Bijeenkomst 1: Structuur en systematiek van de Awb
Opdracht 1 Structuur van de Awb en de verhouding tot bijzondere wetten
We kennen verschillende soorten regelingen in de Awb. Regels zijn grofweg in te delen in 4 categorieën:
1. Dwingend recht: dwingende bepalingen
Er zijn regels die zonder uitzondering voor het gehele bestuursrecht behoren te gelden. Van de formele wetgever mag
worden verlangd dat hij, als hij meent dat er een goede grond is om een afwijkende regeling in de wet op te nemen, daartoe
niet overgaat zonder dat in de memorie van toelichting uitdrukkelijk wordt aangegeven welke dringende grond er voor die
afwijking bestaat en hij ook in de bijzondere regeling duidelijk maakt dat van de Awb-regel wordt afgeweken.
In gevallen waarin soortgelijke onderwerpen worden geregeld, wordt zoveel mogelijk gestreefd naar harmonisatie. In
bijzondere wetten wordt alleen afgeweken van algemene wetten als dit noodzakelijk is. Een afwijking wordt in de memorie
van toelichting van de bijzondere wet gemotiveerd. Eisen gesteld aan afwijkende regelgeving:
1) In de wettekst zelf staan: in afwijking van…
2) In de memorie van toelichting wordt er uitgebreid gemotiveerd waarom er is afgeweken van de Awb.
3) Alleen mogelijk bij een wet in formele zin.
2. Regelend recht, semi-dwingend recht: gangbare bepalingen
Daarnaast zijn er regels die beschouwd kunnen worden als de voor normale gevallen meest geschikte regels.
Waar de Awb-wetgever van oordeel is dat een bepaalde regel weliswaar kan worden beschouwd als de beste regel voor
normale gevallen, maar gevallen denkbaar zijn waarin die regel niet voor toepassing in aanmerking komt, is afwijking
expliciet mogelijk gemaakt door het opnemen in de Algemene wet bestuursrecht van de woorden: tenzij bij wettelijk
voorschrift anders is bepaald.
De beleidsvrijheid van het desbetreffende bestuursorgaan bepaalt uiteindelijk welk recht gevolgd wordt.
3. Aanvullend recht: vangnet-bepalingen
Sommige regels gelden als restbepaling voor het geval de bijzondere regelgever heeft nagelaten een regeling te treffen.
4. Facultatief recht: facultatieve bepalingen
Een enkele regeling is alleen van toepassing als daartoe uitdrukkelijk wordt besloten: het betreft dan een facultatieve
standaardregeling.
Van een wet in formele zin mag steeds van de Awb worden afgeweken.
Onjuist, ‘steeds’ is niet de juiste term. Van de formele wetgever mag worden verlangd dat hij, als hij meent dat er een goede
grond is om een afwijkende regeling in de wet op te nemen, daartoe niet overgaat zonder dat in de memorie van toelichting
uitdrukkelijk wordt aangegeven welke dringende grond er voor die afwijking bestaat en hij ook in de bijzondere regeling
duidelijk maakt dat van de Awb-regel wordt afgeweken. In gevallen waarin soortgelijke onderwerpen worden geregeld, wordt
zoveel mogelijk gestreefd naar harmonisatie. In bijzondere wetten wordt alleen afgeweken van algemene wetten als dit
noodzakelijk is. Een afwijking wordt in de memorie van toelichting van de bijzondere wet gemotiveerd.
In een APV kan worden bepaald dat een aangevraagde beschikking dient te worden gegeven binnen een termijn van
zes maanden.
Juist. Het woord ‘kan’ duidt op een discretionaire bevoegdheid en leidt niet tot een verplichting. Termijnen in de zin van de
Awb zijn ook niet van dwingend recht. Art. 3:18 Awb is namelijk van regelend recht en art. 4:13 Awb is van aanvullend recht
(‘vangnetbepaling’; hiernaar wordt gekeken als de APV zelf geen termijn zou stellen).
Bij wettelijk voorschrift mag er dus worden afgeweken van acht weken. Dus in principe mag ervan worden afgeweken, maar
is de gekozen termijn, in dit geval zes maanden, een redelijke termijn? Dat hangt altijd af van de omstandigheden van het
geval.
Het is niet geoorloofd om in een APV te bepalen, dat in afwijking van artikel 6:9 Awb, een bezwaar- of beroepschrift
tijdig is ingediend, indien het niet later dan een week na afloop van de termijn door het bestuursorgaan is
ontvangen.
Juist. Als er wordt afgeweken van de Awb dan kan dit alleen in een bijzondere wet, niet door een lagere regelgever. De
lagere regelgeving is dan in strijd met de hogere regelgeving, en daarom nietig.
Art. 6:7 jo. 6:8 jo. 6:9 Awb zijn van dwingend recht, zo dwingend dat deze geldt voor het hele bestuursrecht. Art. 6:9 lid 1
Awb bepaalt dat een bezwaar- of beroepschrift tijdig is ingediend indien het voor het einde van de termijn is ontvangen
(ontvangen voor eindtijd). Het is wel geoorloofd wanneer het om verzending per post gaat, art. 6:9 lid 2 Awb (indien voor het
einde de termijn op de post heb gedaan, op de post gedaan, toch tijdig verzonden). In dat geval moet het bezwaar- of
beroepschrift verzonden zijn binnen de bedoelde termijn in lid 1 en dient het bevoegde bestuursorgaan het bezwaar- of
beroepschrift niet later dan een week na de afloop van deze termijn ontvangen te hebben. De postzegel dient in zo een
geval als bewijs. Conclusie is dat er dus niet van mag worden afgeweken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dena15. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,04. Je zit daarna nergens aan vast.