel
Evenredigheidsbeginsel: niet bedoeling dat bestuursorgaan in afweging tot andere beslissing komt dan dat de
wetgever op dat punt heeft gemaakt.
In jurisprudentie zien we dat vooral het vertrouwensbeginsel een contra legem werkende werking heeft, ook het
gelijkheidsbeginsel en evenredigheidsbeginsel kunnen contra legem werking alleen dat zien we alleen in uitzonderlijke
gevallen.
Beleid contra legem (beleid dat gunstig is voor de burger, is tegen wet in, uitvloeisel gelijkheidsbeginsel)
Beleid contra beleidsregels (zie beneden)
beleidsregels, art 1:3 lid 4 Awb > > beleidsregels gaan over de bevoegdheidsuitoefening van Bestuursorganen "bij
besluit vastgestelde algemene regel, niet zijnde een algemeen verbindend voorschrift (dus geen zelfstandige
verplichtingen), omtrent de afweging van belangen, de vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften
bij het gebruik van een bevoegdheid van een bestuursorgaan
- Op grond van art. 4:84 Awb moeten bestuursorganen conform de door hen vastgestelde beleidsregels handelen,
soms van afwijken als er sprake van bijzondere omstandigheid en onevenredigheid in verhouding tot de
beleidsregel te dienen doel. Bovendien kunnen bestuursorganen op grond een vaste gedragslijn van art. 4:82
Awb ter motivering van besluiten naar beleidsregels verwijzen.
- beleidsregel gebaseerd op bestuursbevoegdheid, dus die kunnen beleidsregels vaststellen. (LET op AVV berust op
wetgevende bevoegdheid) bij het vaststellen van beleidsregels ligt altijd een bevoegdheid als bedoeld in art 4:81
Awb ten grondslag
- Beleidsregels bevorderen de gelijke behandeling van burgers, niet alleen het gelijkheidsbeginsel komt in deze consistentie tot
uiting, maar blijkt ook uit de vaste gedragslijn die het bestuur moet volgen.
- is sprake van een besluit en recht in de zin van art 79 RO, dus strenge, volledige toetsing,
maakt verschil of je te maken hebt met vaste gedragslijn of beleidsregel bij art 4:84 Awb> want art 4:84
Awb ziet op beleidsregel en bij vaste gedragslijn mag je nog afwijken als je beroep doet op
vertrouwensbeginsel of gelijkheidsbeginsel
soorten beleidsregels:
beleidsregel > art 4:81 Awb jo. art 4:84 lid 1 Awb
moeten wel bekend zijn gemaakt, art 3:42 Awb anders is het een vaste gedragslijn.
Instructies > intern gericht (kan aan ondergeschikten, 10:22 Awb of gemandateerde, art 10:6 Awb, kan niet aan
gedelegeerde, 10:16 Awb)
Vaste gedragslijnen > gebaseerd op ongeschreven beleidsregels, ontstaan door precedenten.
Richtlijn > ongevraagd advies van ander bestuursorgaan (geen bevoegdheid)
bestuursorgaan mag van een richtlijn afwijken, mag alleen van beleidsregel afwijken bij bijzondere
omstandigheden en onevenredige gevolgen, art 4:84 Awb.
Beleidsregel Vaste gedragslijn Richtlijn
Bevoegdheid Art 4:81 lid 1 Awb Impliciet in eigen Geen
Art 4:81 lid 2 Awb + AVV bevoegdheid
Gebondenheid In acht nemen, tenzij art Rechtszekerheid, Zorgvuldigheid
4:84 Awb rechtsgelijkheid Motivering
Art 3:2 en 3:46 Awb
Eigen beleid Eigen beleid Beleid van een ander
Vorm Schriftelijk Ongeschreven Schriftelijk
Aard Besluit Precedenten Ongevraagd advies
Algemene (schriftelijke of mondelinge) instructies geven eveneens beleid weer. Zij vormen een rechtshandeling met
interne werking en komen voor in verhouding van hiërarchie (10:22) en mandaat (10:6) Ze kunnen de basis vormen
voor een vaste gedragslijn. Avv’s berusten op een specifieke wettelijke grondslag, werken naar buiten en moeten in
acht worden genomen (zonder inherente afwijkingsbevoegdheid).
inherente afwijkingsbevoegdheid, art 4:84 awb > De gebondenheid aan de beleidsregels berust op art 4:84awb
Van wettelijke voorschriften kan je alleen afwijken als dat in een wettelijk voorschrift is bepaald, via een
hardheidsclausule. Voor beleidsregels geld dat je ondanks dat je geen afwijkingsbevoegdheid hebt je soms in bepaalde
gevallen mag afwijken van de regel, art 4:84 Awb Art. 4:84 Awb bevat een mogelijkheid tot afwijking van die algemene
beslissingscriteria die in een beleidsregel zijn neergelegd.
De inherente afwijkingsbevoegdheid> kan (moet) van beleidsregels worden afgeweken wanneer sprake is
van bijzondere omstandigheden en de toepassing van de beleidsregels voor betrokkene onevenredige
gevolgen heeft. (arrest- inherente afwijkingsbevoegdheid)
- Strikt genomen zijn bijzondere omstandigheden die niet zijn meegenomen bij de vaststelling van de beleidsregels.
- sprake is van wel meegewogen omstandigheden, moet eventueel toch van de beleidsregel worden afgeweken,
namelijk wanneer de toepassing van de beleidsregel voor betrokkene onevenredig uitpakt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dooo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen