Samenvatting
Samenvatting - Biologie H 19 DNA
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
In dit document is hoofdstuk 19 samengevat over DNA.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Tussen A en T -> 2 OH-bruggenTussen C en G -> 3 Oh-bruggen
Hoofdstuk 19 DNA
DNA bevat informatie voor het maken van de eiwitmoleculen die
BINAS nodig zijn voor het goed functioneren van je lichaam. Ze zijn
71C en dubbelstrengs. Ze zijn in een spiraalvorm om elkaar heen
gedraaid; helix.
E
Deoxyribonucleotiden zijn de bouwstenen van DNA-moleculen, bestaan uit:
fosfaatgroep, suikermolecuul en een nucleïnebase (stikstofbase A, C, T, G).
Deoxyribose
- 1e,3e,5e C-atoom een OH-groep
BINAS
- 1e C-atoom een nucleïnebase -> deoxyribonucleoside
71A en - 5e C-atoom een fosfaatgroep -> deoxyribonucleotide
B Fosfaatgroep van het 5e C-atoom van deoxyribonucleotide verbonden met 3 e C-atoom
van het naastgelegen deoxyribonucleotide. Figuur 1 Deoxyribose
Het uiteinde van de streng waar de OH-groep vrij blijft is het 3e eind.
Het uiteinde met een vrije fosfaatgroep is het 5e eind.
BINAS
De richting van beide strengen is tegengesteld. 5 e eind van de een
71C
en 3e eind van de andere liggen bij elkaar.
BINAS Histonen zijn de verpakkingseiwitten van het DNA. DNA is
70A gewikkeld om histonen. Een streng van 146 basenparen is twee
keer om een ‘bol’ gewikkeld, die bestaat uit 8 histonen.
Het H1-histon houdt het geheel vast. Zure fosfaatgroep hecht aan
basische histonen. Zo’n bol heet ook wel een nucleosoom. Door
deze binding ontstaat er een dik draad: chromatinedraad. Deze
draden spiraliseren en zo ontstaan er chromosomen (X & Y).
Kern niet-delende cel: lichte en donkere plekken.
Donkere gebieden: compact gespiraliseerde chromatinedraden. Hier vindt geen
BINAS genexpressie1 plaats.
79B en o Ook het kernlichaampje. Hier gaat het niet om chromatine, maar om een actieve plek
C rond kernDNA waar de genen zich bevinden met informatie voor het vormen van
rRNA. rRNA + ribosomale eiwitten -> ribosomen voor translatie.
Lichte gebieden: minder compact. Door de open structuur is hier de genetische informatie
voor het aanmaken van een eiwit goed af te lezen.
In het centromeer en aan de uiteinden (telomeren) is het chromatinedraad sterk gespiraliseerd.
-> Geen genen -> regelen van de activiteit van genen
-> Niet-coderend DNA
Organen met een hoge energiebehoefte verzwakken bij ouderdom (hersenen hart). DNA in
mitochondriën raakt beschadigd.
Mitochondriaal DNA (mtDNA)
Cirkelvormig die elkaars kopie zijn
37 genen, waarvan 13 informatie bevatten voor de vorming van enzymen voor o.a. de
oxidatieve fosforylering.
10x meer kans op mutatie, door bijproduct reactieve zuurstofmoleculen bij oxi. Fosf.
Dit2 kan de oorzaak zijn bij veroudering. Hoe ouder hoe meer mutaties.
Paragraaf
1
Genexpressie is het proces van uiting van bepaalde genen in het fenotype. Wanneer een gen
uit het DNA wordt omgezet naar RNA en vervolgens wordt vertaald naar een aminozuursequentie
waaruit een eiwit ontstaat, komt een gen tot uiting.
, BINAS Met de leeftijd neemt het aantal mutaties in je DNA toe, waardoor het verouderingsproces zich in
gaat zetten. DNA-herstelsystemen repareren dagelijks een miljoen beschadigde nucleïnebasen, maar
71L
niet voor 100%. Als een beschadigde cel weer verder deelt, dan vindt er substitutie plaats. Een
andere nucleïnebase wordt dan in het DNA gezet.
Chromosoommutaties: (puntmutatie = verandering van één basenpaar)
- Deletie: één basenpaar verdwijnt uit het DNA-molecuul
- Insertie: één extra basenpaar heeft zich in het DNA-molecuul genesteld
- Duplicatie: verdubbeling van DNA-delen
- Inversie: omdraaien van DNA-delen
Mutageen is een chemische stof of elektromagnetische
straling die het DNA beschadigt en zo erfelijke
veranderingen kan veroorzaken (mutaties).
Radioactieve straling veroorzaakt breuken in één of
beide DNA-strengen en chromosoommutaties.
BINAS
76A
S-fase:
DNA-moleculen verdubbelen zich
-> elke dochtercel kan dan een compleet set chromosomen krijgen
DNA-replicatie: (DNA-verdubbeling)
Begint wanneer het enzym helicase de waterstofbruggen tussen basenparen ontbreekt
Strengen wijken als een rits uiteen –> ontstaan replicatievorken
Beide strengen vormen het uitgangspunt voor een nieuwe DNA-molecuul
Na het uiteengaan van de strengen hechten primase en een stukje RNA vast
RNA is complementair aan DNA
o RNA-primer dient als startpunt voor de synthese van de nieuwe DNA-streng door
DNA-polymerase (LET OP! Leest alleen van 3’ -> 5’)
Het enzym leest de oude DNA-streng en koppelt deoxyribonucleotiden aan elkaar
Bij de leadingstreng kan het DNA makkelijk
gekopieerd worden. Daar wordt het afgelezen
van het 3’ naar het 5’. Bij de laggingstreng kan dit
niet. Er wordt een primer op het DNA gezet en
BINAS
samen met een kort stukje DNA is dit een
71D
Okazaki-fragment. Zo krijg je steeds kleine
fragmenten achter elkaar. De nieuwe gevormde
streng is de complementaire streng. Dus het is
semi-conservatief.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lennekemelissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen