Hoofdstuk 1 De eerste onderwijsstappen
1.1 Reflecteren, noteren en ontwerpen
Reflecteren verloopt cyclisch. Na de uitvoering van een opdracht, kijk je erop terug. Je bent over een
aantal handelingen tevreden en je weet waarom. Je merkt dat er een probleem is dat je niet zomaar
kunt oplossen. Je ontdekt zaken die je een volgende keer anders wil aanpakken en je hebt al ideeën
hoe. Als je dit helder hebt, begint de cyclus opnieuw. Door een goede reflectiecyclus word je
volgende ontwerpt beter.
1.2 Onderwijs is interactie in een leeromgeving
Bij het ontwerpen van een les is de interactie tussen de elementen
leraar, leerling en leerinhoud het centrale aandachtspunt. Dit wordt
samengesteld in een didactische driehoek.
Je eigen meningen, je stijl, je eigen voorkeuren en interesses spelen
een belangrijke rol als je met kinderen werkt. Je moet jezelf als
leraar goed kennen om op een eigenwijze, authentiek te kunnen
werken op een school. Die zelfkennis doe je op door reflectie, door
uitwisseling met anderen en door het bijhouden van een portfolio.
Een leeromgeving is niet alleen een plek in de ruimte. De middelen, materialen en de relaties tussen
de aanwezigen behoren er ook toe. Een belangrijk aspect daarvan is het pedagogisch klimaat.
Eigenlijk gaat het hier om de interactie tussen leraar en leerlingen en die tussen leerlingen onderling.
1.3 Ontwikkelen en ontwerpen
Als ontwerper ben je niet volledig vrij. Je moet minstens rekening houden met de volgende
gegevens:
o De gedachten en werkwijzen van de leraar die verantwoordelijk is voor de groep.
o De stageschool zelf met zijn eigen visies en beleid.
o Regionale afspraken tussen scholen.
o Landelijk beleid van de overheid.
o De methodes die je aantreft op je stageschool.
De belangrijkste gegevens zijn punt 1 en punt 5. Meestal heb je bij elke methode een handleiding en
weet je precies wat je moet doen en wat je kunt doen om de les zo goed mogelijk te geven.
Hoofdstuk 2 Kennismaken met didactische routes
2.1 Handelings- en leerstappen
Voor de voorbereiding van een les gebruik je de volgende indeling: Inleiding, kern, afsluiting. Met die
structuur kun je je activiteiten op een zinvolle manier plannen. Je kunt beginnen met de leerstof,
maar ook navragen wat de leerlingen al weten. Hiervoor kun je gebruik maken van de didactische
driehoek, die is te zien in 1.2.
, 2.2 Leefwereld
Het begrip leefwereld is erg belangrijk. Kinderen leren erg veel in hun dagelijkse leefwereld buiten
het schoolgebouw. Een school moet zich niet verbeelden dat hij het leren van kinderen heeft
uitgevonden en dat dat alleen daar plaats kan vinden. Daarom is het belangrijk om de dingen die het
kind buiten school om leert, te combineren met wat er op school wordt geleerd.
2.3 Kinderen brengen hun leefwereld de school in
De kinderen verbinden hun leefwereld vaak zelf aan school. Bijvoorbeeld als een kind jarig is, dan kan
hij/zij in de huishoek gaan spelen dat er een verjaardag wordt gevierd. Of het kind neemt een
huisdier mee naar school om te laten zien. Kinderen leggen dus in hun initiatieven en activiteiten zelf
al spontaal allerlei relaties tussen de wereld thuis en op school.
2.4 Drie componenten
In het onderwijs moet de leraar ervoor zorgen dat leerlingen zich leerstof eigen maken in nauwe
aansluiting bij hun leefwereld. Didactische routes geven aan welke leerstappen de leerlingen moeten
nemen om de leerdoelen te halen. Hiervoor heb je drie componenten:
Leerstof Leerling Leefwereld
Elk van deze componenten zou in een goede les aan bod moeten komen. Een route gaat heen en
weer (pendelen) tussen de drie componenten. Pendelen is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de
leerlingen de leerstof niet alleen begrijpen, maar er ook zelf betekenis aan geven en die stof kunnen
toepassen.
Hoofdstuk 3 Routes ontwerpen
3.1 Meer over de drie componenten
In onderstaande tabel wordt wat meer uitgelegd over de drie componenten:
Leerstof Leerling Leefwereld
Op je stageschool vind je De leerlingen hebben van Leefwereld kan bijvoorbeeld
methodes, waarmee je de les jongs af aan al dingen geleerd. ook zijn door op excursie te
kan geven. De schrijvers van Alle ervaringen en dingen gaan met de klas, op die
handboeken en methodes spelen mee op de achtergrond manier kunnen ze het
zorgen ervoor dat hun keuze in hun leerproces op school, of verbinden aan ervaringen.
van de leerstof voldoet aan je daar nou wel of niet Leefwereld kan ook anders
wettelijke eisen. Die staan rekening mee houdt. Wat gekoppeld worden, zoals
vermeld in kerndoelen en kinderen eerder geleerd kinderen die zelf voorbeelden
tussendoelen. Als pabo hebben, kan juist zijn, maar uit hun eigen omgeving
student hoef je daar dus niks ook onjuist of onvolledig. kunnen noemen of kinderen
voor te doen, dat word je Kinderen hebben ook een kunnen voorwerpen
gewoon aangeboden. duidelijke mening met meenemen vanuit huis.
waarvan ze denken wat klopt.
3.2 Activiteiten van leerlingen
De drie componenten hierboven gebruik je om een didactische route te ontwerpen. Onder deze
componenten schrijf je zo kort mogelijk de activiteiten van kinderen. Zo’n activiteit is eigenlijk een
halte op de route naar de toetsing aan het eind.
Ik had geen zin allemaal voorbeelden te typen, dus lees daarvoor even in het boek ;p
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annaluisman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.