Ontwikkelingspsychologie en psychopathologie
Ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke studie van groei, verandering en stabiliteit
van conceptie tot adolescentie.
- Vak focust zich op verschillende delen van het leven en leer heel goed de hechting en
problematiek die daarbij kan ontstaan. De voornamelijk leerdoelen staan in het
framework. Deelgebieden: fysieke/motorische ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling
(piaget) en sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling (vygotsky).
Psychopathologie: is de leer van de psychische ziekte of het lijden van de handelingen en
ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of handicap.
- Focust het vak heel erg op etiologie (hoe is het ontstaan en wat heeft bijgedragen), de
prognose (denk ook aan op welke leeftijd ontstaat het vaak), verpleegkundige
interventies (attitude)
De toets is ook meer richting toepassing en bestaat uit 60 MC, boek is verplicht
(ontwikkelingspsychologie en hengeveld). Herhaal de eerdere stof.
Continue verandering: gestaag ontwikkeld, groei
Discontinue verandering: een soort sprongetjes in de discontinue verandering, denk aan
hormonen, gedrag
Nature en nurture is altijd een samenspel.
Kritieke periode: specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste (en zelfs onomkeerbare) gevolgen heeft. Denk aan zwangerschap of rodehond,
waterpokken. Vroeger dachten ze dat er meer gebeurtenissen waren die in een kritieke
perioden tot onomkeerbare effecten leidden.
Gevoelige periode: een bepaalde periode in de ontwikkeling waarin mensen extra gevoelig
zijn voor bepaalde gebeurtenissen. Denk aan de periode van taalontwikkeling en hechting (de
eerste paar jaar).
Plasticiteit: de mate waarin bepaalde structuren of gedragspatronen veranderen als gevolg
van bepaalde ervaring dus bijvoorbeeld als een baby hersenletsel krijgt, dan heeft hij meestal
minder schade en heeft hij meer mogelijkheid om te herstellen. De plasticiteit is dus ook de
mate van herstellen, kunnen inhalen etc., plasticiteit is dus jong groter dan als je op oudere
leeftijd wat meemaakt.
,Leerdoel 1: belangrijke bedreigingen voor de ontwikkeling van het kind
Stress heeft veel invloed op de baby en de ontwikkeling en voor de groei (stress
vermindert groei. Een baby kan al leren voor de geboorte denk aan het leren van bekende
stemmen en muziek.
Het teratogene effect: voeding, drugs, medicatie, virus, alcohol, cafeïne, tabak, gezondheid
moeder (bijv. kinderziekten als je nog geen waterpokken hebt gehad als zwangere vrouw,
psychiatrische ziekten). De vader heeft ook invloed denk aan de omgeving en stress. Daarnaast
heeft slaappatroon en nervositeit invloed op de baby, sommige effecten hebben gelijk effect
en andere worden pas ontdekt in de babytijd of later. Het ligt aan de ontwikkeling hoe
schadelijk het teratogene effect is. De hersenen zijn tussen de 15 en 25 dagen na de conceptie
het gevoeligst en het hart van 20 tot 40.
Moeders die wonen in armoede en met een grotere kans op teratogene effect door
bijna een gezonde voeding en minder zorg plus vergrote kans op ziekte. Moeders met een
gezonde voeding hebben vaak een soepelere bevalling en een gezonder kindje. Vrouwen die
ouder zijn dan 30 als ze een kind krijgen, lopen een groter risico op verschillende
zwangerschaps- en geboorte complicaties dan jonge vrouwen. Ze hebben bijvoorbeeld meer
kans op vroeggeboorte en hun kinderen hebben vaker een laag geboortegewicht. Zwangere
vrouwen in adolescentie hebben een grote kans op vroeggeboorte en het sterftecijfer ligt
twee keer zo hoog ook door de stress rondom leeftijd
Drugs en medicatie
Veel medicijnen zijn gevaarlijk voor de baby zelfs een paracetamol kan leiden tot bloedingen
In de baby. Ziektes kunnen veel gevolgen hebben voor de baby waaronder ook overlijden en
Soa’s kunne. Overgedragen worden. In de jaren 50 werd softenon gebruikt tegen
ochtendmisselijkheid waardoor veel baby's zijn geboren Zonder ledematen of niet
levensvatbaar, In de jaren 70 werd DES geslikt om miskramen te voorkomen wat tientallen
jaren later terug was te zien bij de kinderen die een grotere kans hadden op vaginale en
baarmoederkanker. Anticonceptie dat wordt gebruikt tijdens de zwangerschap heeft invloed
op de hersenstructuren van de baby.
