Gaat over bekende onderwerpen in een Gaat over niet bekende onderwerpen,
direct waarneembare omgeving die vaak buiten de schoolsituatie liggen
Vraagt weinig voorkennis Vraagt meer (soms veel) voorkennis
Is gericht op communicatie Is vaak gericht op kennisoverdracht
Vereist weinig specifieke en complexe Vereist meer specifieke complexe
taalvaardigheden; alleen spreken en taalvaardigheden, zoals teksten lezen,
luisteren stellen, reflecteren enz.
Bevat veel herhaling Is meestal kort en bondig
Het taalgebruik wordt vaak Er vindt vaak weinig ondersteuning
ondersteund door gebaren e.d. plaats door middel van concrete
voorwerpen, illustraties e.d.
Het taalaanbod is of wordt vaak Het taalaanbod is niet aangepast aan de
aangepast aan de partner(s) partner(s)
Het woordgebruik is aangepast aan de Het taalgebruik is niet altijd aangepast
situatie aan de situatie; bijvoorbeeld door het
gebruik van vaktaal
De zinsconstructies zijn eenvoudig en De zinsconstructies zijn complex en
passen bij spreektaal vaak ontleend aan schrijftaal
Hst 5 Beginnende geletterdheid
5.1 Geletterdheid
Geletterdheid heeft betrekking op de volgende aspecten:
Boekoriëntatie
Verhaalbegrip
Functies van geschreven taal
Relatie tussen gesproken en geschreven taal
Taalbewustzijn
Alfabetisch principe
Functioneel lezen en schrijven
Technisch lezen en schrijven, start
Technisch lezen en schrijven, vervolg
Begrijpend lezen en schrijven
Functionele geletterdheid=
De vaardigheid om je in een geletterde samenleving te kunnen redden.
, Het niveau van geletterdheid wordt meestal bepaald aan de hand van de vaardigheid technisch
lezen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met de bekende AVI-toetsen.
In de ontwikkeling van de geletterdheid kunnen we drie fasen onderscheiden:
1. Ontluikende geletterdheid
2. Beginnende geletterdheid
3. Gevorderde geletterdheid
Ontluikende geletterdheid
Ontluikende geletterdheid heeft betrekking op de ontwikkeling van de geletterdheid in de
voorschoolse periode van nul tot vier jaar. Het leren omgaan met geschreven taal is een spontaan
proces, net als de mondelinge taalontwikkeling. Evenals bij de mondelinge taalontwikkeling speelt de
interactie met ouders en opvoeders ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de geletterdheid.
De ontwikkeling van de geletterdheid kun je in de eerste levensjaren van een kind niet los zien van de
mondelinge taalontwikkeling. Door te reflecteren op mondeling taalgebruik wordt het voor kinderen
gemakkelijker om zich ook allerlei inzichten over schriftelijk taalgebruik eigen te maken.
Beginnende geletterdheid
Beginnende geletterdheid heeft betrekking op de ontwikkeling van de geletterdheid in de groepen 1
tot 3. De meeste kinderen die de basisschool binnenkomen, hebben al kennis opgedaan over boeken
en letters. Door activiteiten als voorlezen, taalspelletjes, het bezig zijn in de boekenhoek, stempelen
en werken op de computer ontwikkelt de geletterdheid van kinderen zich verder. De fase van de
beginnende geletterdheid omvat ook het aanvankelijk lezen.
Gevorderde geletterdheid
Gevorderde geletterdheid beslaat de periode na groep 3 en omvat het voorgezet lezen, maar ook het
stellen. In deze fase leren kinderen steeds sneller woorden herkennen en richten ze hun aandacht
meer op de betekenis en de bedoeling van een tekst. Ze leren verschillende soorten teksten kennen
en leren strategieën om teksten te begrijpen en de betekenis van woorden te achterhalen. Twee
belangrijke onderdelen van gevorderde geletterdheid zijn begrijpend lezen en stellen.
5.2 Tussendoelen beginnende geletterdheid
Zie kopie blz 100 en 101.
5.3 Ontwikkeling geletterdheid
5.3.1 spontane schrijfontwikkeling
Een belangrijke rol bij de taalontwikkeling speelt het metalinguïstisch bewustzijn. Dat is het
vermogen om na te denken over de vorm en het gebruik van taal en om onbewuste kennis over de
regels in de taal te verwoorden. Ook bij de ontwikkeling van de spontane schrijfontwikkeling speelt
het metalinguïstisch bewustzijn een belangrijke rol. Voor het schrijven van woorden is het nodig dat
kinderen kunnen nadenken over welke klanken er in woorden zitten. Meertalige kinderen beschikken
al vroeg over metalinguïstisch bewustzijn. Omdat zij twee of meer verschillende taalsystemen
kennen, komt het denken over de taal vroeg op gang.
De spontane schrijfontwikkeling ontwikkelt zich bij kinderen al in de peuterleeftijd. Uit allerlei studies
en observaties blijkt dat kinderen vanaf een jaar of twee beginnen met het schrijven van letters en
woorden, ook al zijn ze dan nog niet in staat om een woord in klankgroepen op te delen.
We onderscheiden de volgende fasen in de spontane schrijfontwikkeling:
1. Het tekenen van woorden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkevdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.