Naar een open overheid: van Wob naar Woo
Eenieder kan een verzoek om publieke informatie richten tot een bestuursorgaan (art. 4.1 Woo).
Wat is een bestuursorgaan? Art 1.1 Awb
Eenieder is een ruimer begrip dan alleen belanghebbenden. Art 1.2 Awb ( je hoeft dus geen belang te
hebben voor een verzoek, wordt meer gezien als een fundamenteel belang, wat de democratie helpt).
De reactie op een Woo-verzoek is een besluit
1. Art 1.3 Awb
Bestuursorganen zijn gebonden aan procedurele en materiele regels, zoals beginselen van
behoorlijk bestuur
Wanneer kan je de informatie niet krijgen? > uitzonderingsgronden:
2. Veiligheid van de Staat, maar bijvoorbeeld ook vertrouwelijk bedrijfs- en fabricagegevens
3. Tegen die afwijzing staat rechtsbescherming bij de bestuursrechter open
Waarom streven we naar een open overheid?
De Raad voor het openbaar bestuur onderscheidt 6 functies van openbaarheid:
1. Dient de controleerbaarheid van bestuur
2. Heeft een reinigende werking: de integriteit van het handelen van de overheid loopt risico’s
wanneer zaken plaatsvinden in beslotenheid.
3. Het kan worden gezien als een prestatie van de overheid naar de burger: wij betalen
overheid dus willen wel beetje zien wat ze doen en laten.
4. Randvoorwaarde voor modern burgerschap: als iedereen mee wil kunnen doen in de
samenleving, moet je alles kunnen weten.
5. Heeft een rol bij de verbetering van doelmatigheid en de bevordering van het lerend
vermogen van de overheid.
6. Openbaarheid en economische groei: apps bouwen voor hergebruik van overheidsinformatie
etc.
Actieve openbaarheid: overheid is vanuit zichzelf transparant en actief met openbaar maken van
informatie (je wil namelijk zelf ook een open overheid eigenlijk, zie de 6 punten hierboven).
Gedoe met smsjes van Rutte: niet alleen Woo belangrijk, maar ook archiefwet en AVG.
Advocaten van Rutte vonden smsjes geen documenten, waar of niet? Sms wordt gezien als
een document, het is een schriftelijk stuk met letters en tekens (anders kan je via sms
ondermijnen om dingen prive te houden, dus het wordt als document gezien).
Maar: smsjes zijn ook archiefbescheiden (documenten) (dan kijk je naar archiefwet):
archiefwet gaat over het bewaren van de smsjes.
4. Wat bewaart moet worden en wat weg mag, beslist de overheid aan de hand van
selectielijsten, dit mag Rutte niet zelf bepalen.
,Wetenschappelijk onderzoek naar de Woo: een rechtsvergelijking
Zweden: heel transparant, je kan bijna alles over iedereen vinden.
Maar in Zweden: alleen recht op een ‘officieel document’ (niks over het proces daarvoor, alleen de
finale nota) (hier kan je omheen draaien).
Britten: als het zoeken in archief te lang duurt (staat in de wet), wijzen ze hem gewoon af.
,Kennisclips week 1
Bestuursorgaan: a-orgaan
Als het besluit niet van een bestuursorgaan is het geen besluit en kan je niet naar de bestuursrechter.
Liever bestuursrechter:
a. Laagdrempelig
- Lage griffierechten
- Informele procedure
- Geen advocaat verplichten
- Geen hoge kosten
b. Procedurele rechtvaardigheid
- Lage eisen aan beroepschrift
- Ongelijkheidscompensatie en actieve rol van bestuursrechter
a-orgaan: die krachtens publiekrechtelijk is ingesteld
Het onderscheid tussen a en b organen is relevant voor het bereik van de Awb-bepalingen:
A organen zijn voor al hun handelingen gebonden aan de Awb, ook een overeenkomst sluiten
bijv.
B organen zijn alleen gebonden aan de Awb wanneer zij publiekrechtelijk handelen
A-orgaan
o Orgaan
o Rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld (deze worden genoemd in 2:1 BW of
bijzondere wetten)
2:3 BW staan privaatrechtelijk rechtspersonen, dus kunne nooit a-orgaan zijn
Onderscheid tussen rechtspersoon en de organen
- De rechtspersoon is het privaatrechtelijk aanspreekpunt (
- Het bestuursorgaan is het publiekrechtelijk aanspreekpunt (neemt besluiten, verleent
vergunningen, subsidies (dat doet niet de staat maar een minister)
Dus bestuursorganen maken besluiten, in het bestuursrecht hebben we het over bestuursorganen!!!
Bestuursorgaan: b-orgaan
Een ander persoon of college met enig openbaar gezag is bekleed. Dit zijn natuurlijke personen of
privaatrechtelijke rechtspersonen.
Privaatrechtelijke rechtspersonen
staan in 2:3 BW
, Met enig openbaar gezag bekleed: zij zijn bevoegd eenzijdig rechten of plichten voor een ander in het
leven te roepen of bindend vast te stellen
Twee manieren om openbaar gezag te verkrijgen:
1. Wettelijk openbaar gezag: op basis van een wettelijk voorschrift
2. Buitenwettelijk openbaar gezag
Voorbeeld wettelijk openbaar gezag: de Apk-keuring door een garage (art. 72 en 78
Wegenverkeerswet), het is dus een natuurlijk persoon of rechtspersoon met enig openbaar gezag
wanneer hij die APK keuring verricht, maar hij doet bv ook winterbanden, maar daar is hij niet
bekleed met enig openbaar gezag.
Wanneer is er sprake van buitenwettelijk openbaar gezag?
- Dit staat op gespannen voet met legaliteitsbeginsel
- Maar: als de overheid een ‘stroman’ inzet mag geen ander rechtsregime gelden dan
wanneer de overheid die taak zélf uitvoert (stel overheid sticht een stichting over iets wat
hij vroeger zelf deed, dus geeft hij die overheidstaak weg)
Zo wordt er wel bestuursrechtelijke rechtsbescherming gegeven
- Dus: een door de overheid opgerichte stichting die overheidsgeld moet verdelen is ook
gebonden aan de bepalingen van de Awb
Uitspraak buitenwettelijk openbaar gezag: Schiphol uitspraak
(was hier sprake van een b-orgaan?), was het niet, want voldeed niet aan de financiële vereiste.
Twee cumulatieve criteria:
1. Inhoudelijke vereiste
De criteria voor geldverstrekking moeten in beslissende mate door één of meer a-organen
worden bepaald.
2. Financiële vereiste
De financiering van de de stichting moet in overwegende mate (twee derden of meer)
afkomstig zijn van één of meer a-organen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annekees. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
