Samenvatting van de volledige samenvatting levenslooppsychologie. Aan de hand van powerpoint, cursus en notities gemaakt. Alles staat er duidelijk in! :)
H1: INLEIDING
1. EEN ORIËNTATIE OP DE LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
1.1 EEN DEFINITIE VAN LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
Levenslooppsychologie= de wetenschappelijke studie naar de patronen van groei, verandering en
stabiliteit die zich voordoen bij toenemende leeftijd, dus van conceptie tot aan de dood
Definitie kan je opdelen in 3 delen
o Wetenschappelijke benadering: onderzoek, hypotheses, wetenschappelijke bewijzen
o Menselijke ontwikkeling: universeel? Culturele, raciale en etnische verschillen? Unieke
aspecten van individuen?
o Mens ontwikkelt in elke periode van zijn leven: groei en verandering tot einde van leven
1.2 WAT IS ONTWIKKELING
Ontwikkelen= het veranderen van een aanwezige structuur
Gedragsveranderingen
o Verwerven van nieuwe mogelijkheden (Bv: rond leeftijd van 1 begin je te lopen)
o Verliezen van bepaalde vaardigheid (Bv: opa wordt oud, heeft het moeilijk om te onthouden)
Ontwikkeling is een levenslang proces geen momentopname, geleidelijke verandering
1.3 ACTUELE VRAAGSTUKKEN EN ONDERWERPEN IN DE LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
1.3.1 CONTINUE VERANDERING VERSUS DISCONTINUE VERANDERING
Continue verandering Discontinue verandering
Ontwikkeling is geleidelijk aan en vloeien de Aparte stappen of stadia
prestaties op een bepaald niveau voort uit Ontwikkelen= beklimmen van trap, waarbij
die van vorige niveaus elke stap overeenkomt met rijpere of meer
Kwantitatief georganiseerde manier van functioneren
Lente en woordenschat Kwantitatief en kwalitatief
Denkontwikkeling, motorische ontwikkeling
1.3.2 KRITIEKE EN GEVOELIGE PERIODEN
Kritieke/ kritische periode Gevoelige periode
= specifieke periode in de ontwikkeling Organismen zijn extra ontvankelijk voor
waarin een bepaalde gebeurtenis de bepaalde soorten stimuli in hun omgeving
grootste consequenties heeft
De aanwezigheid van bepaalde soorten
omgevingsstimuli zijn noodzakelijk voor een
normale ontwikkeling
Bv: ma tijdens begin zwangerschap rubella
,1.3.3 NATURE VS NURTURE
Nature Nurture
Eigenschappen, vermogens en De omgevingsinvloeden die bepalend
capaciteiten geërfd van de ouders zijn voor ons gedrag
Geleidelijk ontvouwen van Kunnen biologisch en sociaal van aard
voorbestemde genetische informatie zijn
(maturatie) Resultaat van maatschappelijke factor
1.3.4 LEVENSLOOP PERSPECTIEF VERSUS FOCUS OP SPECIFIEKE PERIODEN
Vroeger: vooral richten op babytijd en adolescentie
Nu: kijken we naar totale levensloop (levenslooppsychologie)
1.4 HET LEVENSLOOP PERSPECTIEF: UITGANGSPUNTEN
1.4.1 ONTWIKKELING IS ENE LEVENSLANG PROCES
In elke levensfase zijn er belangrijke ontwikkelingen
Er kan verandering optreden op verschillende domeinen (cognitieve, emotionele, sociale)
In elke levensfase zijn er verschillende ontwikkelingstaken
1.4.2 ONTWIKKELING IS MULTI-DIMENSIONELE EN MULTI-DIRECTIONEEL
Multi-dimensioneel: ontwikkeling kan plaats hebben op verschillende domeinen (lichamelijk,
cognitief, sociale, emotioneel)
Multi-directioneel: de ontwikkeling van je vaardigheden is niet oneindig. In elke levensfase, zie je een
toename en afname van vaardigheden en kennis op verschillende domeinen
1.4.3 ONTWIKKELING IS PLASTISCH (VERANDERBAAR)
Ontwikkeling is plastisch in elke leeftijdsfase (ook op oudere leeftijd)
1.4.4 ONTWIKKELING WORDT BEÏNVLOED DOOR MEERDERE, INTRAGERENDE FACTOREN
Ieder mens behoort tot een cohort= groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren
Belangrijke sociale gebeurtenissen (oorlogen, hongersnoden…) hebben bepaalde invloed op alle leden
Normatieve gebeurtenissen= gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een groep op
dezelfde manier voltrekken
Soorten normatieve gebeurtenissen
o Normatieve historisch bepaalde invloeden: 9/11, oorlog
o Normatieve leeftijdsgebonden invloeden: menopauze
o Normatieve socio-culturele bepaalde invloeden: immigrantenkinderen
Niet-normatieve gebeurtenissen= specifieke, atypische gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven
van een specifiek persoon op een tijdstip dat zulke gebeurtenissen de meest andere mensen niet
overkomen (Bv: borstkanker)
,2. DE REIKWIJDTE VAN HET VAKGEBIED
2.1 ONTWIKKELINGSFASEN EN -DOMEINEN
Ontwikkelingsfasen:
o Prenatale ontwikkeling
o Geboorte en pasgeborene
o Babytijd (eerste levensjaar)
o Peutertijd (1 tot 3 jaar)
o Kleutertijd (3 tot 6 jaar)
o Lagere schooltijd (6 tot 12 jaar)
o Adolescentie (12 tot 20 jaar)
o Jongvolwassenheid (20 tot 40 jaar)
o Volwassenheid (40 tot 60 jaar)
o Ouderdom (60 jaar tot dood)
Ontwikkelingsdomeinen:
o Lichamelijke ontwikkeling: lichamelijke groei
o Motorische ontwikkeling: motoriek en bewegingen
o Tekenontwikkeling
o Perceptuele ontwikkeling: ontwikkeling van zintuigen
o Seksuele ontwikkeling: seksualiteit, verkennen van eigen lichaam
o Sociaal-emotionele ontwikkeling
o Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling van het denken
o Taalontwikkeling: leren praten
o Morele ontwikkeling: wat is goed en kwaad
o Spelontwikkeling: spelen
o Persoonlijkheidsontwikkeling: eigen identiteit
Horizontale samenhang= ontwikkelingsgebieden binnen één leeftijdsfase
Verticale samenhang= samenhang binnen één ontwikkelingsdomein
2.2 THEORETISCHE PERSPECTIEVEN
Psychodynamisch Het onbewuste of crisissen als drijfkracht Freud en Erikson
van ontwikkeling
Behavioristisch Ontwikkeling enkel te begrijpen vanuit Pavlov en Skinner
waarneembaar gedrag
Cognitief Bestudeert vooral hoe mensen informatie Piaget
verwerken
Contextueel/ecologisch Benadrukt de onderlinge verbanden Vygotsky en Bronfenbrenner
tussen ontwikkelingsgebieden en het
belang van culturele factoren bij de
menselijke ontwikkeling
Evolutionair of Schrijft gedrag toe aan genetische erfenis Bowlby
ethologisch van onze voorouders
, H2: PRENATALE ONTWIKKELING
1. PRENATALE GROEI EN VERANDERING
1.1 BEVRUCHTING: HET MOMENT VAN DE CONCEPTIE
Vanaf begin wordt kind beïnvloed door omgevingsfactoren
Vanaf puberteit hebben vrouwen eiersprong eicel wordt bevrucht door zaadcel (= conceptie)
Eicel en zaadcel komen samen tot ééncellige zygote
In prenatale fase onderscheiden we 3 perioden
1.2 DE STADIA VAN DE PRENATALE ONTWIKKELING
1.2.1 DE GERMINALE PERIODE OF KIEMSTADIUM (EERSTE TWEE WEKEN)
Begin van zygote (bevruchte eicel) beweegt zich verder om in baarmoeder te nestelen
Methodische celdeling: de cellen van het organisme nemen toe in aantal en krijgen
functies
Vorming van:
o Moederkoek (placenta): voedingsstoffen
o Navelstreng: verbinding
o Vruchtzak: bescherming
Innesteling van zygote in baarmoeder is cruciaal moment mislukking is niet
zeldzaam en wordt vaak niet opgemerkt
Tijdens innestelingsperiode wordt zwangerschapshormoon afgescheiden menstruatie blijft uit
1.2.2 DE EMBRYONALE PERIODE (2 TOT 8 WEKEN)
We spreken over een embryo
In- en uitwendige structuren zullen gevormd worden
We onderscheiden 3 cellagen
o Endoderm: meeste inwendige organen (lever, darmen…)
o Mesoderm: skelet, spierstelsel, hart, bloed, geslacht
o Ectoderm: huid, haar, tanden, zintuigen
Eind derde week: kloppend hart
Vanaf 5e week: snelle groei hoofd en begin van ledematen
8e week: menselijke vormen duidelijk te worden
Organogenese: orgaansysteem begint zich te ontwikkelen
Kind is extra kwetsbaar in deze periode
Teratogenen= alle externe schadelijke invloeden
1.2.3 DE FOETALE PERIODE (8 TOT 38 WEKEN)
Foetus ondergaat veranderingen
Kwetsbare fase is voorbij minder kans op spontane abortus
Gekenmerkt door groei en verdere ontwikkeling
Eind 3e maand: gelslachtsontwikkeling zichtbaar
Vanaf 3e maand: foetus gaat bewegen en reageren op prikkels spieren worden
geoefend, ook reflexen zoals zuigreflex en grijpreflex
Vanaf 4e maand bewegingen zijn voelbaar voor moeder belangrijk
psychologisch moment
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jilljansseune. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.