Samenvatting
Samenvatting - Milieu en gezondheid (AB_1134)
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Samenvatting van Milieu en Gezondheid, 1e jaar gezondheid en leven, met afbeeldingen en begrippen toegelicht.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Milieu & GezondheidDose-response en risk assessment
Toxicologie
Chemische sto en, biociden, pesticiden in huishoudartikelen, cosmetica, voeding en drinkwater,
voedingsadditieven, medicijnen, etc —> zijn niet allemaal schadelijk
Doelen van risico analyse:
• Risico - baten afweging
• Risico waarden vaststellen
• Prioritisering
• Risico monitoring
Wetenschappelijke basis:
• Risico beoordeling —> karakteriseren van hazard, blootstelling en risico
Beleidsmatige afweging:
• Risico management —> selecteren en implementeren van beperkende maatregelen
Risico communicatie = de interactieve uitwisseling van informatie en meningen over risico
Toxicologie = de wetenschap die ongewenste en schadelijke e ecten van biologische, fysische of
chemische agentia op een organisme bestudeert
Farmacologie = de wetenschap die gunstige e ecten van agentia op levende organismen
bestudeert
Toxicologische risicobeoordeling:
• Vaststellen van de blootstelling
• Identi catie van intrinsieke gevaarlijke eigenschap van een stof (“hazard”)
• Karakterisering eigenschap (dosis-e ect)
• Vaststellen van het risico, de waarschijnlijkheid dat de hazard tot uiting komt
Hazard x blootstelling = risico
Karakteristieken van blootstelling
Soorten blootstelling:
• Ingestie: blootstelling via gastrointestinal tract (bioavailability)
• Inhalatie: blootstelling via longen (directe opname in bloed)
• Huid
• Experimenteel: intravenous, intraperitoneal, subcutaan
Duur en frequentie blootstelling:
• Eenmalige (acuut) —> bloedwaarde neemt steeds meer af
• Herhaaldelijk (chronisch) —> bloedwaarde neemt steeds meer toe
Kinetiek
Kinetiek = wat het lichaam tegen de chemische stof doet
• Blootstelling: external/internal
• Dosis: intake/uptake
• Biokinetiek (ADME):
fi ff ff ff ff
, Absorption (oral, dermal, inhalation)
Distribution
Metabolism (biotransformation)
Elimination
Dynamiek = wat de chemische stof doet tegen het lichaam
Biotransformatie:
• Fase I: toevoegen polaire groepen, voorbereiden op fase II
N- en Odealkylation, aliphatic and aromatic hydroxylation, N- en Soxidation, and deamination
• Fase II: sto en beter wateroplosbaar maken zodat ze makkelijker kunnen worden uitgescheiden
Glucuronidation, sulfation, methylation, acetylation, glutathione conjugation, and amino acid
conjugation
• Fase III: actief transport de cel uit
ATP-binding cassette (ABC) family (e.g. PgP, MDR, BCRP)
Toxische stof
Toxine = toxische stof geproduceerd door biologische systemen, zoals planten, dieren, schimmels
of bacteriën
Toxicant = toxische stof geproduceerd door/bijproduct van menselijke activiteit
Therapeutisch = alles behalve primaire doel van therapie —> ongewenst e ect
Adverse, schadelijk of toxisch e ect = schadelijk voor gezondheid van mens, dier en milieu
Ongewenste, toxische e ecten:
• Chemische allergie
Immuun-gemedieerd adverse reactie op chemische stof (na eerdere blootstelling, sensitizatie)
• Idiosyncratisch reactie
Abnormale reactie op chemische stof door genetische gevoeligheid van individu
(polymorphisms)
• Acuut vs “vertraagde” toxiciteit
Carcinogenese: 20-30 jaar
Degeneratie van zenuwcellen door sommige pesticiden (Parkinson)
• Reversibel vs irreversibel
Hangt af van regeneratief vermogen van orgaan (bv lever en zenuwcellen)
• Locaal vs systemisch toxiciteit
Direct op doelorgaan (long, huid) vs opname in het lichaam waarbij kinetiek belangrijke rol
speelt (bioactivatie/detoxi catie)
• Interactie van chemische sto en: mengsels
Additivity (1+2=3); synergism (1+2=4); antagonism (1+2=2)
• Tolerantie na eerdere blootstelling
Afname in distributie (bv drug transporters), afname gevoeligheid target
Celdood: cytotoxiciteit
• Reactieve intermediairen (binding/schade aan DNA, eiwitten, vetzuren)
• Verandering in cel fysiologie
• Necrose en apoptose
Beschermende mechanismes: “overvloed” van fysiologische systemen, anti-oxidanten (e.g.
glutathionine, vitamins), fase II biotransformatie, reductive (vs oxidative), adaptatie, gen expressie
Dose-respons
Threshold = drempelwaarde
ff ff fi ff ff ff
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterrejuulafuaschoo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen