College aantekeningen
Hoorcolleges wetenschapsfilosofie
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Uitgebreide en overzichtelijke aantekeningen van hoorcolleges van wetenschapsfilosofie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1 WetenschapsfilosofieHeeft wetenschappelijke kennis een speciale status? Hoe betrouwbaar is het? Hoe moet die kennis tot
stand komen? > allemaal vragen voor de wetenschapsfilosofie
3 verschillende soorten vragen:
1. Ontologie > zijnsleer
2. Epistemologie > kennisleer
3. Methodologie > methoden (hoe kunnen we die kennis vergaren?)
Wetenschappelijke kennis heeft impact op de politiek en maatschappij (bij criminologie vooral).
Functie van wetenschapsfilosofie:
Waarde wetenschap bezien: kritisch zelfbeeld
Waarde wetenschap bezien: sceptici
Grenzen wetenschap bevatten: methodisch
Grenzen wetenschap bevatten: ethisch
Kritisch denkvermogen
Overtuigingskracht en argumentatie
Ontwikkeling van de wetenschap
Hele wetenschap in gang gezet door de wetenschappelijke revolutie > kenmerkende start
Wat was hiervoor dan het beeld?
De teleologische benadering (Aristoteles 384-322 v. Chr)
Belang van empirisch onderzoek: vertrekkend vanuit waarnemingen, via de weg van de
logica, eerste oorzaken/beginselen ontdekken die noodzakelijk waar zijn ( moesten alles
omvattend en universeel zijn)
4 oorzaken van al het bestaande volgens hem:
1. Materiele oorzaak
2. Vorm oorzaak (essentie van een persoon of wezen)
3. Bewerkende oorzaak (een ding bestaat niet uit niets, het is ergens uit voort gekomen)
4. Doel oorzaak (elk iets heeft een doel voor een finale, embryo heeft als doel om geboren te
worden)
Achter al wat bestaat, schuilt zeker een doel
Verschuiving van het wereldbeeld
- Welke visie op de natuur gaat hierachter schuil?
- De teleologische benadering
- De natuur als goed geordend proces dat volgens bepaalde patronen verloopt als de ontplooiing
van een plan
- De moderne natuurwetenschap
- De natuur als blind proces van natuurlijke selectie, dat niet o.b.v. doelmatigheid, maar survival
of the fittest verloopt, en een gevolg is van toevallige omstandigheden (Darwin)
, Opkomst moderne wetenschap (+/- 15e -19e eeuw)
De verklaring is niet langer waarom (met het oog waarop), maar waardoor (ten gevolge van)
Technologische ontwikkelingen; natuur wordt gemathematiseerd (natuurwetten), observatie en
experiment
De natuur wordt geobjectiveerd en onttoverd: niet langer een mysterieuze manifestatie van
Gods goedheid, maar samenspel van toevallige krachten
Door natuurwetten te kennen, ingrijpen in de natuur, door oorzaken te manipuleren
Het rationalisme
René Decartes (1596-1650)
Discrepantie filosofie en wetenschap: gebrek aan wiskundig methode om tot zekere kennis te
komen
Niet zintuigen, maar rede gebruiken om tot ware kennis te komen: rationalisme
Waar is de kennis die helder en welonderscheiden is
Hoe komen we tot de eerste onbetwijfelbare zekerheid?
Via de twijfel: ik twijfel, dus ik besta (alles wat we nu als zekerheid zien in twijfel trekken)
Subjectivisme
Empiristen zetten zich af tegen het rationalisme: zij zeggen: geen ingeboren ideeën en uitgaan
van empirie
Kennis afleiden uit feiten
Aard van feiten; 3 aannames:
1. Feiten zijn via de zintuigen direct toegankelijk voor nauwkeurige en onbevooroordeelde
waarnemers
2. Fieten gaan aan theorie vooraf en zijn er daarom onafhankelijk van
3. Feiten vormen een stevig en betrouwbaar fundament van wetenschappelijke kennis
Schema hc dia>
Waarneming is privé, dus feiten zijn niet zo direct af te leiden vanuit waarnemingen en zintuigen.
Je hebt kennis nodig voor goede observatie en ook meer gerichte observatie, een bepaald kenniskader
is hiervoor nodig.
Homo mensura
Ervaringen variëren
- Hoewel beelden op ons netvlies identiek kunnen zijn, is de visuele ervaring dat niet.
Ervaringen zijn indirect
- Een waarneming komt niet direct via de
zintuigen tot stand. Opvoeding, cultuur,
kennis en verwachtingen spelen een rol
Ervaringen zijn feilbaar
- Lacunes in onze kennis (conceptueel kader);
lacunes in onze waarnemingsuitspraken
Privé
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annekees. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen