Hoofdstuk 4 behandeld de bouwstenen van het zenuwstelsel, de neurale impuls, het rustpotentiaal, het actiepotentiaal, de neurotransmissie, de belangrijkste neurotransmitters, de opbouw van het zenuwstelsel, de hersenen (hersenstam, kleine hersenen, thalamus en hypothalamus, limbisch systeem, basale...
2.1 NEURONEN
Zenuwstelsel: netwerk v verbindingen v neuronen (≈neuraal netwerk)
Soorten
- Sensorische neuronen: ontvangen informatie vanuit de zintuigen/het lichaam en voeren informatie
naar de hersenen (≈ afferente neuronen) (vb. voelen heet water)
9
, - Motorische neuronen: voeren informatie vanuit de hersenen naar de spieren, organen en klieren (≈
efferente neuronen) (vb. hand wegtrekken)
- Schakelcellen: cellen die zorgen voor de communicatie tss sensorische en motorische neuronen (≈
interneuronen)
Belangrijkste weetjes
- Meeste neuronen in hersenen en ruggenmerg
- Embryonale ontwikkeling -> overproductie -> selectief snoeiproces v minder goede/gebruikte
neuronen -> efficiënter neuraal netwerk/zenuwstelsel
- Omgevingsfactoren hebben invloed op ontwikkeling v neuronen (vb. alcoholconsumptie v moeder)
o Ernstige gevolgen (vb. foetale alcoholsyndroom: stoornis te wijten aan een teveel aan
alcohol dat vanuit de bloedsomloop v d moeder in de bloedsomloop v d foetus terecht komt)
Stoornissen en ziektes
- Polio: virus dat meestal weinig effect heeft, maar in uitzonderlijke gevallen een infectie in het
ruggenmerg veroorzaakt met een beschadiging v d motorische neuronen als gevolg
o Gevolgen: verlamming, misvormingen of overlijden
2.2 ANATOMIE V EEN NEURON
Onderdelen neuron
- Cellichaam: bevat structuren zoals celkern (genetisch materiaal) en mitochondria (metabolisme) (≈
soma)
- Dendrieten: korte, sterk vertakte uitlopers die een netwerk v fijne vezels vormen
o Ontvangen zenuwimpulsen en vervoeren info naar cellichaam toe
- Axon: één lange uitloper die enkel aan het uiteinde vertakt is
o Geleidt zenuwimpulsen van cellichaam weg
o Eindknopje: uiterste, verbrede stukje van de vertakking
Eindknopjes liggen dicht tegen elkaar, maar raken elkaar niet!
Synaps: kleine spleet tss twee neuronen (≈ synaptische spleet)
Myelineschede: vetachtig laagje rond axon
Gevormd door reeks achter elkaar liggende cellen v Schwann
Cellen v Schwann: cellen die verschillende keren rond het axon gedraaid zitten
Knopen v Ranvier: niet-gemyeliniseerde stukjes tss iedere Schwanncel
, 3. COMMUNICATIE BINNEN EEN NEURON: NEURALE IMPULS
Informatiegeleiding binnen neuron = elektrochemisch proces: scheikundige processen die leiden tot
elektrische signalen en zich afspelen rond het membraan v h neuron
3.1 RUSTPOTENTIAAL
Rusttoestand: wanneer een neuron geen signalen ontvangt of verstuurt
≠ geen actie
= actief onderhouden situatie waarbij de binnenkant v h membraan negatiever geladen is dan de
buitenkant
Rustpotentiaal: spanning tussen de positief geladen deeltjes buiten h axon en de negatief geladen deeltjes
binnen h axon
3.2 ACTIEPOTENTIAAL
Stimuli/signalen -> receptorcellen v dendrieten -> cellichaam -> evaluatie v binnengekomen stimuli/signalen
Excitatorische signalen: signalen die het neuron exciteren (neuron aanzetten om tot actie over te gaan)
Inhibitorische signalen: signalen die het neuron inhibiteren (neuron afremmen om de actie te stoppen)
Evaluatie v binnengekomen stimuli/signalen -> beslissing
Actiepotentiaal: wanneer er meer excitatorische signalen dan inhibitorische signalen binnenkomen en het
neuron zelf een signaal vuurt
Axonheuvel: verbindingsstuk tss h cellichaam en h axon -> eindknopjes
Brengt een verandering teweeg in h membraanpotentiaal/geladenheid
o Evenwichtstoestand: wanneer er een kleine verandering v h membraanpotentiaal plaatsvind
en de instroom v natrium gecompenseerd wordt door uitstroom v kalium
o Drempelwaarde: wanneer de verandering in h membraanpotentiaal een bepaald niveau
bereikt
Natriumpoorten open -> massale toestroom v natrium -> grote wijziging in
membraanpotentiaal -> grotere toestroom v natrium
o Depolarisatie: proces v binnenstromen v natrium waardoor het membraanpotentiaal
verandert
Toestroom natrium -> polariteit v negatief naar positief -> actiepotentiaal
o Repolarisatie: herstelling v h rustpotentiaal waarbij de natriumpoorten zich sluiten, de
kaliumpoorten zich openen en kalium uit het axon stroomt
11
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iebebouduin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