Drugs hebben een nog groter risico voor de ontwikkeling marihuana zorgt voor verminderde
bloedtoevoer wat leidt tot nerveuze kinderen. In het begin van de jaren 90 leidde cocaïne
gebruikt door zwangere vrouwen tot de geboorte van 1000 zogenaamde crackbaby’s cocaïne
leidt tot ernstige vernauwing van het bloedvat maar Er is veel minder zuurstof kregen hierdoor
was een grotere kans op overlijden en zijn ze afgevlakt voor stimuli. Een kind wordt dan
geboren met verslaving en gaat een heftige afkick periode door daarnaast zijn er nog veel
meer lichamelijke afwijkingen.
, Psychiatrische problemen bij medicatie?
Voordelen: minder stress en negativiteit en verbeterde leefstijl denk aan leefstijl.
Voordelen niet innemen: geen teratogeen effect:
- Geen motorische stoornissen bij middelen tegen epilepsie, schizofrenie en bij
benzodiazepine
- Geen open-ruggetje
Bij het POP expertisecentrum (psychiatrie, obstetrie en pediatrie) wordt in het olvg hier
aandacht aan besteed.
Een moeder die alcohol drinkt tijdens de zwangerschap kan even FAS veroorzaken en het kind
heeft een lagere intelligentie. Roken zorgt ervoor dat het kind wordt geboren met een laag
gewicht en leidt tot heel veel miskramen en sterfte jaarlijks rokers hebben twee keer zoveel
kans op een kind met een verstandelijke beperking. Ook cafeïne lijkt een teratogeen effect te
hebben. Vaders die roken, drinken of drugs gebruiken kunnen ook schade toe richten aan het
kind.
Leerdoel 2: de geboorte
1. Te vroeg (prematuur minder dan 38 weken in plaats van 40) vanaf de 36 wordt het
kindje gemonitord en is het kritiek. Het kind groeit niet goed genoeg, vooral fysieke
groei en de hersenen. Omdat alle energie daarnaartoe gaat willen de andere
ontwikkelingen ook achterlopen. Hoe vroeger hoe meer consequenties.
Bij 28 (24) weken is het levensvatbaar maar dit kan ook zorgen voor een laag IQ.
Minder energie gaat naar lichamelijke overleving- en minder naar de prikkelverwerking
cognitieve ontwikkeling. Mogelijke gevolgen zijn leerproblemen, aandachtsproblemen, IQ,
gedragsproblemen, fysieke coördinatie. De prikkelverwerking is heftiger bij een baby denk aan
schrikreacties. Motorische ontwikkeling wil nog wel vooruitschieten, soms ten koste van fijne
motoriek. Een prematuur die niet te weinig weegt heeft relatief weinig last van complicaties.
2. Te licht (wegen minder dan 2500): baby's die te licht zijn koelen heel snel af het zijn
heel gevoelig voor infecties daarnaast zijn de longen nog niet volledig gegroeid en
is er kans op RDS en dat kan fataal zijn. Kangeroeën kan helpen voor de
ontwikkeling. De hoeveelheid zuurstof moet goed gereguleerd worden om
kwetsbare netvliezen te beschermen een prematuur baby Ik kan later last hebben
van leer en coördinatiestoornissen. Een prematuur heeft financieel ook grote
gevolgen. De reden van vroeggeboorte komen uit de omgeving zoals voeding en
zorg of biologische onrijpheid van de moeder is of na een korte periode alweer
zwanger worden.
3. Te laat (2 weken na uitgerekende datum)
Te laat is nog impact op uit te oefenen en dit kan met weeën en inleiding worden opgewekt.
En is minder ernstig (42 weken) denk aan pijn, grotere risico’s bij bevalling, uitscheiding bij
vruchtwater bij bevalling, daarnaast wordt de bloedtoevoer in de placenta anders en
vermindert en kan het kindje hersenschade ontwikkelen.
