Sociaal economische kaders
Inhoud
Deel 1: De economische bril(len)............................................................................................................3
H1: Definitie & begripsafbakening......................................................................................................3
1. Definitie: wat is economie?........................................................................................................3
2. Behoeften...................................................................................................................................3
3. Het allocatievraagstuk................................................................................................................4
4. De productiefactoren..................................................................................................................4
5. De economische huishoudingen.................................................................................................4
6. Soorten economieën..................................................................................................................4
Interactieve video duurzaamheid.......................................................................................................5
H2: Een kapitalistische vrijemarkteconomie.......................................................................................6
1. De vrijemarkteconomie..............................................................................................................6
2. Het kapitalisme...........................................................................................................................7
3. Concept van groei.......................................................................................................................8
4. Grenzen aan de groei..................................................................................................................8
H3: Economische theorieën................................................................................................................9
1. De grondleggers..........................................................................................................................9
2. De opvolgers.............................................................................................................................12
3. De nieuwste lichting.................................................................................................................13
D2: De grote bewegingen, groepen & keuzes.......................................................................................15
H4: De bewegingen van de economie..............................................................................................15
1. De economische kringloop.......................................................................................................15
2. Nationale rekeningen...............................................................................................................19
3. De verschillende economische golfbewegingen.......................................................................20
H5: De rol van de overheid...............................................................................................................20
1. Waarom de overheid de economie met rust moet laten ~ Passieve overheid.........................20
2. Waarom ze dat vooral niet mag doen ~ actieve overheid........................................................21
3. De economische rol van de verzorgingsstaat ~ economisch beleid..........................................21
4. Economische politiek................................................................................................................21
5. Overheidsfinanciën...................................................................................................................22
H6: Het inkomen...............................................................................................................................22
1. Inkomen & vermogen...............................................................................................................22
2. Soorten inkomens en belastingen............................................................................................23
,D3: De markt en zijn spelers.................................................................................................................25
H8: De consument............................................................................................................................25
1. De rationele consument...........................................................................................................26
2. De niet-zo-rationele consument...............................................................................................26
3. Het rationele keuzeproces........................................................................................................27
4. De vraagcurve...........................................................................................................................28
5. Elasticiteit.................................................................................................................................29
H9: De producent.............................................................................................................................31
1. Sectoren....................................................................................................................................31
2. De onderneming.......................................................................................................................31
3. Productie en investeringen.......................................................................................................33
4. Productiviteit............................................................................................................................33
5. Kosten.......................................................................................................................................34
6. Winstvorming...........................................................................................................................36
7. Het aanbod...............................................................................................................................36
H10: De markt..................................................................................................................................37
1. Competitieve vs. Niet-competitieve markten...........................................................................37
2. De marktprijs............................................................................................................................37
3. De wetten van vraag en aanbod...............................................................................................37
4. De wet van King........................................................................................................................38
5. Overheidsinterventies op de markt en hun effecten................................................................39
H11: Marktmacht.............................................................................................................................39
1. Het probleem van de collectieve goederen..............................................................................39
2. Monopolie................................................................................................................................40
3. Monopolistische mededinging..................................................................................................41
4. Oligopolie..................................................................................................................................41
5. Monopsonie..............................................................................................................................41
H13: Inflatie......................................................................................................................................41
1. Gevolgen van inflatie................................................................................................................41
2. Oorzaken van inflatie................................................................................................................42
4. Index.........................................................................................................................................42
5. Extra..........................................................................................................................................43
,Deel 1: De economische bril(len)
H1: Definitie & begripsafbakening
1. Definitie: wat is economie?
Economie = De wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als relatie tussen doelen
en schaarse middelen die op verschillende manieren kunnen worden aangewend
= Abstractie vd werkelijkheid
Economie is overal
Economie heeft met bijna alles te maken, maar weinig zaken hebben enkel met economie
te maken
Homo economicus = De rationeel handelende en denkende mens die voortdurend voor- en
nadelen, kosten en baten afweegt en op basis daarvan beslissingen neemt en keuzes maakt
Uitgangspunten:
De mens is een wezen met een onbeperkt aantal verlangens (behoeften)
De middelen om die behoeften te bevredigen zijn in beperkte mate voorhanden
(schaarste)
De economisch handelende mens zal de schaarse middelen zodanig aanwenden, dat
hij in zo veel mogelijk behoeften kan voorzien (welbegrepen eigenbelang)
2. Behoeften
Economische behoefte = het aanvoelen van een welvaartstekort en het verlangen naar een
concreet middel om in dit tekort te voorzien
Relatief: veranderen mee met tijd, plaats, persoon, gemeenschap…
Individuele behoeften: Liefde, chocolade…
Collectieve behoeften: vrede, mobiliteit, propere lucht…
Economische goederen = schaarse goederen vb. olie
Vrije goederen = niet-schaarse goederen vb. O²
Het Economisch Probleem : veelvuldige behoeften tegenover schaarse middelen
behoeften > middelen
Doel economie:
Doel: Met gegeven middelen een maximale behoeftebevrediging bereiken
, 3. Het allocatievraagstuk
= Keuzeprobleem
Vb. Wat is het belangrijkste? Auto, huis, energiefactuur, gsm…?
(Je kan elke euro maar 1x uitgeven)
Allocatie = toebedelen
Hoofdvragen:
Wat moet geproduceerd worden in welke hoeveelheden?
Hoe moet geproduceerd worden, welke combinatie van productiefactoren (arbeid,
kapitaal, natuur) zetten we in?
Waar moet geproduceerd worden?
Wie krijgt welk deel van de productie? (toekomstgericht!)
4. De productiefactoren
A. Arbeid
Menselijke input in productie
Fysiek & mentaal
B. Natuur (ecologisch)
Alle manieren waarop ons natuurlijke milieu op het economisch vlak actief is
Verschillende functies: inputfunctie, woonfunctie, recreatiefunctie…
C. Kapitaal
Alle hulpgoederen die we gebruiken om te produceren vb. machines, gebouwen…
5. De economische huishoudingen
A. Gezinnen
Consumptie: kopen, leveren…
B. Bedrijven
Productie (via productiefactoren) vb. brooddozen, elektriciteit…
C. Overheid
Regulerende instantie die spelregels binnen de staat vastlegt
Productie Vb. onderwijs, wegennet…
6. Soorten economieën
A. VRIJEMARKTECONOMIE
Werkt a.d.h.v. het markt- of prijsmechanisme: theoretische instelling waar
vraag met aanbod wordt geconfronteerd en ruilvoorwaarden worden vastgelegd
3-voudige rol voor prijsmechanisme:
- Prijzen verschaffen info over relatieve schaarste en relatieve nut van de
goederen en productiefactoren
- Prijzen geven signalen of prikkels aan consumenten en producenten
- Prijsmechanisme bepaalt de inkomensvorming
B. CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE
Gebaseerd op algemeen belang
Overheid bepaald wat & hoeveel er geproduceerd wordt afhankelijk van de
noden vd samenleving (niet vraag & aanbod!!)
Minder welvaartsverschillen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lolavandenbogaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.