Het gaat over de verlichting en wat het verschil is tussen deze nieuwe tijd en de middeleeuwen, het verschil tussen toen de kerk centraal stond en nu de wetenschap het uitgangspunt is. Ook wat dit doet met de adel kerk en koningen
verlichting
opweg naar een nieuwe samenleving (18e eeuw)
‘sapere aude’ heb moed je van je eigen verstand te bedienen is derhalve de zinspreuk van
de verlichting.
durf te denken en niet worden gestopt door de kerk. haal je verstand en de bijbel uit elkaar.
voortzetting van de wetenschappelijke revolutie
1. verlichters willen de samenleving , net als de natuur, op een redelijke en
wetenschappelijke wijze onderzoeken.
2. de natuur en samenleving zijn kenbaar, maakbaar en beheersbaar. kortom:
veranderbaar
3. zij geloofden dat als kennis toeneemt, problemen in de samenleving worden
opgelost en mensheid verbeterd→ rationeel optimisme. d.m.v beloningen
4. mensen hebben universele rechten : vrijheid, gelijkheid en vertegenwoordiging.
(mensen moeten worden gehoord)
Baruch Spinoza (1632-1677)
de grenzen van rationeel denken en het mechanische wereld van descartes
wat doet spinoza daarmee?
kritiek op de kerk en deïsme (god schaapt heelal en laat verder met rust)
verboden door de katholieke kerk en de vrije staten holland
mechanisch wereldbeeld
descartes: rationalist
rol van de kerk onzin → god is anders dan de kerk zegt
de wereld is een machine die draait en afhangt van bepaalde regels en wetten.
god maakt deze maar houdt zich afzijdig (deïsme)
Spinoza was het eens maar omdat god alles heeft bedacht is god alles.
verboden in de republiek
astronomie middeleeuwen
- bijbel als uitgangspunt
- ptolemeïsch weerelbeed (klassieke schriften, bijbel en eigen waarnemingen)
, - geocentrisch : alles draait om de aarde. (alles draait om de aarde)
- epicykels → cirkel op cirkel. ze draaien een rondje terwijl ze ronddraaien.
einde van de middeleeuwen : dit klopt niet → planeten bewegen niet om de aarde
copernicus (1473 - 1543)
kritiek op oud wereldbeeld :heliocentrisme → de zon staat centraal → conclusie op basis van
waarnemingen en berekeningen
maar nog niet bewezen
in 17e eeuw nieuwe observaties met behulp van telescopen
Galileo Galilei (1564 - 1642)
● hij bevestig heliocentrisme
● conflicten met de kerk : eppur si muove “toch beweegt ze” zegt hij nadat hij dit had
ontkent bij een kerkelijke rechtszaak, wanneer paus vraagt om te zeggen dat zijn
opmerking onjuist was.
newton (1643 - 1727) zwaartekracht
diderot en de encyclopedie
- salon cultuur
→ mooiste kamer waar je mensen ontvangt. wetenschappers kwamen dus samen in
huizen van adellijke families. dit laat zien: actief ideeën uitwisselen met elkaar
(rijke/ adellijke families) verlichting was voor de rijken.
- er is dus vrijheid van uitwisseling en relatieve tolerantie.
-
hobbes en locke : natuurtoestand en sociaal contract.
centrale vraag (van beide): waarom hebben we eigenlijk een koning?
natuurrechten/natuurtoestand
hobbes (pessimist)
natuurtoestand : hoe is de mens diep van binnen?
→ oorlog van allen tegen allen. vorst is nodig om wetten te bewaren en te zorgen dat jij als
individueel mens vrij bent. → vrijheid wordt beschermd
natuurrechten: rechten waarmee ieder mens is geboren / heeft.
hij zegt niks over droit divin, vorst moet altijd gehoorzaamd worden.
locke (optimist)
wij hebben gekozen voor een koning, keuze gemaakt macht weg te geven → is niet
noodzakelijk of natuurlijk
doel hiervan was ook vrijheid van individu beschermen.
social contract : idee dat de vorst en volk hebben afgesproken rechten van een vorst en hoe
hij zich moet gedragen. → vorst is afzetbaar indien hij het contract breekt
rosseau
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samia-bourik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
