Medische psychologie
HO 1 – ONTWIKKELING INFANT & PEUTERS
1 Algemene inleiding
Cijfers
• 1/3 positief in de bevolking op de vraag naar psychische klachten
• Op jaarbasis ongeveer 1/5 minderjarigen en 1/7 volwassenen → psychische stoornis
• Klachten kunnen zich ontwikkelen tot een stoornis
o Vb. vaak voorkomende stoornissen: angstproblematieken, stemmingsstoornissen en
alcoholafhankelijkheid
9 op 10 Vlamingen in contact met psychische problemen
• 51% bij zichzelf
• 56% bij familielid
• 56% bij vriend
• 50% duurt meer dan een jaar
• 2/3 heeft hulp gezocht
o 75% eerst bij huisarts
o Rechtstreeks bij psychiater in geval van ADHD en psychoses
Behandeling
• >50% medicatie
• >30% alleen therapie
• 25% medicatie in combinatie met psychotherapie
o = beste + meest effectief
Taboe
• 1 op 3 zoekt geen hulp
• 50% verzwijgt problemen tegen baas en collega’s
• 1 op 4 spreekt er met niemand over
• 1 op 5 voelt zich schuldig
Bron: onlinebevraging 2000 Vlamingen tussen 18 en 79 jaar, 10-2014
Verschil tss man en vrouwen op kans op psychiatrische stoornis
Vrouwen meer kans op stemmingsstoornissen en
angsten en mannen gaan vaker teruggrijpen naar
middelen
Meeste ziektelast door psychische stoornissen en hart- en
vaatziekten
1
,2 Inleiding medische psychologie
Ontmoeting tss arts en patiënt
Op einde van consult moet de verwachting van de
arts en de verwachting van de pt beide ingevuld
zijn
Ontwikkeling en persoonlijkheid
Ontwikkeling van de mens
• Gedurende hele leve,
• Ontwikkeling duidt op veranderingen die zich door toenemend differentiëren onomkeerbaar voltrekken,
ontwikkeling kan je met andere woorden niet ongedaan maken
• = dynamisch proces → wordt beïnvloed door individuele geaardheid + geaardheid van de omgeving waarin je als
persoon ontwikkelt
• Resultaat van deze “groei” bepaalt hoe je ziekte en stress beleeft
2
,Nature vs nurture
Nature = staat voor de biologische, aangeboren eigenschappen, de erfelijke eigenschappen die we van bij de
conceptie van onze ouders hebben meegekregen
Nurture = staat voor de invloed van de fysieke en sociale wereld op onze biologische make-up en psychologische
ervaringen voor en na de geboorte.
Verschillende visies
• Nativisme: stabiliteit: men denkt dat nature de overhand heeft en dat je niet veel meer kan veranderen
• Empirisme: plasticiteit: men denkt dat nurture de overhand heeft en dat je de ontwikkeling wat kan vormen en
stimuleren
• Dynamisch: gaat uit van 4 veronderstellingen over ontwikkeling
o Men blijft zich levenslang ontwikkelen
o Ontwikkeling is multidirectioneel + multidimensioneel
o Ontwikkeling is zeer plastisch
o Ontwikkeling wordt beïnvloed door verschillende krachten die met elkaar interageren
Tweelingenonderzoek
• Om impact van nature en nurture te onderzoeken op tweelingen gedaan
• 1-eïge tweeling: beide in een andere omgeving laten opgroeien → effect van nurture onderzoeken
• 2-eïge tweeling: in zelfde omgeving laten opgroeien → effect van nature onderzoeken
Kijken naar gedrag
• Observaties in kader van wetenschappelijk onderzoek vs observaties in kader van klinisch onderzoek
• Objectief onderzoeken
• Feiten vs interpretatie
• Gestructureerde vs ongestructureerde observatie
o Gestructureerd
▪ Meestal in kader van klinisch onderzoek
▪ Je hebt een bepaald doel
o Ongestructureerd: gedrag van iemand in zijn algemeenheid bekijken
Basisprincipes observatie
• Vertrouwelijkheid en discretie (informed consent)
• Objectiviteit
• Gelijke kansen (cultureel sensitief zijn)
• Wees positief, focus op sterktes!
o Kan je gebruiken in de behandeling
o Bv. kind is zeer creatief, haar creativiteit mee integreren in behandeling → vergroot kans op geslaagde
behandeling
• Holistische benadering, kijk naar het ‘hele’ kind
o Niet alleen kijken naar de symptomen of de pathologie
• Hou rekening met de gevoelens van het kind
• Minimaliseer afleidingen
Lees verdiepende tekst p. 6
3
, Kijken naar ontwikkeling
• Uiterlijk
• Bewustzijnsniveau/reactievermogen
• Motorische activiteit (zowel grove als fijne)
• Taal/spraak
• Zintuigen (reacties op prikkels)
• Denken/kennis
• Aandacht/activiteit/impulsiviteit/frustratietolerantie
• Contact
Risico- en protectieve factoren
Risicofactor = een gebeurtenis, omstandigheid of eigenschap, waarvan bekend is dat er een statistisch grotere kans
op een (soms veel later optredend) probleem in de ontwikkeling van het kind mee geassocieerd is
• Merk op: kans op ontwikkeling van een probleem is nog steeds klein
o Aanwezigheid van een risicofactor leidt niet automatisch tot ontwikkeling van een stoornis
Protectieve factor = een factor die samengaat met een verminderde kans op het vertonen van een stoornis, gegeven
de aanwezigheid van een onderkend risico
• → impliceert dat een protectieve factor alleen werkt als er eveneens een risico aanwezig is (dit noemt men
ook een buffereffect)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper J5566. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.