Kritisch emancipatorisch paradigma (= mens als gerechtigheid)
(= postmodern-kritisch paradigma)
→ Maatschappijkritische nood waar mensenrechten een belangrijke plaats inneemt
→ De mens wordt geconcipieerd als een ethisch wezen met burgerrechten
→ ‘Deficitbenadering’ wordt verlaten om ruimte te maken voor
mogelijkhedenbenadering. Deze benadering kent zijn toepassing in het werken met
mensen in uiteenlopende kwetsbare maatschappelijke situaties.
Belangrijke vertegenwoordigers
Paulo Freire, Martha Nussbaum
Ad Van Gennep
Geert Van Hove
Jos van Loon.
Visie en situering
Tijdsgeest
Jaren 1970-’80: opkomst maatschappijkritische bewegingen
Studenten komen op tegen wanpraktijken, praktijken die rechten vd mensen schendt
Opkomst voor erkenning gebarentaal door dovengemeenschap
Opkomst voor erkenning mensen zonder papieren
Hart boven hard: burgerbeweging komt op voor menswaardig bestaan
Zorgkritische beweging
Deficitbenadering: kijken naar zaken die fout lopen en streven naar normalisatie om
de verschillen weg te werken
Verschillen zijn afwijkend en pathologisch, dus streven naar normalisatie
Proces van ‘othering’: constructie van de ander als apart & gedisconnecteerd
Machtsprocessen: dominante meerderheid vs. minderheidsgroepen
Marginalisatie, onderdrukking, discriminatie, uitbuiting…
Hulpverlening werd geprofileerd als de heilige graal die mensen kon heroriënteren.
Grootschalige residentiële instituten
Het leven van mensen werd overgenomen en geregisseerd door anderen
(professionelen = alleswetende/ cliënten = hulpbehoevenden = niets wetende)
Te grote afstand tussen cliënt en professional, strikte hiërarchie
Te grote discrepantie (verschil) tussen binnen- en buitenwereld
Individualiteit en uniciteit van mensen werd genegeerd (groepstherapie
standaardaanbod)
De witte woede beweging
Algemene stakingsactie (personen met een handicap/ bijzondere jeugdzorg) vandaag de dag
nog steeds sterke uitlopers
, Uitgangspunten (EX)
Kritische benadering als aanklacht tegen de sociaal onrechtvaardige en onderdrukkende
benadering van mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituatie
Na het ‘Totale Instituten’-denken en het ‘normalisatieparadigma’, verschuift klemtoon naar
aandacht voor QOL van mensen met een ondersteuningsbehoefte.
→ Zorgkritische beweging die zich verzetten tegen professionals die het voor het zeggen
hadden en cliënten weinig inspraak
→ Jaren ’70-‘80 toen maatschappijkritische bewegingen ontstonden:
o Men kwam op voor eigen rechten
o Bewegingen ontstonden vanuit burgers die niet akkoord gingen met
beslissingen van hogerop
Opkomen voor rechten!!!
Grondleggers (EX)
Ad van Gennep
→ Jaren ’90
→ ‘Burgerschapsparadigma”: ruimte voor verschil i.p.v. defectdenken
→ Pers. met bep. zijn pers met mogelijkheden en volwaardige burgers!!!
→ ‘Zo gewoon waar mogelijk, enkel speciaal waar nodig’
Belangrijk uitgangspunt: dat ieder volgens de eigen basisbehoeften zelf vorm en inhoud
moet kunnen geven aan het leven.
Onder ‘normale’ leefomstandigheden en leefpatronen kunnen leven om tevreden te zijn en
voldoende levenskwaliteit te ervaren -> hangt samen met kwaliteit van hulpverlening
→ IJvert vo ‘gewone ondersteuning’ in sociaal netwerk, ‘professionele ondersteuning’
in sociaal vangnet
o Moe in evenwicht zodat maatschappelijke participatie en emancipatie niet in
gedrang komt
→ Van ‘behandeling/zorg’ naar ‘ondersteuning/support’
→ Beklemtoont belang te evolueren in de richting van community support.
Geert Van Hove
→ Beklemtoont belang mensenrechten voor iedereen, dus ook voor pers met een bep
→ Hij ligt aan de basis van de selfadvocacygroep ‘Onze Nieuwe Toekomst’ in
Vlaanderen. Is voorstander van inclusie en inclusief onderwijs en is de
vertegenwoordiger van Disability Studies in Vlaanderen.
→ Hij staat voor empowerment: ijvert voor het samen met pers met bep. op pad gaan
en mee streven voor gelijke rechten en kansen => Nothing about us without us
→ De hulpverlener moet zich eerder als coach/ ondersteuner profileren
Jos van loon
→ Van totaalinstituut naar organisatie waarin ‘cliënten’ leven zelf vorm kunnen geven
→ Concepten: ‘kwaliteit van bestaan’ en meetbaarheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lanthesmits. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.