ONDERWIJSKUNDE KLEUTERONDERWIJS
2.2
HOOFDSTUK 1: ZELFSTURING IN DE KLEUTERKLAS
ZELFSTURING VOLGENS FERRE LAEVERS
Beheren van middelen en mogelijkheden die je ter beschikking staan.
Met andere woorden: Je een doel kunnen stellen, weten wat je wil en dat in handelen kunnen omzetten.
Het beste is voor iedereen anders: Wat aan de eigen noden, behoeften en idealen beantwoordt.
COMPONENTEN VAN ZELFSTURING
COMPONENT 1: WILSKRACHT
= Het vermogen om zich achter iets te zetten, zich in te spannen, door te zetten, weerstand te bieden.
Positief:
Kunnen concentreren, vastberadenheid, frustratietolerantie, jezelf kunnen beheersen (= Inhibitie), moed.
Negatief:
Leidt soms tot eenzijdigheid, onredelijke koppigheid,overdreven principieel zijn en niet tot
compromissenkunnen komen of teveel van jezelf eisen (perfectionisme).
COMPONENT 2: KUNNEN KIEZEN
= In het leven moet je voortdurend kiezen.
1. Je moet weten dat je beslissingen kan nemen.
2. Voelen wat je wil. (= Alternatieven op een rij kunnen zetten en afwegen wat voor jou echt belang
heeft en wat niet).
Als het hier misloopt, word je eigenlijk geleefd, neem je weinig initiatieven, laat je kansen liggen om er wat van
te maken, leid je een vlak bestaan.
COMPONENT 3: SCENARIO’S KUNNEN OPROEPEN EN TEN UITVOER BRENGEN
= In verschillende zaken moet je scenario’s kunnen oproepen.
• In leren: Hoe ga je het aanpakken? Wanneer ga je aan welke taken werken?
• In stage
• …
Falend zelfsturingsvermogen drukt zich hier uit in het nietkunnen starten, gebrek aan ‘orde’ in het
handelen,ongeorganiseerd zijn, verward of chaotisch overkomen.
Camille De Roeck 1
,COMPONENT 4: AFSTAND KUNNEN NEMEN
Een goede ‘manager’ van je leven ben je pas als je ook nogaf en toe uit je traject kan stappen om het geheel
van opeen afstand te aanschouwen.
Afstand nemen vergt heel wat maar levert ook eenserieuze meerwaarde aan zelfsturing.
Er zijn meer garanties dat je de beschikbare mogelijkhedengoed benut omdat je geregeld evalueert en kan
bijsturen.
ZELFSTURING EN ANDERE KWALITEITEN
Zelfsturing staat als competentie boven anderecompetenties (intelligentie, sociale vaardigheden,technisch
inzicht, ...)
Ze wordt echter op haar beurt wel door anderefactoren beïnvloed: negatief zelfbeeld, weinigzelfvertrouwen,
emotionele problemen, faalangst,...
• Verbeeldingskracht en creativiteit --> Goedeplannen maken
• Energiek temperament --> Veel daadkracht (wilskracht)
• Sociale competentie encommunicatievaardigheden --> Een goede‘bestuurder’ van anderen, een leider
ZELFSTURING OF LEVENSKUNST
Camille De Roeck 2
,RUIMTE GEVEN VOOR INITIATIEF
• Gesloten vs open organisatievormen
• Voor kinderen met problemen op één of meer componenten = extra ondersteuning bieden.
LEREN KIEZEN (K)
Kinderen moeten ontdekken wat hen aanspreekt en moeten daar gedifferentieerd over kunnen oordelen.
• Werken met een keuzebord en kiesklok zijn ondersteunend
• Soms nog verder gaan en keuzes beperken bv beperken tot 2.
SCEANRIO’S AANREIKEN (S)
• Sommige kinderen slagen er niet in scenario’s uit hun omgeving te plukken en op te slaan.
• Voor hen moeten we bouwstenen voor activiteiten aanreiken
• Inspiratie, foto’s, voorbeelden, …
DOORZETTEN (W)
Zelfvertrouwen speelt een grote rol!
De leerkracht moet helpen succeservaringen op te doen, helpen bij het realiseren van (soms grootse) plannen,
moed inspreken bij momenten van afhaken, …
LEREN AFSTAND NEMEN (A)
Reflectie:
De sleutel tot het afstand nemen van..
Leren leren:
Men haalt uit de ervaring wat er in zit, zodat men het de volgende keer anders aanpakt.
ZELFSTURING VS ONDERNEMEN
Camille De Roeck 3
, WIL JE DE ONDERNEMINGSZIN IN JE KLAS BEVORDEREN?
Denk na over je onderwijspraktijk op 4 terreinen:
• De leerkrachtsijl
o Durven loslaten, alleen denkstimulerende tussenkomsten
o Niet snel zelf even doen
o Kinderen laten proberen en mislukken
o Zelf ook eens mislukken
• Concrete tips
o Zorgen voor uitdagingen
o Inspelen op wat leeft bij de kinderen
o Rijke interventies verzorgen
o Feedback geven
o Observeren
o Regelmatig eens op de achtergrond blijven en kinderen zelf laten proberen
• De organisatie
o Variatie op vlak van werkvormen, taken waarvoor kleuters verantwoordelijkheid dragen, …
• De evaluatie
o Niet enkel kennen, maar ook kunnen: Geregeld evalueren
Maak ook duidelijke afspraken met de kinderen
• Weten zij hoe de hoeken zijn georganiseerd?
• Is er een dagoverzicht waar de kinderen mee kunnen volgen?
• Is er een duidelijke afspraak over evalueren?
• Hoe is het onthaal georganiseerd?
• Hoe roepen ze de hulp in van de juf/meester?
• Mogen de kinderen hun taken/hoeken plannen?
HOOFDSTUK 2: EXECUTIEVE FUNCTIES
ZELFSTURING
Zelfsturing:
De mogelijkheid om je emoties, gedachten en gedrag
te managen, te monitoren onder controle te houden…
om tot sociaal en doelgericht gedrag te komen in het
dagelijks leven.
EXECUTIEVE FUNCTIES
Executieve functies:
Een set van cognitieve funcites die belangrijk zijn voor
doelgericht sociaal gedrag en presteren op school.
We vergelijken EF met de werking van een air traffic control
system.
Naast de koude executieve functies heb je ook de warme
executieve functies.
Camille De Roeck 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camillederoeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.