Dit is een samenvatting van het vak psychopathalogie. Dit vak wordt gegeven in de 4e periode van het 2e jaar orthopedagogie aan KDG. Het is een samenvatting van de lessen, met het boek ernaast. Ik was hiermee geslaagd in 1e zit.
Deel 1. Introductie.............................................................................................................. 3
1. Wat is afwijkend gedrag?................................................................................................3
2. Benoemen & deninieren van afwijkend gedrag...............................................................4
3. Criteria afwijkend gedrag (hoe beoordelen of er sprake is van afwijkend gedrag?)........4
4. Culturele aspecten van afwijkend gedrag.......................................................................6
5. Psychische stoornis: diagnose in DSM 5..........................................................................7
6. Historische visie op afwijkend gedrag.............................................................................8
7. Tendensen: hedendaagse trends..................................................................................11
8. Evidence based medicine/practice................................................................................11
9. Ethiek in onderzoek...................................................................................................... 12
10. Belang kritisch denken................................................................................................ 12
11. Belangrijke principes................................................................................................... 12
Deel 2. Het psychiatrisch werkveld...................................................................................14
1. Noden psychische zorg................................................................................................. 14
2. Historiek....................................................................................................................... 14
3. Beleidskader................................................................................................................. 15
4. Beroepsgroepen........................................................................................................... 15
5. Eerste lijn brede instap ijh (hiervoor komt de 0e lijn! = self care, community care)......15
6. Tweede lijn probleemgebonden hulp ijh.......................................................................17
7. Derde & vierde lijn........................................................................................................ 17
8. Psychiatrische pleegzorg.............................................................................................. 19
9. Forensische psychiatrische zorg...................................................................................19
10. oNTHOUD ZEKER!....................................................................................................... 20
Deel 3. Visies – oorzaken – behandelmethoden................................................................20
1. soorten oorzaken.......................................................................................................... 21
2. biologische visie............................................................................................................ 21
3. BIOLOGISCh georienteerde therapieën: psychofarmaca...............................................22
4. biologische behandelingen........................................................................................... 23
5. psychologisch perfpectief............................................................................................. 25
6. Psychotherapie............................................................................................................. 28
7. sociaal perspectief........................................................................................................ 29
8. sociaal culturele perspectief......................................................................................... 30
Deel 4. Classificatie & beoordeling...................................................................................31
1. waarom classificeren?................................................................................................... 32
2. classificatie van afwijkende gedragspatronen...............................................................32
3. kenmerken dsm............................................................................................................ 33
4. beoordelingsmethoden................................................................................................. 35
Hoofdstuk 4. Stressgerelateerde stoornissen....................................................................37
,1. diathese stress model................................................................................................... 37
2. stress............................................................................................................................ 37
3. stress & gezondheid..................................................................................................... 38
4. Psychische factoren die stress verlichten.....................................................................39
5. aanpassingstoornissen.................................................................................................. 41
6. Traumatische stressstoornis......................................................................................... 41
Hoofdstuk 5. Angststoorrnissen en obsessief-compulsieve stoornis.................................44
1. ANGSTstoornis.............................................................................................................. 44
2. paniekstoornis.............................................................................................................. 44
3. theoretische perspectieven........................................................................................... 45
4. Fobische stoornissen..................................................................................................... 46
5. obsessief compulsieve & verwante stoornissen (ocd)...................................................50
6. Gegeneraliseerde angststoornis...................................................................................52
Hoofdstuk 6. Dissociatieve stoornissen.............................................................................54
1. Dissociatieve stoornissen.............................................................................................. 54
Hoofdstuk 7. Stemmingstoornissen..................................................................................58
1. Typen stemmingstoornissen......................................................................................... 58
2. theoretische perspectieven........................................................................................... 62
3. behandeling van stemmingsstoornissen.......................................................................64
4. Risicofactoren voor suïcide........................................................................................... 66
Hoofdstuk 7. Zelfmoord.................................................................................................... 67
1. definities....................................................................................................................... 67
2. epidemilogie = cijfers................................................................................................... 68
3. suïcidaal proces............................................................................................................ 68
4. risico & beschermde factoren.......................................................................................70
5. signalen van suïcidaliteit............................................................................................... 71
6. bespreekbaar maken van de suïcidaliteit......................................................................72
7. risico-inschatting........................................................................................................... 73
8. empathie met de suïcale wens.....................................................................................74
Hoofdstuk 8. Middelgerelateerde- en verslavingsstoornissen...........................................76
1. Aan middelen en verslaving gerelateerde stoornissen..................................................76
2. Gebruik en misbruik...................................................................................................... 78
3. verslavende middelen................................................................................................... 79
4. motieven om middelen te beginnen gebruiken.............................................................84
5. theoretische perspectieven........................................................................................... 85
6. behandeling van middelgerelateerde stoornissen........................................................86
7. Training voor terugvalpreventie....................................................................................88
8. Gokstoornis................................................................................................................... 88
Hoofdstuk 11. Schirzofreniespectrumstoornissen.............................................................89
2
,9. Schizofrenie.................................................................................................................. 89
10. theoretische perspectieven......................................................................................... 94
11. Behandeling van schizofrenie.....................................................................................96
12. andere schizofreniespectrumstoornissen....................................................................97
Hoofdstuk 12. Persoonlijkheidstoornissen en impulsbeheersingsstoornissen.................100
1. Typen persoonlijkheidsstoornissen.............................................................................100
2. Persoonlijkheidsstoornissen cluster A.........................................................................101
3. Persoonlijkheidsstoornissen cluster B.........................................................................103
4. Persoonlijkheidsstoornissen cluster C.........................................................................105
5. Problemen met de indeling van persoonlijkheidsstoornissen......................................107
6. theoretische perspectieven......................................................................................... 107
7. Behandeling van persoonlijkheidsstoornissen.............................................................108
Hoofdstuk 13. Stoornissen die ontstaan in de kidnertijd en adolescentie.......................109
1. Normaal & afwijkend gedrag tijdens de adolescentie.................................................109
2. Gedragsproblemen..................................................................................................... 110
3. Angst en depressie bij kinderen..................................................................................115
4. Zelfdoding bij kinderen en adolescenten....................................................................117
5. Eliminatiestoornissen.................................................................................................. 117
Hoofdstuk 14. Cognitieve stoornissen en stoornissen die samenhangen met ouder worden
....................................................................................................................................... 119
1. Neurocognitieve stoornis........................................................................................... 119
2. Delirium...................................................................................................................... 119
Keuze: Parafilie en parafiele stoornissen........................................................................120
1. Exhibitionisme en exhibitionismestoornis...................................................................120
2. Fetisjisme, fetisjismestoornis en travestiestoornis......................................................121
3. Voyeursime en voyeurismestoornis............................................................................121
4. Frotteurisme en frotteurismestoornis..........................................................................121
5. Seksueel masochisme en seksueel-masochismestoornis............................................121
6. Seksueel sadisme en seksueel sadismestoornis.........................................................122
7. Pedofilie en pedofiele stoornis....................................................................................122
8. Overige parafilieën en parafiele stoornissen...............................................................122
9. Theoretische perspectieve op parafilieën...................................................................122
10. Behandeling van parafiele stoornissen.....................................................................123
DEEL 1. INTRODUCTIE
1. WAT IS AFWIJKEND GEDRAG?
= terrein van:
1) Psychopathologie
2) Psychiatrie
3) Klinische psychologie
3
, × Psyche = menselijke geest
× Pathos = ziekte
× Logie = De leer van de ziekte van de menselijke geest
Prevalentie psychiatrische diagnoses
42,7% heeft ooit te maken met een diagnostische psychiatrische stoornis
Symptoom = een kenmerk dat past bij een psychisch stoornis
o Diagnostisch criterium = bepaalde symptomen moeten voldoen aan criteria voor
ze als afwijkend worden beschouwd of als bijpassend voor een bepaalde stoornis
× Tegenstrijdige gevoelens
× Relatief, in evolutie
× Goed te bestuderen door zelfreflectie, romans, onderzoek, anderen,
ervaring, …
o 1/5e van alle mensen
CV. iemand moet een maand lang stemmen horen om te spreken van schizofrenie
Taboe op psychiatrie en psychische problemen -> stigmatisering => vooroordelen vanuit
de maatschappij
o Risico op verdingelijking = de diagnose wordt iets op zich
en othering = een persoon wordt niet meer als unieke persoon gezien maar als
een andere
2. BENOEMEN & DENINIEREN VAN AFWIJKEND GEDRAG
o Krankzinnigheid
× Vroeger: ziekte van de zinnen van het verstand
o Psychiatrische stoornis
× Stoornis i.p.v. ziekte -> te medisch en biologisch
× Andere term: kwetsbaarheid -> veel weerstand
× Belangrijk om eigen taalgebruik kritisch te bekijken
o Psychisch probleem
o Mentale ziekte….
o Wij geven de voorkeur aan de term ‘Psychische stoornis
o Psychische kwetsbaarheid
o Motivering -> bio-psychosociale kijk
3. CRITERIA AFWIJKEND GEDRAG (HOE BEOORDELEN OF ER SPRAKE IS VAN
AFWIJKEND GEDRAG?)
1) Uitzonderlijk (gedrag)
× Gevoelens of gedrag dat niet veel voorkomt
× Niet voldoende op zich -> recordhouders zijn ook uitzonderlijk
× Vb. Greta Thunberg die enkel gezien wordt met haar diagnose van ASS
i.p.v. als iemand die klimaatverandering wil teweegbrengen
2) Sociaal afwijkend
× Verschillen in culturen
3) Foute perceptie, waarneming of interpretatie vd werkelijkheid (vb. hallucineren,
…)
× Bidden is normaal, God zien niet
× Genderdysforie was vroeger genderidentiteitsstoornis -> nog steeds
controversieel
Transgenders vinden het geen stoornis
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chloepeeters1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
