Compleet bestand 98 blz. met zeer gedetailleerde (woord na woord) uitgetypte aantekeningen van de hoorcolleges inclusief sheets plus plaatjes (ter verduidelijking). Dit is inclusief het gastcollege van de ING. Er is ook een inhoudsopgave om alles tijdens tentamen makkelijk te kunnen opzoeken. Kor...
Inhoud
HC 1: De organisatie van grensoverschrijdende concerns....................................................................... 7
Kernvraag: ............................................................................................................................................ 7
Tip van dhr. Van der Sangen ................................................................................................................ 7
Waar gaat dit vak over: analyse op drie niveaus? ............................................................................... 7
Waarom zijn er verschillende niveaus van regelgeving? ..................................................................... 7
Voorbeeld Taylor BV ............................................................................................................................ 7
Een dergelijk concern wordt geconfronteerd met een juridische verscheidenheid aan nationaal en
Europees ondernemings-en effectenrecht .......................................................................................... 8
Voorbeeld Gucci: verandering concern ............................................................................................... 8
Corporate Mobility & Regulatory Arbitrage ........................................................................................ 8
Hoe kun je de concerns vormgeven binnen de EU? Onderscheid:...................................................... 9
Stap 1: Waar moet je je hoofdkantoor vestigen? Selectie van jurisdictie voor zetel
moeder/hoofdkantoor (centrum bestuursactiviteiten)....................................................................... 9
Stap 2: Hoe ga je je organisatie grensoverschrijdend inrichten? De wijze van organisatie van de
grensoverschrijdende bedrijfsactiviteiten over verschillende jurisdicties (11e RL). ............................ 9
Stap 3: De financiering van de groep via de M .................................................................................. 10
Annotatie Cancun ............................................................................................................................... 10
Jurisdictiekeuze van de holding/M .................................................................................................... 10
Groei van het concern ........................................................................................................................ 11
Moeder en dochtermaatschappijen .................................................................................................. 11
Moeder en dochtermaatschappijen: BV is een instituut dat los staat van de aandeelhouders ....... 12
Verschil tussen het vennootschappelijke recht en het effectenrecht ............................................... 12
Dochter: rechtskeuze & uitoefening van control (niet besproken in college – kijk naar college 2) .. 12
Joint ventures (niet besproken in college – kijk naar college 2) ........................................................ 13
Vergelijking EU Vennootschaps- effectenrecht met SE en VS (niet besproken in college – kijk naar
college 2) ............................................................................................................................................ 13
HC 2: Grensoverschrijdende concerns en de invloed van het Europese recht ..................................... 13
Vrijheid van ondernemerschap .......................................................................................................... 13
Probleem 1 = Erkenning van buitenlandse rechtsvormen/exotisch ................................................. 14
Mogelijkheid om dochters te creëren................................................................................................ 14
Probleem 2 = we hebben geen gemeenschappelijke belastingheffing van concerns. ...................... 14
Probleem 2 in Duitsland is COD/EXM: ............................................................................................... 15
Terug naar het aansturen van de D ................................................................................................... 15
Hoe lossen we dit in control zijn op en de transactiekosten? ........................................................... 16
1
, Joint venture ...................................................................................................................................... 16
Vestiging van de vennootschap ......................................................................................................... 17
Het recht van vrije vestiging (art. 49 TFEU) is pas vrij laat tot stand gekomen door het Centros
arrest .................................................................................................................................................. 17
Art. 49 en 54 VWEU............................................................................................................................ 17
Wat betekent dit nu allemaal?........................................................................................................... 18
Inspire art ........................................................................................................................................... 18
Gebhard arrest ................................................................................................................................... 18
Welke typen hebben we het over? .................................................................................................... 19
Uberseering ........................................................................................................................................ 19
Er is wel een probleem want het probleem zit op het einde – wel of geen recht verplaatsen
statutaire zetel? ................................................................................................................................. 19
HC 3: Financiering van de Flex – BV ....................................................................................................... 20
Aandeelhoudersfinancieringen .......................................................................................................... 20
Welke mate van financiering - I ......................................................................................................... 20
Welke mate van financiering – II........................................................................................................ 21
Vrijheid om binnen bepaalde grenzen vermogen te onttrekken ...................................................... 21
Comsys arrest: .................................................................................................................................... 21
Hoe kun je nu een onderneming financieren/welke vorm van financiering? ................................... 22
Sheets: Aandeelhouderslening .......................................................................................................... 22
Welke vorm van financiering – Lening aandeelhouder ..................................................................... 22
Functie van kapitaal ........................................................................................................................... 23
Flex BV & Crediteurenbescherming ................................................................................................... 23
Aansprakelijkheid bestuurders + aandeelhouders ............................................................................ 23
Aandeelhoudersaansprakelijkheid..................................................................................................... 24
Technieken van de wetgever: dividenduitkering ............................................................................... 24
Besluit winstuitkering......................................................................................................................... 24
Financiële experts en bestuurders ..................................................................................................... 25
Hoe blijkt van goedkeuring van het bestuur? .................................................................................... 25
Gevolgen – Aansprakelijkheid bestuurders (curator) ........................................................................ 25
Aandeelhoudersaansprakelijkheid..................................................................................................... 25
Faillissement Pauliana ........................................................................................................................ 26
Andere uitkering aan aandeelhouders .............................................................................................. 26
Noodzaakfinanciering ........................................................................................................................ 26
Inter Access ........................................................................................................................................ 27
HC 4: Financiering van het concern via de beurs ................................................................................... 27
2
, Art. 2:216 – Week 3 – Toekomst dividenduitkering .......................................................................... 27
Financiering bovenlangs – Gevolgen beursgang op governance en internal control van de groep . 27
EU regulatory framework – Beurs NV recht ...................................................................................... 28
Voorbeeld Philips ............................................................................................................................... 28
Motieven: ........................................................................................................................................... 28
De gevolgen van de beursgang .......................................................................................................... 29
Beursintroductie................................................................................................................................. 31
Who owns the firm? Belangrijk bij tentamen! ................................................................................... 31
De beursgang als kapitaaltransactie – Piramidestructuur ................................................................. 32
Toelating tot de notering ................................................................................................................... 33
HC 5: Business Controls .......................................................................................................................... 33
Beursgang – Nog uit week 4 ............................................................................................................... 33
Informatieassymetrie – Functie van de RvC ...................................................................................... 33
CGC – HBG/VEB (Comply or Explain) – Versatel - ASMI .................................................................... 34
HGB/VEB arrest .............................................................................................................................. 34
Versatel .......................................................................................................................................... 34
ASMI ............................................................................................................................................... 34
Being public: doorlopende disclosure ex. Transparantie RL .............................................................. 34
Verhouding beleggers – bestuur M ................................................................................................... 35
Individuele rechten van beleggers ..................................................................................................... 36
Jurisdictie keuze ................................................................................................................................. 37
Nieuw college – letterlijk college 5: Corporate Governance & Interne controle .............................. 37
Ahold– 1 ............................................................................................................................................. 37
Concernleidingplicht .......................................................................................................................... 37
Ahold – 2 ............................................................................................................................................ 38
Concernleiding en verantwoording jegens beleggers ....................................................................... 39
Management informatie – Tentamen................................................................................................ 40
Verantwoording via vennootschaps – of effectenrecht .................................................................... 40
De noodzaak van internal business controls...................................................................................... 40
Instrumenten voor het afdwingen van goed bestuur ........................................................................ 40
HC 6: Openbare biedingen ..................................................................................................................... 41
Drie hoeks trap – governance model ................................................................................................. 41
Er is een concernleiding plicht van het bestuur jegens de aandeelhouders. .................................... 41
De concernleiding plicht is instrumenteel. ........................................................................................ 41
Imtech – Tentamenvraag over of de holding aansprakelijk gesteld kan worden- welke grond ....... 42
Internal control, risk management en het in control statement ...................................................... 42
3
, Tentamentip ....................................................................................................................................... 43
HC 6: Openbare biedingen ..................................................................................................................... 43
Wat zijn OB en waar is dit gereguleerd? ............................................................................................ 43
Melding zeggenschap in Wft .............................................................................................................. 44
Rol OK (alleen bij beschermingsconstructies) + Biedingsbericht ....................................................... 45
Rol AFM biedingen ............................................................................................................................. 45
Doel openbaar bod............................................................................................................................. 45
Wanneer zou je als bieder zo’n gebod gestand doet? – Rekening met minderheidsaandeelhouders
............................................................................................................................................................ 46
Dit is op verschillende plekken gereguleerd. ..................................................................................... 46
Procedure openbaar bod ................................................................................................................... 47
Sheet rechtskarakter OB .................................................................................................................... 47
Soorten biedingen .............................................................................................................................. 47
HC 7 : Reorganisaties van en binnen het concern ................................................................................. 49
Vijandige biedingen – RNA/STROK/ASMI/FUGRO/ASMI ................................................................... 49
Toevoeging sheets vijandige biedingen ............................................................................................. 50
Toelaatbaarheid beschermingsconstructies ...................................................................................... 51
Financiering van beschermingspreferenties ...................................................................................... 51
Verplichting OB .................................................................................................................................. 51
Bescherming minderheden ................................................................................................................ 52
Samenhangende maatregelen tegen quasi-overnames .................................................................... 54
Concernintegratie na openbaar bod .................................................................................................. 54
Versatel I en Versatel II – Driehoeksfusie .......................................................................................... 54
Zetelverplaatsing via aandelenfusie: oude structuur ........................................................................ 56
ABN AMRO – Takeover Battle ............................................................................................................ 57
HC 8 (grensoverschrijdende) reorganisaties van het concern ............................................................... 58
Basistechnieken voor concernreorganisaties .................................................................................... 58
Hoe moet je dit studeren op het oog van het tentamen – 7 centrale vragen: ................................. 58
Fusie en overnametechnieken ........................................................................................................... 58
Motieven ............................................................................................................................................ 59
Technieken om “full control” te verwerven - Belangrijk ................................................................... 59
Onderhandse aandelen fusie is het meest efficiënt – 4 redenen ...................................................... 60
Opnieuw juridische driehoeksfusie – R&B aandeelhouders Versatel ............................................... 61
Onderhandelingen ............................................................................................................................. 61
Onderhandelingsfasen ....................................................................................................................... 61
MAC clause + goedkeuring derde ...................................................................................................... 62
4
, Object van de koop ............................................................................................................................ 62
Aansprakelijkheid ............................................................................................................................... 62
Gebruikelijke garanties ...................................................................................................................... 63
Juridische fusie ................................................................................................................................... 63
Plaatje ABM AMRO ............................................................................................................................ 65
Kun je deze concernreorganisatie technieken allemaal ook grensoverschrijdend toepassen? ........ 65
EU Raamwerk inzake grensoverschrijdend ondernemerschap ......................................................... 65
Zetelverplaatsing (art. 8 SE-VO) ......................................................................................................... 66
SE verordening ................................................................................................................................... 66
Die is in 2005 ontworpen maar de techniek is omslachtig. Je doet dit niet meer want de NV’s
kunnen sowieso met elkaar fuseren. Niemand gebruikt het meer. Waarom wordt de SE niet
gebruikt? ............................................................................................................................................ 66
10e RL Inzake grensoverschrijdende fusies – Sevic niet noemen ...................................................... 67
Reikwijdte 10e RL ................................................................................................................................ 68
HC 9 – Bescherming van beleggers en aandeelhouders ........................................................................ 68
Inleiding bescherming beleggers ....................................................................................................... 68
Wat we moeten onderscheiden zijn de grondslagen van bescherming van aandeelhouders en
beleggers – Tentamen! Structuur. .................................................................................................... 68
Wat zijn de effectenrechtelijke grondslagen + aansprakelijkheid? ................................................... 69
Normen in Wft ter uitvoering van effectenrechtelijke regelgeving (FSAP en MIiFid) strekken als
hoofdregel mede ter bescherming beleggers ................................................................................ 69
Schending informatieplicht bij IPO ................................................................................................ 70
Schending informatieplicht op secundaire markt .......................................................................... 70
Niet melden koersgevoelige informatie (6:162 BW jo. 5:25i.2 Wft Oud)...................................... 71
Fortis – Onjuiste mededelingen waardoor de koersvorming wordt beïnvloed ................................ 71
Toezicht en handhaving effectenrecht .............................................................................................. 72
Vennootschapsrechtelijke grondslagen ............................................................................................. 73
Rol en invloed enquêterecht op beleggersbescherming ................................................................... 74
Uitspraak SNS – Enquêterecht ........................................................................................................... 75
Concernleiding plicht ......................................................................................................................... 76
Verhouding M – eigen AH-ers ............................................................................................................ 76
Afgeleide norm voor RvC ................................................................................................................... 77
Schending CL plicht – jegens AH ........................................................................................................ 77
Schending CL Plicht ............................................................................................................................ 77
Capita selecta college 10: Aansprakelijkheid in en rond beursgenoteerde concerns - Bescherming van
crediteuren ............................................................................................................................................. 78
Hoe kunnen we het tentamen het beste studeren? ......................................................................... 78
5
, Spanningsveld .................................................................................................................................... 78
Positie bestuur D jegens M ................................................................................................................ 79
Art. 2:216............................................................................................................................................ 80
Zorgplichten en aansprakelijkheid na HR Cancun.............................................................................. 81
Bestuurdersaansprakelijkheid ex 6:162 BW ...................................................................................... 81
Villa Mundo ........................................................................................................................................ 82
Bestuurdersaansprakelijkheid 6:162.................................................................................................. 83
Externe aansprakelijkheid 6:162 ........................................................................................................ 83
Concernaansprakelijkheid: Osby, Albeda Jelgersma II, Nimox, Coral/Stalt, Rainbow, SOBI, Comsys,
Ceteco, Faas/Luchtman, PCM ............................................................................................................ 83
V&D .................................................................................................................................................... 85
Concenraansprakelijkheid .................................................................................................................. 85
Concernaansprakelijkheid ex. 6:162 BW ........................................................................................... 86
Externe aansprakelijkheid ex. 2:248 – Curator .................................................................................. 86
Externe aansprakelijkheid bestuurder 2:248 ..................................................................................... 86
Disculpatie – Externe aansprakelijkheid ex. 2:248 BW ...................................................................... 86
Informatie voor aansprakelijk gestelde bestuurder ex. 2:248........................................................... 87
Aanvragen matiging te betalen bedrag – 2:248 BW .......................................................................... 87
Externe aansprakelijkheid M – 2:248................................................................................................. 87
Curator en 2:9 .................................................................................................................................... 88
Enquêterecht en aansprakelijkheid ................................................................................................... 88
2:403 aansprakelijkheid van M .......................................................................................................... 88
Shell Nigeria – Casus .......................................................................................................................... 89
HC 11: Formaliteiten rondom de jaarrekening: ING .............................................................................. 90
Wat is een bank? ................................................................................................................................ 90
Type banken ....................................................................................................................................... 90
Toezicht op banken ............................................................................................................................ 91
Micro prudentieel toezicht → toezichtmodel in hoofdlijnen gebaseerd op Basel III ........................ 91
Houder van prudentieel toezicht op Eurozone banken ..................................................................... 91
ING - Feiten ........................................................................................................................................ 91
Opstellen/opmaken jaarrekening ...................................................................................................... 92
Opmaken financiële verslaggeving .................................................................................................... 92
Termijnen voor opmaak ..................................................................................................................... 93
Ondertekening jaarrekening .............................................................................................................. 94
Vaststellen van de jaarrekening ......................................................................................................... 94
403 – Niet meer besproken i.v.m. tijd ............................................................................................... 95
HC 1: De organisatie van grensoverschrijdende concerns
Kernvraag: Op welke wijze kan een (beursgenoteerd) grensoverschrijdend concern in een multi-
jurisdictionele markt efficiënt worden ingericht?
Tip van dhr. Van der Sangen: Vergeet de rechtspraak niet. Ken de feiten, de rechtsvraag en de
rechtsregel. Deze moeten ook benoemd worden op het tentamen.
Waar gaat dit vak over: analyse op drie niveaus?
Interne bedrijfsstructuur holding Hoe zitten concerns in elkaar. En zeker op het moment
dat het grensoverschrijdende concerns zijn. Je ziet veel Nederlandse ondernemingen die actief
zijn in Nederland. En je hebt ook een buitenlandse holdings die EU benaderd vanuit een
Nederlandse tussenholding. Er komen dan veel regels aan bod.
Kapitaalmarkt We nemen ook een deel van het effectenrecht mee in deze colleges. Er moet
een analyse gemaakt worden van een concern, voor zover die een beroep doet op de
kapitaalmarkt. Dit is van belang omdat ze bepaalde dingen moeten disclosen. Ook hier komen
er verschillende regels aan te pas. Bijvoorbeeld de besturing, financiering enz.
Besturing van bedrijfsonderdelen We gaan ook kijken hoe de governance in elkaar zit. Dit
zowel van de M en D als van een JV. Vervolgens kijken we hoe je controle van een
bedrijfsonderdeel hebt en houdt.
De vraag nu is natuurlijk veel over technische dingen zoals hoe je je statuten moet inrichten enz? Maar
een concern is een ondernemingsvorm en op het moment dat je er eentje samenstelt dan ben je actief
in een multi-jurisdictionele markt.
Waarom zijn er verschillende niveaus van regelgeving?
Omdat je te maken hebt met verschillende landen. Elk van die verschillende regelsystemen bestaan
naast elkaar. Je maakt als concern gebruik van het gebruik van de lidstaten. In de EU is het
ondernemingsrecht niet geharmoniseerd door de federale staat (zoals in de VS). Die bevoegdheid, dat
zij dit mogen doen, is nergens te vinden in het Eu verdrag. Uitsluitend de bevoegdheid tussen het
coördineren tussen de lidstaten is er. Met 28 lidstaten zal er dus ook geen harmonisatie komen.
Voorbeeld Taylor BV
Echter verspreid een concern zich wel over verschillende jurisdicties. Dit levert beperkingen op. Stel
een bedrijf zoals Taylor (maakt gitaren) en om de EU markt te bedingen gaan ze werken vanuit
Amsterdam (Taylor Europe B.V.) en vanuit daar werken ze in heel EU. Taylor EU B.V. werkt als een
soort tussenmaatschappij. Dit levert beperkingen op. Ook zijn er voordelen. Een voordeel is dat je geen
belasting hoeft te betalen over royalty’s (in Nederland). Je kunt als concern dus kiezen waar alle
voorwaarden het meest gunstig zijn. Qua locatie is het natuurlijk ook voordelig bijvoorbeeld
Amsterdam is handig omdat er een airport is. Stabiliteit van een land is ook belangrijk. De taal is ook
belangrijk. De mogelijkheid om een conversatie in het Engels te houden. Ook de arbeidsethos is van
belang.
7
, Het hoofdkantoor in de VS moet erop vertrouwen dat als zij niet voldoende kennis hebben van het NL
BV recht dat er goede advocatuur is die bij conflicten recht zekere uitspraak kan doen. Die Amerikanen
moet om control te hebben over de BV in gesprek met een NL bedrijfsjurist die lokaal de zaken doet.
Een dergelijk concern wordt geconfronteerd met een juridische verscheidenheid aan
nationaal en Europees ondernemings-en effectenrecht
o Dat levert beperkingen op… Ook levert dit alles mogelijkheden tot efficiënte
inrichting van concern en tot allocatie van bedrijfsmiddelen in verschillende
jurisdicties. Er is veel kritiek op de EU. We moeten niet vergeten dat de interne markt
in de EU nog steeds een drijfveer is voor het aanzwengelen van de economie. Dit
omdat het efficiënt is om delen te splitsen. Shell heeft een beursnotering in Londen.
Dit omdat de Londense effectenbeurs de meest liquide is met de hoogste bescherming
voor beleggers. ING heeft ooit laten doorschemeren dat als NL zich nog meer gaat
bemoeien met de bank dat het hoofdkantoor verplaats zou worden naar Luxemburg.
o Maar ook mogelijkheden tot efficiënte inrichting van het concern en tot allocatie van
bedrijfsmiddelen in verschillende jurisdicties Een andere mogelijkheid is dat je je
productiefaciliteit ergens zet waar de arbeidskosten het laagste zijn. Automakers
maken hier goed gebruik van. Ze ontwerpen het in NL maar laten het maken in
Roemenië.
o Dit veronderstelt echter de aanwezigheid van mogelijkheden tot corporate mobility
(binnenlands en buitenlands) zowel feitelijk als juridisch De derde mogelijkheid is
dat je kunt schuiven met de inkoop en de verkoop van je producten en het inschakelen
van dochtermaatschappijen die dienst verlenen in het concern om in het concern je
winst te drukken. Dit is een bewuste keuze om alles wat je de EU wil maken om die
even langs Ierland te laten gaan.
o Corporate mobility kan leiden tot regulatory arbitrage en regulatory competition.
Voorbeeld Gucci: verandering concern
Gucci heeft een hoofdvestiging in Amsterdam. De rode draad is dat hoe je de concern inricht het
beursvennootschapsrecht, het BV recht en het personenvennootschap dat het concern niet een
gegeven is. Het veranderd per transactie. Het is altijd aan verandering onderhevig. Jumbo had een hele
mooie autonome vorm van groei. Toen namen ze ineens de La Place restaurants over en je ziet in één
keer dat er een aparte BV is waar die La Place restaurants in zitten. Dit betekend dat je als bedrijfsjurist
altijd alle bedrijfskosten gaat berekenen. Doet het niet wat je wil dan moet je het in de etalage zetten
(afstoten). In Spanje werken ze bijvoorbeeld heel slecht en je kunt die dochter niet aansturen zoals je
dat wil. Hoe ga je die aansturen? Dit soort dingen verander je niet met een rechtsvorm maar de kosten
daar kun je wel mee aan de haal.
Corporate Mobility & Regulatory Arbitrage
Als je dit bovenstaande allemaal wil dan moet er
corporate mobility zijn.
Corporate mobility = de mogelijkheid om
de onderneming niet alleen feitelijk kunt
verplaatsen (dat mag in EU) maar ook
juridisch kunt verplaatsen. In EU is dit een
gegeven. Dit is een uitgekristalliseerd
recht. Dit heeft wel grenzen.
We hebben het nodig voor de regulatory
arbitrage = dat ondernemingen zelf actief
op zoek kunnen gaan naar gunstige
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fsjanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,98. Je zit daarna nergens aan vast.
