Dit document bevat een samenvatting van tijdvak 3 monniken en ridders. Dit document kun je gebruiken ter voorbereiding van je pabo toelatingstoets of misschien een andere toets.
Tijdvak 3
Monniken en ridders
550 - 1000
Christendom in Europa
Islam
Hofstelsel en feodalisme
Terpen
,Christendom in Europa
Christendom in Europa - vooraf
In het jaar 394 riep de Romeinse keizer het christendom uit tot staatsgodsdienst. Vanaf dat
moment verspreidde het christendom zich snel over Europa.
Christendom
Met de verspreiding van de Romeinse cultuur over grote delen van Europa verspreidde zich ook
het christelijke geloof. Dat gebeurde nadat de god van de christenen de oorspronkelijke Romeinse
goden had verdrongen. Onderworpen Keltische en Germaanse stammen kwamen via de
Romeinen in contact met het nieuwe geloof. Toen het West-Romeinse Rijk ineenstortte, ging de
verspreiding van het christendom gewoon door. Koning Clovis was de eerste christelijke
Frankische koning die daarvoor de basis legde.
Christendom onder de Romeinen
De Romeinse keizer Constantijn maakte in 313 een einde aan de christenvervolgingen en
steunde de oprichting van kerken. Constantijn had in diverse oorlogen belangrijke overwinningen
geboekt. Dat kwam door de steun van de god van de christenen, was zijn overtuiging. Toen hij het
Romeinse rijk ging besturen vanuit Byzantium, later omgedoopt tot Constantinopel, liet hij in
deze stad vele christelijke kerken bouwen. Constantinopel werd een van de grootste en
architecturaal een van de mooiste steden van de wereld. In het jaar 394 riep de Romeinse keizer
Theodosius het christendom uit tot officiële staatsgodsdienst. Het christendom verspreidde zich
in die jaren snel over Oost- Europa. Keizer Theodosius onderdrukte christelijke ketterij en
bestreed het heidendom. Vanaf 392 mochten aanhangers van andere godsdiensten hun
erediensten en rituelen niet meer uitvoeren. Heidenen mochten geen officiële ambten meer
bekleden. Voor Theodosius was het christendom een belangrijk middel om eenheid te smeden in
het Romeinse Rijk. Als iedereen in één god geloofde, was het makkelijker om één volk te zijn.
Heidense tempels werden vernietigd of geschikt gemaakt voor de christelijke eredienst zoals ook
het Pantheon in Rome.
Christendom onder Clovis
Niet alleen de Romeinen zagen de voordelen van het christelijke geloof. Clovis, de koning van
de Franken (een verzameling Germaanse stammen), stond volgens de overlevering in het jaar
496 tegenover een overmacht van vijandige Alamannen. Nadat
Clovis tot de god van de christenen had gebeden, overmeesterde
hij op eenvoudige wijze zijn vijanden. Clovis en zijn volgelingen
bekeerden zich tot het christendom en werden bondgenoten van
de Rooms-katholieke Kerk. Het was een belangrijke gebeurtenis
voor de geschiedenis van Europa. Het bondgenootschap maakte
beide partijen sterker. De Kerk kon vertrouwen op de militaire
kracht van de Franken en de verdere verspreiding van het
christendom. De Frankische koningen werden in hun zucht naar
macht en nieuwe veroveringen nu gesteund door de onder de
Romeinen machtig geworden Kerk. De bisschoppen in de grote
steden die na de val van Rome waren gebleven, speelden een
belangrijke rol bij het nieuwe bestuur onder de Franken. Clovis
probeerde van zijn oude en nieuwe onderdanen één volk te maken
door het christelijk geloof verplicht te stellen.
, Willibrord en Bonifatius
Bij de verspreiding van het christendom in Nederland speelden de Engelse missionarissen
Bonifatius en Willibrord een belangrijke rol. Willibrord was rond 690 de eerste bisschop in
Nederland en probeerde het christendom te verspreiden in het land van de Friezen. Deze
bewoonden de kuststrook van de Westerschelde tot bij Dokkum. Omdat het bekeren van de
Friese heidenen geen eenvoudige zaak was, ging Willibrord op zoek naar steun. Hij bracht onder
andere een bezoek aan de paus in Rome, die hem benoemde als aartsbisschop van de Friezen.
Daarop gingen verschillende missionarissen het land van de Friezen in. Eén van deze
missionarissen was Bonifatius. Met hem liep het niet goed af, hij werd onderweg naar een
doopfeest bij Dokkum vermoord door een groep gewapende Friezen. Het motief van de daders is
tot op heden onbekend. Waarschijnlijk ging het om een religieus geïnspireerde moord óf om een
roofmoord. Willibrord, Bonifatius en hun opvolgers hebben de Nederlanden onmiskenbaar
veranderd. De bekering ging niet vanzelf, maar op den duur werd Nederland een volledig
christelijk land.
Karel de Grote
Karel de Grote wordt vaak als de belangrijkste vorst van de vroege Middeleeuwen gezien. Het
Frankische rijk was onder zijn leiding het grootst. Zijn hele leven trok Karel ten strijde, onder
andere tegen de mohammedaanse legers in Spanje en tegen de Denen en de Saksen in
Noordwest-Europa. In het jaar 800 werd Karel door de paus tot keizer van het 'West-Romeinse
Rijk' gekroond. Het was een wederdienst van de paus die Karel enkele malen hard nodig had
gehad toen hij in Rome bedreigd werd door vijandige stammen. De kroning van Karel tot keizer
was een manier om te laten zien dat de keizer en de paus een ondeelbaar bondgenootschap
vormden. Het rijk van Karel de Grote kende geen hoofdstad of vaste verblijfplaats van de koning.
Hij reisde bijna altijd rond. Elke verblijfplaats (palts) waar de koning verbleef was eigenlijk een
tijdelijke hoofdstad. Een van de verblijfplaatsen was het Valkhof in Nijmegen. Karel de Grote vond
de verspreiding van het katholieke geloof erg belangrijk. Hij ondersteunde het zendingswerk en liet
geen middel onbenut om heidenen te bekeren. Zendgraven werden eropuit gestuurd om te zorgen
dat de christelijke plichten werden nageleefd. Karel de Grote voerde ook een speciale belasting in:
de 'tienden'. Dat was een tiende deel van de oogst, die boeren verplicht waren af te staan. Deze
belasting werd gebruikt om kerken en kloosters te bouwen. Karel liet in zijn rijk meerdere paleizen
of paltsen bouwen.
De verspreiding van het Christendom door kloosters
Kloosters waren religieuze centra waar monniken bij elkaar
woonden en leefden in navolging van Jezus. Zij legden de
kloostergelofte af en stonden hun bezittingen af. Een
kloosterorde, een verzameling kloosters met dezelfde
leefregels, stond onder direct gezag van de paus. Kloosters
waren centra van cultuur die veel mensen aantrokken. Naast
religieuze plichten hadden kloosterlingen ook tal van andere
plichten. Naast de plicht van het bidden verrichtten zij werk in
de landbouw en deden zij handwerk. Zij legden wegen en
sloten aan, kopieerden teksten en bestudeerden
wetenschappelijke en religieuze boeken. Van de kloosters ging
een aantrekkingskracht uit die de verspreiding van het
christendom stimuleerde. De regel van Benedictus heeft aan
deze populariteit veel bijgedragen. Voor lijfeigenen of arme
boeren kon een abdij een toevluchtsoord zijn in tijden van
verdrukking. Door schenkingen en nalatenschappen werden
de abdijen en kloosters steeds rijker. Langzaam maar zeker
ontwikkelden de kloosters zich tot grootgrondbezitters.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mj1998. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
