College aantekeningen
Alle Hoorcolleges van Perspectieven op publieke vraagstukken
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Succes met het tentamen!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1: Inleiding: Problemen, perspectieven, en paradigma’s (25-04-2023)Wicked problems
Definitie Rittel & Webber (1973)
1. Er is geen definitieve formulering van een wicked problem.
2. Wicked problems hebben geen ‘stopregel (ofwel, geen definitieve oplossing)’.
3. Oplossingen voor wicked problems zijn niet waar of onwaar, maar goed of slecht.
4. Er is geen onmiddellijke en geen ultieme test van een oplossing voor een wicked problem.
5. Elke (poging tot) oplossing voor een wicked problem is een “one-shot operation”; de resultaten
kunnen niet zomaar ongedaan worden gemaakt en er is geen mogelijkheid om te leren met
vallen en opstaan.
6. Wicked problems hebben geen opsombare (of uitputtend te beschrijven) set van mogelijke
oplossingen, noch is er geen goed beschreven set van toegestane operaties die in het plan
kunnen worden opgenomen.
7. Elk wicked problem is in wezen uniek.
8. Elk wicked problem kan worden beschouwd als een symptoom van een ander probleem.
9. Het bestaan van discrepantie die een wicked problem vertegenwoordigd, kan op tal van
manieren worden verklaard.
10. De planner heeft geen ‘recht om ongelijk te hebben’ (ofwel, er is geen publieke tolerantie van
experimenten die mislukken).
Definitie Heifetz (1994)
tame -----------------------------→ wicked
- Type 1:
o Probleemdefinitie en mogelijke oplossing helder.
- Type 2:
o Probleemdefinitie helder; mogelijke oplossing niet (”meer onderzoek nodig”).
- Type 3:
o Probleemdefinitie en definitie mogelijke oplossingen zijn niet helder, ”meer onderzoek
en discussie” noodzakelijk om verder te komen.
Definitie Head & Alford (2015):
• Sociaal pluralisme, diversiteit:
o stakeholders met verschillende belangen en waarden.
• Institutionele complexiteit:
o netwerken van organisaties en multiple governance.
• Wetenschappelijke onzekerheid:
o fragmentatie van kennis en gebrek eraan.
,Wicked problems gaan in essentie om ontembare onzekerheid
Kunnen we iets aan wicked problems doen? Benaderingen.
• Nutteloos? Denk aan kenmerken zoals geschetst door Rittel en Webber.
• Verwachtingsmanagement: overheid kan niet alles (zelf) oplossen.
• Rijker geschakeerd beeld: soorten en maten van ‘wickedness’.
• Risicosamenleving (Ulrich Beck): inrichting moderne maatschappij vereist in toenemende
mate proactief, anticiperend, en doordacht risicomanagement.
• ‘TINA’: de problemen bestaan nu eenmaal!
Aanpak wicked problems: Head & Alford (2015)
• Denk breder: factoren, mogelijkheden, verbindingen – zowel in analyse als representatie van
problemen
• Bouw collaboraties: zoek naar manieren om betrokken partijen productief te laten
samenwerken.
• Bewust leiderschap: niet sturend en dicterend, maar waarborgend en faciliterend!
• Ondersteunende structuren: flexibel, op juiste manier gefinancierd en gemonitord, en met
passend getrainde capabele medewerkers.
Let wel: geen wicked problem is hetzelfde! Elk een unieke constellatie van factoren. Maatwerk is
vereist.
,
, Paradigma’s op wicked problems: accenten en gelaagdheid
• Traditioneel PA, NPM en publiek governance kennen elk hun eigen geluid en accenten.
• Elk een antwoord op destijds gesignaleerde tekortkomingen openbaar bestuur.
• Maar: bestaan niet in pure vorm: gelaagdheid.
• Organisaties vormen hybride structuren op basis van verschillende prikkels vanuit hun
omgeving, om te overleven of om beter te functioneren.
Hybride organisaties: Skelcher & Smith (2014)
• Organisaties ‘schaken op meerdere borden tegelijk’
• Hybride structuren helpen om hiermee om te gaan
• Hybriditeit: het gebruik van meerdere ‘institutionele logica’s’ in één organisatie of keten van
organisaties tegelijk.
• Institutionele logica’s: de waarden en wereldbeelden die richting en kader geven aan
organisaties en waaraan individuen betekenis en identiteit ontlenen.
• Voorbeelden: Marktwerking; Staatsbelang; Gemeenschapszin; Familiegevoel;
Geloofsbeleving; Beroepseer; Ondernemerschap.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Leerling101. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen