Toets MA301: Therapie van oncologische aandoeningen
1. Pathologie en pathofysiologie (, Klassieke oncolytica) &
therapeutische principes
Vraag 1 (8p):
Een patiënt wordt vanwege longkanker behandeld met onder andere carboplatin
(AUC 6). Voorafgaande de kuur wordt een serum-creatinine bepaald. Deze blijkt
21 umol/L te zijn (referentiegebied 80-120 umol/L). De MDRD-functie wordt
gebruikt om vervolgens zijn nierfunctie in te schatten.
A) Wat is het werkingsmechanisme van carboplatin. (2p) Hoe onderscheidt
carboplatin zich t.o.v. cisplatin v.w.b. toxiciteit? (2p)
B) Wat kan je zeggen over de dosis-schatting voor carboplatin bij deze
patiënt? N.B. het is niet noodzakelijk om een daadwerkelijke dosis te
berekenen. (4p)
Antwoorden:
A) Carboplatin is een platinum-verbinding en gaat daarmee adductvorming
aan met DNA, waardoor de synthese in de cel wordt geremd.(2p)
Carboplatin is minder toxisch dan cisplatin; met name blaastoxiciteit komt
minder tot uiting.(2p)
B) De MDRD-formule is bij deze patiënt niet geschikt om een realistische GFR
te berekenen. Vermoedelijk heeft deze patiënt weinig spiermassa, wat
zich uitdrukt in een laag circulerend creatinine-niveau en daardoor een
vals goede nierfunctie. De nierfunctie zal sterk worden overschat en
daardoor zal carboplatin op deze manier sterk over gedoseerd worden.
(4p)
Vraag 2: Een patiënt wordt vanwege een CNS-lymfoom behandeld met een hoge
dosis methotrexaat (4,5gram/m2) (7p).
A) Wat is het werkingsmechanisme van methotrexaat? (2p)
B) Kijkend naar de farmacokinetiek, waarin onderscheidt een hoge dosis
methotrexaat zich t.o.v. de doseringen die binnen de reumatologie
worden gebruikt? (5p)
Antwoorden:
A) Methotrexaat is een antifolaat-antimetaboliet en werkt bij oncologie-
doseringen door remming van DHFR. Daardoor wordt de THF-synthese
geremd, wat nodig is voor DNA-synthese.(2p)
B) Door de langdurig hoge concentratie die wordt bij bereikt bij een high-
dose-MTX, is de mate van polyglutamatie van methotrexaat veel hoger.
Gepolyglutameerd methotrexaat heeft minder last van competitieve
remming van andere substraten (dus effectiever) en kan moeilijker de cel
uit (dus nog een keer effectiever)(5p).
, Toets MA301: Therapie van oncologische aandoeningen
2. Moderne oncolytica I & supportive care
Casus 1 (10p):
Een patiënt is gediagnosticeerd met CML (BCR-ABL wildtype) en wordt daarom
volgens het plan behandeld met imatinib. De behandelend arts die net het recept
wil opmaken voor imatinib, heeft recent in een artikel gelezen dat bosutinib een
veel hogere affiniteit heeft voor BCR-ABL dan imatinib. Hij vraagt daarom aan u
of het niet logischer is om met bosutinib te starten i.p.v. met imatinib.
A) Leg uit waarom behandeling met imatinib rationeel is bij CML. (3p)
B) Wat vindt u van het voorstel van de arts? Motiveer duidelijk waarom u het
wel / niet eens bent met de bewering van de arts. (3p)
C) Noem twee type toepassingen binnen CML waarbij dasatinib de voorkeur
krijgt boven imatinib. Motiveer uw antwoord. (4p)
Antwoorden:
A) CML wordt veroorzaakt door een chromosomale translocatie (9 en 22)
waardoor er een foutief chromosoom ontstaat: het Philadelphia-
chromosoom. Dit chromosoom produceert een abnormaal fusie-eiwit,
BCR-ABL, waardoor de abnormale groei van witte bloedcellen wordt
gestimuleerd. Imatinib is een gerichte tyrosinekinaseremmer van het eiwit
BCR-ABL.
B) Niet mee eens. Hoewel bosutinib inderdaad (ook bij wildtype) een hogere
affiniteit heeft voor BCR-ABL dan imatinib, is de a priori kans op
hematologisch respons en overall survival voor beide middelen gelijk.
Imatinib is immers bij wildtype-patiënten nog steeds voldoende sterk
bindend.
C) Bij gemuteerde BCR-ABL (gemuteerde cellen zijn veelal resistent tegen
imatinib, maar niet tegen dasatinib) en bij een metastase in het centraal
zenuwstelsel. Ondanks dat de bloed hersenbarrière-passage zeer slecht is,
helpt de veel sterkere affiniteit van dasatinib om voldoende BCR-ABL in
het centraal zenuwstelsel te remmen.
Casus 2 (10p):
U leest een zojuist gepubliceerd artikel waarin de effectiviteit van gefinitib in
NSCLC-patiënten is onderzocht. In de exclusiecriteria leest u terug dat patiënten
met een EGFR-wildtype zijn geëxcludeerd van deelname.
A) Wat is het werkingsmechanisme van gefitinib en is dit een rationale keuze
bij NSCLC-patiënten? Motiveer uw antwoord. (4p)
B) Wat vindt u van het exclusiecriterium dat hierboven genoemd staat?
Motiveer uw antwoord. (2p)
C) Noem 4 belangrijke en kenmerkende bijwerkingen van gefitinib.(4p)
Antwoorden:
A) Gefitinib is een tyrosinekinaseremmer en remt specifiek de
groeifactorreceptor EGFR. Bij NSCLC is bij 10-15% van de patiënten een
activerende mutatie aanwezig in EGFR. Mits deze mutatie dus ook
inderdaad is aangetoond bij de patiënt is gefitinib een rationale keuze.
B) Zeer terecht exclusiecriterium. Gefitinib heeft een zeer zwakke affiniteit
voor wildtype EGFR, waardoor dat irrationeel zou zijn. Bovendien zorgt de
mutatie juist voor de overactivatie van EGFR.
C) Rash / huidtoxiciteit, pneumonitis, diarree, hepatotoxiciteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper besmeal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.