Een samenvatting van de Nederlandse Literatuurgeschiedenis vanaf de middeleeuwen tot aan de nieuwe tijd, met kenmerken en achtergrond informatie over alle genres die je moet kennen voor VWO6. Ook zijn er enkele gedichten of teksten genoemd met een opsomming van de dingen die kenmerkend zijn voor hu...
Samenvatting Nederlands:
500-1500 Middeleeuwen
Achtergrond informatie:
In de middeleeuwen veranderde er niet veel. Dit kwam omdat er maar 1 geloof was en omdat er nog
geen boeken gedrukt konden worden.
-Rooms-Katholiek geloof betekende dat mensen alles wat er gebeurde (zoals het weer en ziektes)
toeschreven aan God. Het leven op aarde was maar tijdelijk en alles wat je deed was om later tijdens je
eeuwige leven in de hemel te komen.
-De duivel kon geen volmaakt mens worden en had altijd een gebrek (missend oog, hoorns of staart etc.)
De duivel verloor altijd van God.
-Er waren verschillende standen in de maatschappij. Het machtigst waren de geestelijkheid en vlak
daarachter de adel. De derde stand waren de boeren, die vaak lijfeigenen (soort slaven die wel een gezin
en land mochten hebben) waren. Pas aan het eind van de middeleeuwen toen er sprake was van steden
werd de burgerij ook een stand.
-Er was ook een Leenstelsel (feodalisme); De leenheer of vorst gaf gebieden en kastelen aan
leenmannen of ridders, ook al vazallen genoemd. Een ridder betaalde belasting en zorgde voor militaire
steun. Het was verplicht om je leenheer met raad en daad (consilium et auxilium) bij te staan.
-Hofdagen waren dagen waarop de leenheer of vorst alle edelen verzamelde om over de zaken te praten
en om feest te vieren. Karel de Grote (748-814) hield zelfs op meerdere plaatsen hofdagen omdat zijn
rijk zo groot was.
Literatuur:
Boeken werden niet gelezen, maar verteld. Troubadours leerden de verhalen uit hun hoofd en
vermaakte het publiek (meestal aan het hof). Om verhalen makkelijker te onthouden, waren de meeste
verhalen een rijm met het simpelste rijmschema: aa bb cc, etc.
-Symbolen zoals dieren, kleuren en getallen werden veel gebruikt: Blauw stond voor adel, reinheid en
vroomheid. Wit stond voor maagdelijkheid, reinheid en de waarheid. Het getal 3 stond voor goddelijke
volmaaktheid (de heilige drie-eenheid) en het getal 7 gaf aan dat een periode afgerond was. Een witte
duif betekent vaak vrede, maar in afbeeldingen vaak de heilige geest.
-In Marialegenden en mirakelspellen ging het vaak over Maria’s leven, of over iemand die gered werd
van de duivel door Maria. Heiligenlevens omschreven het leven en de (martel)dood van heiligen en
dienden als voorbeelden voor de gelovige mensen. Mystici keerde zich af van de kerk en maakten
gedichten over goddelijke boodschappen die zij dachten te zien in natuurverschijnselen.
-Maria kon wonderen verrichten en werd vaak in het blauw afgebeeld, dit had symbolische waarde maar
liet ook zien dat de eigenaar van de afbeelding veel geld had besteed omdat blauwe verf erg duur was.
-De enige boeken in deze tijd waren handschriften. Niet veel mensen hadden boeken want deze waren
erg duur omdat het op perkament (dunne huid van een geit/schaap/kalf) geschreven was, en omdat het
maken van een boek een jaar duurde als er een hoogopgeleide monnik fulltime aan werkte.
-De Ridderromans bestonden uit 2 groepen. Karelromans gingen over trouw of ontrouw aan Karel de
Grote, waarin ridders vaak gemeen waren en vrouwen nutteloos. In Arthurromans ging het over de
hoffelijke (hoofs, hovesch) ridders van de ronde tafel, die op een queeste gingen om zo een vrouw voor
zich te winnen. In allebei de verhalen komen sprookjeselementen voor.
, Mariken van Nieumeghen
Het verhaal gaat over Mariken, die in aanraking komt met de duivel die haar verleid om met hem mee te
gaan. Hij beloofd haar veel te leren en van haar een aanzienlijke dame te maken. Door haar
medeplichtig te maken aan zijn misdaden hoopt hij haar ziel te verdoemen zodat ze in de hel komt.
Dit is een Middeleeuwse tekst omdat:
-De duivel komt er in voor en heeft maar 1 oog omdat hij zich niet als een volmaakt mens kan voordoen.
-Maria speelt een grote rol in het verhaal, Mariken is naar haar vernoemd en de duivel wilt dat ze
afstand doet van haar naam.
-Er is maar 1 geloof aanwezig in de verhaal; dat van de katholieken.
-Het is een Mirakelspel, want in het eind van het verhaal gebeurd er een mirakel omdat Mariken zich tot
Maria richt.
Deze tekst heeft 2 “lessen” voor de lezer:
1. Als je verleid bent tot het doen van slechte dingen, kan je vergeven worden als je trouw bent aan
Maria en berouw toont.
2. Het is geen goed idee om je ziel en zaligheid te verkopen aan iemand die je mooie dingen beloofd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nairozi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
