1. HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 Wat is psychologie…………………………………………………………………………………………………..……p4
1.2 Wetenschap en intuïtie…………………………………………………………………………………………………p4
1.3 Geschiedenis…………………………………………………………………………………………………………………p4
1.4 Cognitieve psychologie………………………………………………………………………………………………….p7
2. HOOFDSTUK 2: WAARNEMING
2.1 Enkele psychologische begrippen………………………………………………………………………….……..p8
2.2 Van prikkel tot sensatie (Bottom-up).................................................................................p8
2.3 Proces van transductie……………………………………………………………………………………….…………p9
2.4 Psychologische activiteiten betrokken bij waarnemen……………………………………..…………p10
2.4.1 Selectie……………..……………………………………………………………………………………..……….p10
2.4.2 Organisatie en structuren…………………………………………………………………………………..p11
2.4.3 Interpretatie en zingeving………………………………………………………………………………….p12
2.5 Seminarie → persoonswaarneming…………………………………………………………………………….p12
2.5.1 Kenmerken van de waargenomene…………………………………………………………..……….p13
2.5.2 Kenmerken van de waarnemer…………………………………………………………….……………p13
2.5.3 Kenmerken van de context……………………………………………………………………….……….p13
3. HOOFDSTUK 3: DENKEN
3.1 Wat is denken?……………………………………………………………………………………………………………p14
3.2 Bouwstenen van complex denken………………………………………………………………….……………p15
3.3 Vormen van denken……………………………………………………………………………………….…………..p15
3.4 Goede denkers……………………………………………………………………………………………………………p16
3.5 Als het misloopt: denkfouten………………………………………………………………………………………p16
3.6 Seminarie……………………………………………………………………………………………………………………p17
4. HOOFDSTUK 4: LEREN
4.1 Wat is leren?…………………………………………………………………………………………………….…………p18
4.2 Hoe leren we?…………………………………………………………………………………………………….………p18
4.2.1 Klassieke conditionering……………………………………………………………………………….……p18
4.2.2 Operante conditionering……………………………………………………………………………………p21
4.2.3 Overeenkomsten KC en OC……………………………………………………………………….……….p23
4.2.4 Observationeel of sociaal leren…………………………………………………………………….……p23
4.3 Wat is de conclusie en de relevantie voor ons……………………………………………………….……p24
4.4 Seminarie……………………………………………………………………………………………………………………p24
5. HOOFDSTUK 5: STRESS EN GEZONDHEID
5.1 Wat is stress?………………………………………………………………………………………………………………p26
5.1.1 Bronnen van stress………………………………………………………………………………..…………..p27
5.1.2 Soorten stressoren………………………………………………………………………………….…………p27
5.2 Het stressresponssysteem…………………………………………………………………………………………..p28
5.2.1 Structuren die deel uitmaken van het systeem………………………………………..…………p28
5.2.2 Wisselwerking amygdala en prefrontale cortex en de invloed op
emotieregulatie……………………………………………………………………………………………..….p29
1
, 5.2.3 Stresshormonen adrenaline en cortisol: de boodschapper van
stressresponssysteem………………………………………………………………………………….…….p30
5.3 Stresssensitisatie en stresstolerantie…………………………………………………………………..………p31
5.4 Wat doet stress psychologisch met ons……………………………………………………………….……..p34
5.5 Effecten van stress tijdens de kinderjaren……………………………………………………………………p36
5.5.1 Early life stress (ELS)……………………………………………………………………………………..……p36
5.5.2 Adverse Childhood Experience Studies (ACE’s)......................................................p37
6. HOOFDSTUK 6: EMOTIE
6.1 Wat is emotie?……………………………………………………………………………………………………………p39
6.2 Bouwstenen van emotie?……………………………………………………………………………………………p41
6.2.1 De situatie…………………………………………………………………………………………………….……p41
6.2.2 Lichaamsaspecten……………………………………………………………………………………..………p42
6.2.3 Gedragsaspecten………………………………………………………………………………………….……p43
6.2.4 Gevoelsaspecten………………………………………………………………………………………….……p44
6.3 Hoe leren we… emoties?……………………………………………………………………………………….……p44
6.4 Wat is de relevantie voor de JP?.....................................................................................p46
6.5 Seminarie stress + emotie……………………………………………………………………………………..……p47
7. HOOFDSTUK 7: MOTIVATIE
7.1 Wat is motivatie?……………………………………………………………………………………………..…………p48
7.2 De ABC-motor………………………………………………………………………………………………….…………p49
7.3 Mo(e)tivatie……………………………………………………………………………………………………..………..p49
7.4 De uitkomst(en) van motivatie……………………………………………………………………………………p51
7.5 Een motiverende aanpak of stijl………………………………………………………………………….………p54
7.5.1 Autonomie-ondersteunende stijl………………………………………………………………….……p54
7.5.2 Controlerende stijl……………………………………………………………………………………….…….p54
7.5.3 Onderzoeken……………………………………………………………………………………………..………p55
7.5.4 Structuur en chaos ……………………………………………………………………………………………p57
7.6 Seminarie……………………………………………………………………………………………………………………p59
