Samenvatting
Samenvatting Biologie Vwo 4 Thema 4 Evolutie
In deze samenvatting staat het gehele thema samengevat, thema 4 evolutie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
V4 Thema 4 evolutie4.1 ontwikkeling van het leven
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar.
o 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eencellige vormen van leven.
o 670 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste meercelligen.
o 400 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste landplanten.
o 350 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste gewervelden.
o 65 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste zoogdieren en vogels.
o De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud.
Anorganische stoffen= stoffen die zijn opgebouwd uit kleine en eenvoudige moleculen.
Komen zowel voor in levenloze natuur als in organismen.
Organische stoffen= relatief grote en ingewikkelde gebouwde moleculen. Zijn meestal
afkomstig van organismen.
Miller-Urey-experiment= een experiment wat het ontstaan van organische stoffen uit
anorganische stoffen na bootste.
Zelforganisatie= de vorming van cellen uit organische stoffen.
o Bijvoorbeeld celdifferentiatie en apoptose.
Black smokers= protobionten zijn ontstaan uit vulkanische schoorstenen.
Heterotrofe organismen:
o Kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen.
o Hebben andere organismen nodig als voedsel.
o Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu.
Autotrofe organismen:
o Kunnen organische stoffen maken uit anorganische stoffen.
o Hebben geen ander organisme nodig als voedsel.
o Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu.
Biogenese= het ontstaan van leven uit levenloze materie.
o Oeratmosfeer= de atmosfeer die tot ongeveer 3 miljoen jaar geleden geen zuurstof
bevatte. Het was waarschijnlijk een mengsel van stikstofgas, waterdamp,
koolstofdioxide, waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
o In de oeratmosfeer ontstonden door onder andere bliksemontladingen en uv-
straling kleine organische moleculen
o In de oerzeeën werd door indikking een organische oersoep gevormd, waarin
grotere moleculen en vervolgens de eerste cellen zijn ontstaan.
Chemische evolutie= in deze evolutie werden stoffen gevormd waardoor de
eerste eencellige kon ontstaan.
o De eerste organismen waren heterotrofe, anaerobe bacteriën.
o Daarna ontstonden autotrofe bacteriën.
o De atmosfeer werd zuurstofrijk, er ontstonden aerobe bacteriën.
Endosymbiosetheorie:
o Door instulping van het celmembraan zijn een celkern met kernmembraan en het
endoplasmatisch reticulum ontstaan.
o Cyanobacteriën hebben zich ontwikkeld tot chloroplasten.
, o Aerobe bacteriën hebben zich tot mitochondriën ontwikkeld.
Prokaryote organismen:
o Hebben geen celkern, zodat het DNA los in het cytoplasma ligt.
o Hebben geen vacuolen, mitochondriën of endoplastmatisch reticulum.
Eukaryote organismen:
o Hebben celkernen, waarin DNA zich bevindt.
o Hebben vacuolen, mitochondriën en een endoplasmatisch reticulum.
Biodiversiteit= verscheidenheid aan organismen.
Taxonomen= beschrijven, ordenen en benoemen groepen organismen.
Systematici= onderzoeken en beschrijven de verwantschap van organisme op basis van
gemeenschappelijke afstamming.
o Hiervoor wordt het uiterlijk van de organismen gebruikt en de cellen van de
organismen.
De 4 rijken:
o Bacteriën
o Schimmels
o Planten
o Dieren
Een rijk wordt steeds verder ingedeeld in kleinere taxa (groepen):
o Stammen -> klassen -> orden -> families -> geslachten -> soorten.
Geslacht/genus= bestaat uit soorten die zich uit eenzelfde voorouder
hebben ontwikkeld.
Soorten= species
De 3 domeinen:
o Bacteriën (valt onder prokaryoten)
Purperbacteriën.
Cyanobacteriën.
o Archaea (valt onder prokaryoten)
o Eukaryoten
Amoeben.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frederiquekamminga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen