Probleem 1
Filosofen over kennis, lichaam en geest
HERGENHAHN EN HENLEY, 2013
Vignet: quotes filosofen en beschrijving stromingen
Welke stromingen zijn er in de filosofie m.b.t. de verhouding tussen lichaam
en geest en het verkrijgen van kennis?
Twee belangrijke filosofische vraagstukken voor de psychologie zijn de verhouding tussen lichaam en
geest (ziel) en de manier waarop kennis verkregen wordt.
Lichaam en geest
Volgens het determinisme zijn alle gebeurtenissen gebaseerd op natuurwetten. Alles is
voorbestemd op basis van wat er daarvoor gebeurde. Volgens het dualisme bestaat er een andere
realiteit (God, hemel, wereld van ideeën) die we niet kunnen zien naast de realiteit die we
waarnemen. Er zijn dus fysieke en mentale gebeurtenissen.
Volgens het monisme is er maar één vorm van bestaan: materiaal of ideaal. Volgens het idealisme
bestaat de waarheid uit ideeën en is deze niet fysiek. Volgens het materialisme is alles materie,
zelfs psychologische processen. Daarom is een materialist ook een monist en een reductionist.
Volgens het reductionisme kan de natuur van complexe entiteiten steeds herleid worden tot meer
fundamentele entiteiten en dus ook de menselijke ziel.
Kennis
Volgens het empirisme wordt kennis vergaard door perceptie en de zintuigen. Empiristen geloven in
een passieve geest die slechts een cognitieve weergave van zintuiglijke ervaringen is. Voor
empirisme is ware kennis de accurate beschrijving van de fysieke realiteit die is opgeslagen in de
geest. Binnen het empirisme gaat men niet uit van de goedheid, slechtheid of neutraliteit van de
mens, want een mens wordt wie hij of zij is door ervaring (tabula rasa). Extreme empiristen geloven
niet eens dat cognitieve verwerking nodig is om kennis te verkrijgen. Andere empiristen denken dat
cognitieve verwerking kan helpen om kennis te krijgen. Het empirisme is de basis van de
experimentele psychologie.
Volgens het nativisme is ware kennis aangeboren, al aanwezig bij de geboorte. Nativisten gaan
ervan uit dat veel ideeën van nature aanwezig zijn. Ook wanneer men aanneemt dat mensen bij
geboorte goed, slecht of neutraal zijn, is dit een nativistisch standpunt. Veel nativisten zijn fanatieke
rationalisten.
Volgens het rationalisme wordt kennis vergaard door de rede. Belangrijk binnen het rationalisme
zijn logische, systematische en intelligente gedachteprocessen. Rationalisten zijn op zoek naar
abstracte universele principes. Het rationalisme gaat uit van een actieve geest die data van de
ervaring transformeert zodat het georganiseerd, overdacht, begrepen en beoordeeld kan worden.
Voor rationalisten bestaat ware kennis uit concepten en principes die allen verkregen kunnen
worden door een actieve geest. Wijsheid moet de andere passies regeren. Sommige vroege Griekse
wijsgeren gingen zo ver dat ze kennis gelijkstelden aan deugd. Ook in de hedendaagse psychologie
overstemt de hang naar reden vaak de emotionele beleving. Extreme rationalisten beweren dat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellepsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.