Deel de Groot – Begrijpend lezen
Handboek Diagnostiek in de leerlingbegeleiding
Hoofdstuk 4 Begrijpend lezen
Problemen zijn in twee hoofdtypen toe te schrijven:
- toegang tot de geschreven taal via decoderen, synthetiseren en herkennen van geschreven
woorden.
- problemen met het achterhalen van de betekenis en bedoelen van een geschreven tekst
Fonologische taalverwerkingsproblemen
Ja Nee
Niet-fonologische Ja Leerlingen met Zwakke begrijpers
taalverwerkingsproblemen specifieke
taalstoornissen
Nee Dyslectici Normale lezers
> Dyslectici hebben uitsluitend tekorten op de fonologische dimensie
> Bij sommige leerlingen is er sprake van een dubbel probleem: tekorten in fonologische verwerking
en tekorten in de taalverwerking. vorm van autisme of taalpathologie
> Zwakke begrijpers: leerlingen met een normaal ontwikkelde technische leesvaardigheid, maar met
problemen op het gebied van begrijpen, doorgronden, verdiepen, uitwerken en onthouden van de
informatie moeite met leren via teksten. Worden doorgaans pas laat ontdekt.
1. Wat is begrijpend lezen?
Doelgerichte activiteit. Inhoud van een tekst begrijpen. Manier waarop de opdracht is geformuleerd
en het soort vragen beïnvloeden de manier waarop ze te werk gaan.
1.1 Begrijpen: constructie van een situatiemodel
Kern leerproces = vormen van een situatiemodel. tekstbegrip. Situatiemodel = mentale
representatie die tijdens het leesproces wordt gevormd en wordt bijgesteld door de info die wordt
gelezen.
De tekst levert belangrijke bouwstenen voor de constructie van het situatiemodel. De lezer vult het
aan dmv eigen kennis of redeneren.
Belangrijke eigenschap situatiemodel: analoge, tijd-ruimtelijke representatie van de tekstinhoud.
Oorzaak-gevolg relaties zijn belangrijke elementen.
1.2 Bouwstenen
Woorden van een tekst: lexicale niveau
Woorden in zinsverband (syntactische niveau)
Zinnen in tekstverband (tekstniveau)
De vraag is hoe de relaties de constructie van het situatiemodel sturen.
Elementaire bouwsteen van begrijpend lezen = propositie. De lezer vormt een propositionele
representatie van de zinsbetekenis door woordbetekenissen uit het geheugen op te diepen en met
elkaar in verband te brengen.
Propositie bestaat uit relationele term (werkwoord) en één of meer argumenten. De samenhang
wordt deels bepaald door lexicale en grammaticale info die in de oppervlaktestructuur van de tekst
is vervat.
2. Begrijpend lezen als proces van constructie en integratie
Hoe wordt uit proposities een situatiemodel gemaakt dat het tekstbegrip van een lezer
representeert? inferentie-afleidingen, gevolgtrekking en redeneringen. Begrijpend lezen =
denken werkgeheugen!
Verschillende typen inferentieprocessen op basis van twee dimensies:
- automatisch/associatief <> bewust/gecontroleerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Araaanka. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.