1.1 OVER VROEGER EN NU: MAATSCHAPPELIJKE VERANDERINGEN, OPVO EDINGSONZEKERHEID
EN BEHOEFTE AAN OPVOEDI NGSONDERSTEUNING
Meer aandacht voor opvoedingsondersteuning in de praktijk, het beleid en theorie aanbod
opvoedingsondersteuning sterk uitgebreid
Ouders laten zich meer inspireren in hun denken en handelen door de experten
Beleidsmatig: meer belangrijk instrument voor de preventie van psychosociale en maatschappelijke
problemen internationaal verdrag voor de rechten van het kind
Conceptueel kader rond opvoedingsondersteuning
1.2 DE HUIZEN VAN HE T KIND: OPVOEDINGSONDERSTEUNING IN VLAANDEREN
Verschillende opvoedingsondersteunde functies (informatie, advies, onthaal en doorverwijzing) maar ook
ontmoetingen tussen ouders klemtoon: lokale en bovenlokale organisatie
Decreet tekent krijtlijnen uit voor subsidiering opvoedingswinkel= samenwerkingsverbanden van partners
die de verschillende functies rond opvoedingsondersteuning realiseren en daarbij ook loketten aanbieden
1.3 THEORIE EN PRAKTIJK: EVIDENCE BASED METHODIEKEN IN VLAANDEREN
Modellen te kennen
→ Sociaal interactiemodel Patterson (biedt handvaten om ontstaan van gedragsproblemen te begrijpen)
→ Triple P
→ Pedagogisch adviseren
→ Stap 4-7
→ Piramide van ouderlijk gedrag Webster-Stratton
1.4 OPVOEDINGSONDERSTEUNING IN DE BUURT, HET NETWERK, GEMEENSCHAP
3 ideeën
→ Ontmoetingsplaatsen
→ Thema geweldloos verzet
→ Pedagogische civil society
1
,2. HOOFDSTUK 2: LEGITIMERING VAN OPVOEDINGSONDERSTEUNI NG
2.1 HISTORISCHE CONTEXT
Vroeger
2.1.1 DE LIBERALE NACHTWAKERSTAAT
Begin 19de eeuw: moralistische periode: Interveniëren in het gezin vanuit morele en religieuze
beweegredenen
Patriarchale, burgerlijke gezin = de norm
Scheiding tussen publieke en private sfeer, beginnend met onderscheid tussen loonarbeid en huishoudelijk
werk, zorgde voor feminisering van opvoedingstaken en verheerlijking moederrol
Decontextualisering en culpabilisering van moeders: werden op de vinger gewezen en werden ervan
beschuldigd hun opvoedkundige taken te verwaarlozen en op die manier kindersterfte en sociale onrust id
hand te werken
Filantropie: focus op moeder- en kinderzorg: initiatieven zoals melkkeuken, bewaarscholen,…
Overheid zorgt voor de veiligheid (investeren) maar verder zal overheid zich niet moeien met opvoeding
2.1.2 GERATIONALISEERDE OVERHEIDSINMENGING
Opkomst eugenetica en statistiek in tweede helft 19de eeuw: zorgde voor nieuwe, objectieve legitimatie
voor preventie
Kinderwetten werden geïntroduceerd zorgde voor institutionalisering en pedagogisering grondslag
voor duidelijkere preventie
Kinderen zien als kapitaal, de toekomst kind bron van onkosten
Ouders = verantwoordelijk (samenleving als geheel ook een stuk verantwoordelijk)
2.1.3 SOCIAAL-DEMOCRATISCHE WELVAARTSTAAT
Jaren 60: verschoof de overheidsfocus van welvaart welzijn en was er een geleidelijke opbouw van
sociale zekerheid
Deze evolutie kenmerkt zich door een toenemende professionalisering en institutionalisering
“Verzorgingsstaat” en “Interventiestaat” (overheid die investeert als er problemen zijn)
Emancipatorische gedachtengoed leidde tot detraditionalisering en morele vrijheid (opkomst
anticonceptie)
Gezin kreeg een maakbaar karakter maar hield zo een levenshoge verantwoordelijkheid en
herculpabilisering in
Keuzevrijheid en verantwoordelijkheid
2.1.4 OPKOMST VAN HE T NEO-LIBERALISME
1980: economische crisis: resulteerde in verminderde overheidsinkomsten waardoor sociale systeem van
verzorgingsstaat onbetaalbaar werd
Verzorgingsstaat sociale investeringsstaat (max sociale bescherming van burgers werd ingeruild voor
activerend discours en sterkte nadruk op preventie)
Terugslagbeweging naar nachtwakersstaat met vooral aandacht voor arbeidsmarkt en sociale orde
21ste eeuw: responsabilisering v. ouders
“Ouders vormen om hun kinderen succesvol op te voeden” “Geloof in maakbaarheid”
2
,2.1.5 EN NU
Elementen dat we vaak zien terugkeren in de geschiedenis:
o Ouders (vooral moeders) = steeds unieke en centrale opvoedingsverantwoordelijken
o Individualisering van sociale problemen en daarmee samenhangende responsabilisering en
normalisering van deze opvoeders
Vandaag:
o Veel aandacht voor OO het Decreet Opvoedingsondersteuning 2007
o Een breuk met het verleden? Gedeelde opvoedingsverantwoordelijkheid?
2.2 AANDACHT VOOR OP VOEDINGSONZEKERHEID
2.2.1 TENDENSEN
Verdwijnen/verdunning van sociale netwerken
o Toegenomen mobiliteit: families/gezinnen gaan vaker verder uit elkaar wonen dan vroeger
Detraditionalisering
o Uiteenlopende opvattingen over opvoeding en grotere variëteit in gezinsvormen grotere
keuzevrijheid gemis aan houvast (kunnen niet meer steunen op traditie en vaste normen en
waarden)
o Van een bevelshuishouding onderhandelingshuishouding
Groeiend bewustzijn van ouders bij hun opvoedingstaak
o Opkomst van anticonceptie, ontw psycho, IMH
Naar buiten treden met opvoedingsvragen en – onzekerheid
o Verschijnsel dat mede zichtbaar is geworden door media
2.2.2 OPVOEDINGSONZEKERHEID, EEN PROBLEEM?
Druk om als ouder te professionaliseren als uiting van hun intentie om een zo goed mogelijke opvoeding
te verzekeren
Abnormaal verhoogd risicobesef en vertaling naar preventie
OO een gedeelde verantwoordelijkheid tussen private en publieke terrein
2.3 HET SPANNINGSVELD TUSSEN OO EN PREVENTIE
Ouders verdienen steun bij de opvoeding
Opvoeden: ouder + kind + context
Historisch: opvoedingstekort compenseren
Actueel: IVRK
Oo = gedeelde verantwoordelijkheid
Belang: optimaliseren van context en socialisatiemilieu
2 soorten argumenten voor legitimering OO
1. OO als antw op vragen en noden van ouders: empowerment
structurele inbedding van opvoedingsondersteunende initiatieven id maatschappelijke
dienstverlening
2. OO ter preventie van gedragsproblemen bij kinderen en jongeren: preventie
bv Stijgende instroom in bijzondere jeugdzorg decreet opvoedingsondersteuning
3
, Werkveld OO: opgedeeld in 2 grote groepen
→ Initiatieven die primair gericht zijn op het versterken van opvoedingscompetenties en
zelfwaardegevoel van ouders en vertrekkend vanuit opvoedingsvragen
→ Initiatieven met als prioriteit doel de preventie van gedragsproblemen van kinderen: deze zijn vaker
gericht op opvoedings- en omgevingsfactoren
→ Deze opdeling zorgt voor een spanningsveld
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karenvanderbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.