8. HOOFDSTUK 8: PERSOONLIJKHEID
8.1 Persoonlijkheid: een inleiding…………………………………………………………………………….….……p60
8.2 Een wetenschappelijk perspectief op persoonlijkheid…………………………………………..…….p60
8.2.1 Organisatie van persoonlijkheid……………………………………………………………….………..p60
8.2.2 Stabiliteit van persoonlijkheid……………………………………………………………………………p62
8.2.3 Hoe beïnvloedt persoonlijkheid ons gedrag……………………………………………………….p63
8.3 Persoonlijkheid bij kinderen……………………………………………………………………………….……….p64
8.3.1 Dunedin studie…………………………………………………………………………………………….…...p64
8.3.2 Conceptualisatie van individuele verschillen op jonge leeftijd……………………………p65
8.4 Persoonlijkheid nature of nurture……………………………………………………………………….………p68
8.4.1 Soorten gen-omgevingscorrelaties………………………….………………………………….……..p68
9. HOOFDSTUK 9: IQ
9.1 Korte historiek……………………………………………………………………………………………….……………p68
2
,9.2 Het meten van intelligentie…………………………………………………………………………………………p71
9.3 Interpretatie van een IQ-score………………………………………………………………………….…………p71
9.4 Structuur van de klassieke intelligentie…………………………………………………………….…………p73
9.5 Nature of Nurture……………………………………………………………………………………………………….p77
10. HOOFDSTUK 10: GEHEUGEN
10.1 Wat is de structuur van ons geheugen?........................................................................p78
10.1.1 Input uit de omgeving…………………………………………………………………………………….p79
10.1.2 Sensorisch geheugen……………………………………………………………………………………..p79
10.1.3 Overgang van sensorisch naar KTG……………………………………………………….………..p80
10.1.4 Korte termijn geheugen………………………………………………………………………….………p81
10.1.5 Lange termijn geheugen……………………………………………………………………….………..p83
10.1.6 Samenwerking tussen KTG en LTG……………………………………………………….…………p83
10.2 Hoe wordt informatie verworven en opgeslagen in het geheugen?.............................p84
10.3 Hoe roepen we informatie op uit het geheugen………………………………………………….…….p85
10.4 Voorbeelden van problemen met het geheugen………………………………………………….……p87
11. HOOFDSTUK 11: SOCIALE PSYCHOLOGIE
11.1 Wat is sociale psychologie?...........................................................................................p87
11.2 Welke invloed heeft een sociale situatie?.....................................................................p88
11.3 Hoe construeren we een sociale werkelijkheid?...........................................................p91
11.4 Hoe creëren systemen situaties die ons gedrag beïnvloeden…………………………………….p93
3
, HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 Wat is psychologie
Psychologie = de empirische wetenschap van gedrag en mentale processen
→ bevindingen binnen psychologie zijn getoetst, meetbaar
= adhv wetenschappelijke methoden ontstaan
= zaken die observeerbaar en niet-observeerbaar zijn
Psychologie = wetenschappelijke studie van gedrag en mentale activiteiten van het individu
→ geen exacte wetenschap maar wel een wetenschap
1.2 Wetenschap en intuïtie
= betwijfelen van ongefundeerde beweringen → pseudowetenschap
→ pseudowetenschap = verklaren werkelijkheid zonder het gebruik van wetenschappelijke
methodes (handlezen, toekomstvoorspellingen, astrologie, tafereel middeleeuwen)
= geen pure speculatie over menselijke natuur
= geen verzameling van volkswijsheden waarvan “iedereen toch weet” dat ze waar zijn
→ common sense = wel meerwaarde in dagelijks leven
→ uitspraken doen op basis van ervaringsgegevens
= op vlak van verzamelen van gegevens -> veel tov weinig
→ wetenschap is heel veel gegevens, intuïtie niet
= op vlak van verwerken van gegevens -> snelle verbanden tov systematisch
→ wetenschap op een gefundeerde manier en denkfout elimineren
1.3 Geschiedenis van de psychologie
= een korte geschiedenis maar een heel ver verleden
1. Socrates
= waarom-vragen → als iemand iets zei vroeg hij altijd waarom
2. Plato
= focus op de realiteit → wat is realiteit en hoe moeten we dit zien
3. Aristoteles
= meer richting op wetenschap → baseren op ervaringen en dingen testen om dan
pas uitspraken te doen
4. Galenus
= lichaamssappen en persoonlijkheid → afh samenstelling sappen bepaalde
persoonlijkheid
5. Ernst Kretschmer
= personen indelen in hokjes op basis van hun lichaam
→ leptosome type = lang en mager -> nuchter, intellectueel en emotioneel
→ atletische type = brede schouders, kleiner -> assertief en soms agressief
→ pyknische type = korte nek, rond en blozend gezicht -> vriendelijk, sociaal en open
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottedenon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.