Samenvatting
Samenvatting Rechtsgeschiedenis Belangrijkst ALLE WEKEN
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Dit document bevat het BELANGRIJKSTE van ALLE weken, met SUPER handige schema's!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Rechtsgeschiedenis KernWeek 1
Corpus iuris (civilis) 533-534
Geheel van wereldlijke (Romeins) recht
Wereldlijke recht staat tegenover het kerkelijk recht
Pas in 12e eeuw weer ontdekt (1100)
Onderdelen
o Codex Vetus (529) keizerlijk recht ‘leges’
Later Codex Justinianus (534)
o Digesten (533) juristenrecht ‘ius’
o Instituten (533) leerboek ‘elementa’
Compilatie van bestaand materiaal, niet systematisch geordend in 1 wetboek
Codex Vetus
Justinianus had opdracht gegeven om het keizerlijk recht te verzamelen (compilatie)
Digesten
Geheel kracht van wet
Te herkennen aan ‘D.’
Pandekten het allesomvattende (50 boeken)
Vooral casuïstisch
Verzameld door compilatoren (samenstellers)
Voorzien van interpolaties (bewerkt/aangepast)
Boeken – titels – leges/fragmenten (- paragrafen)
Instituten of Elementa
Geheel kracht van wet
Te herkennen: rechtsboven op blz. ‘Inst.’
Beschrijvend karakter
Naar model van Instituten van Gaius (midden 2e eeuw)
Codex Justinianus
Constituties behouden eigen rechtskracht (hiërarchie)
o Bij tegenstrijd kiezen voor latere regeling
Vervangt Codex Vetus
o Was verouderd veel tegenstrijdigheden
Casuïstisch
50 nieuwe constituties
Verschillende soorten constituties:
o Rescripten antwoorden op verzoekschrift
o Decreten keizerlijke rechtspraak
o Edicten keizerlijk verordeningen
o Mandaten instructies voor ambtenaren
Novellen
Keizerlijke constituties (534-565) door Justinianus
Meestal Grieks
Horen strikt genomen niet tot Corpus Iuris
Rechtsboven herkennen aan ‘nov’
Digesten interpreteren
2 mogelijkheden
In hun Justiniaanse context
o Meestal in middeleeuwen gedaan (bij herontdekking 1100)
In hun oorspronkelijke context
o Reconstrueren, teksten ontdoen van interpolaties
, o Moeilijk en speculatief
o Meestal door humanisten
Vierstappenplan
1. Feiten
2. Rechtsvraag
3. Oplossing
4. Beredenering
Verbintenis: een rechtsband waardoor iemand verplicht is een prestatie te verrichten
Bronnen
o Contract
o Als het ware uit contract
o Delict
o Als het ware uit delict
4 private delicten in Instituten
Diefstal
Roof
Onrechtmatig toegebrachte schade (lex aquilia 287/286 v. Chr.)
Krenking
Lex aquilia
Plebisciet besluit van volksvergadering
Caput (hoofdstuk) 1 doden van slaven of vee
o Boete: de hoogste waarde van de slaaf of het dier in het afgelopen jaar
Caput 2 niet gebruikt
Caput 3 verwonden van slaven en vee, het doden of verwonden van andere dieren en het
beschadigen van stoffelijke objecten
o Boete: wat de zaak heeft gekost in de dichtstbijzijnde dertig dagen
o Later is dit zo geïnterpreteerd dat in hoofdstuk III het woord ‘ten hoogste’ is inbegrepen. Als
het vermogensverlies meer is dan de hoogste waarde van de zaak in het afgelopen jaar (of 30
dagen), omvat de boete dit verlies.
Vereist:
o Schuld – nalatigheid of onzorgvuldigheid
o Onrechtmatigheid – strijd met het recht
o Causaal verband – schade aangebracht door eigen fysiek handelen (corpore suo)
o Schade aan de zaak
Indirect causaal verband actio in factum
Schade De schade moet zijn toegebracht doordat een stoffelijke zaak wordt vernield of vermindert
van kwaliteit
Actio in factum = actio utilis bij Justinianus
o Een vordering waarmee de laedens aansprakelijk kan worden gesteld in een atypische
situatie, wanneer strikt genomen niet was voldaan aan alle vereisten voor de benoemde
vordering (actio directa)
o Bijv. bij indirect causaal verband
Boete: Zij kunnen hoger zijn dan de daadwerkelijke schade. Omdat het om boetes gaat, kunnen zij niet
worden gevorderd van de erfgenaam van de laedens, kunnen zij worden gevorderd van alle daders, en,
verdubbelt het bedrag waartoe de gedaagde wordt veroordeeld, als hij ontkent de schade te hebben
veroorzaakt.
Lex citandi (426) Lex betekent wet en citandi betekent citeren Citeerwet. Een poging om het juristenrecht
te ordenen. Dit is niet gelukt.
, Week 2
Onderscheid gemaakt in corpus iuris tussen:
Ius civile wettenrecht & ius honorarium recht van magistraten
Actio utilis & actio in factum
Magistraten
Pretor
o Ambtenaar die voor de rechtspraak in de klassieke periode zeer belangrijk was
o Nieuwe manier procederen (midden 4e eeuw) eerst naar pretor, kijkt hoe het verder gaat
en spreekt zelf geen recht! (iets vrijer dan formaliteiten van eerst)
Curulische aedielen
o 2e eeuw v. Chr.
o Toezicht op markt geen rechters, maar zorgen dat recht gesproken kon worden
1e leven van Romeins recht (oudheid)
Voor klassieke periode (509 – 27 v. Chr.)
Klassieke periode (0-300)
o Vroeg 1e eeuw
o Hoog 2e eeuw
o Laat 3e eeuw
Na klassieke periode (300 – 6e eeuw)
Justinianus (midden 6e eeuw) totstandkoming corpus iuris
Republiek (510 v. Chr.)
Onderscheid hoger(patriciërs) en lagere(plebejers) klassen
Wet van de XII (12) Tafelen (451 v. Chr.)
Totstandkoming door aandringen van plebejers
Edict
Pretor en aedielen vaardigden dit uit
Lijst met rechtsmiddelen/acties had formule
Voor 1 jaar ambtstermijn
o Nieuwe pretor kon formule overnemen/nieuwe bedenken
Soepel en rechtscheppend
Geen geschikte actie in edict?
o Dan actio utilis(bestaande acties aanpassen) of actio in factum(actie formuleren voor
concrete geval, nieuw)
Edictum perpetuum (eeuwig edict)
Geen rechtszekerheid eerst
Vastlegging pretorisch edict (135-138 na Chr.)
Juristenstand (2e eeuw v. Chr.)
Rijke mensen in groeiende klasse
Expertise op gebeid van recht
Wat doen ze?
o Opstellen juridische teksten
o Pleiten in procedures
o Geven van adviezen
Ius respondendi juristen kregen van keizer extra autoriteit bevoegdheid om in zijn naam advies te geven
Formula proces
Procederen door gebruik te maken van formules (meest gebruikte procesvorm in klassieke tijd)
2 fasen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jb1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen