Belangrijk: klinisch kunnen redeneren. Eigen observaties en interpretaties aan medische
kennis kunnen koppelen om te bepalen welke stappen nodig zijn in medisch handelen.
Labwaarden: is een biochemische bepaling. Referentiewaarden worden opgesteld op basis
van heel veel mensen en dat middelen. Mensen in het 95ste percentiel wijken zodanig af dat
het goed mogelijk is dat die waarde afwijkt.
Maar: een labwaarde OP ZICH zegt niet alles! Bij de meeste geldt dat een verhoogde of
verlaagde waarde niet per defenitie pathologisch is. Pas als er klachten bij zijn.
Vochtbalans
- We bestaan voor 70% uit water (gemiddeld, mannen meer dan vrouwen)
- Water zit in compartimenten:
o Extracellulair
Interstitieel (tussen de cellen)
Bloed (plasma)
o Intracellulair (binnen celmembraan)
- Teveel vocht aanwezig (extracellulair, oedeem):
o Hartfalen
o Diabetes
o Leveraandoeningen
- Belangrijke hormonen
o Antidiuretisch hormoon (vasopressine) in de verzamelbuis – water
terughalen in de verzamelbuis van de nier. Reageert op osmolariteit
gemeten met osmolariteitreceptoren.
o Aldosteron (bijnierhormoon) – voorkomen dat je natrium kwijtraakt. Haalt
natrium terug in de nier. Stimuleert kanaal. Reageert op volumestatus,
gemeten met baroreceptoren. Ook effect op kalium: minder uitgescheiden.
Evolutionair gezien gebouwd op natriumretentie want dat kregen we
vroeger zo weinig binnen (tegenwoordig juist teveel) En kalium hadden we
vroeger heel veel juist via voedsel.
- ADH en aldosteron geremd door BNP en ANP
- Chronische zoutbelasting leidt tot hart en vaatziekten
- Bij hartfalen treedt water veneus uit (oedeem). Maar druk wordt juist arterieel
gemeten (aortaboog). Je meet een lage druk wanneer je hart niet genoeg pompt
dus het lichaam denkt dat er te weinig druk en dus vocht aanwezig is. Vervolgens
loop je aan veneuze zijde vol maar dat meet je lichaam niet. Daar gaat het
compensatiemechanisme dus fout.
Elektrolyten
- Intracellulair: belangrijkste ion is kalium (normaal is 140 mmol/L)
- Extracellulair: belangrijkste ion is natrium (normaal is 3,5 tot 5 mmol/L)
, - Hyperkaliëmie krijg je niet zomaar door voeding (25 bananen per dag), omdat de
nieren heel goed kalium kwijt kunnen raken. Behalve bij nierfalen, dan loop je wel
door voeding risico op hyperkaliëmie.
- Osmolaireit en volumestatus moeten goed zijn.
- Prioriteit heeft volumesatus. Perfusie van alle essentiële organen is namelijk heel
belangrijk! Dat is dus ook de reden dat elektrolystoornissen van natrium mogelijk
zijn. Bij hartfalen ga je bijvoorbeeld vocht vasthouden, ook al loopt
elektrolytbalans dan mis. Je krijgt dan hyponatriemie, want je verdunt je bloed.
Maar, volumestatus is belangrijker en daarom gebeurt dit toch.
- =hypervolemische hyponatriumie
RAAS systeem
- Doel: volume reguleren. Beschermen van essentiële organen door het
waarborgen van perfusiedruk. Voornamelijk voor de hersenen! Want die zijn heel
gevoelig voor glucose (kunnen alleen glucose verbranden, dus voldoende
aanvoer nodig)
- Dus: adequate perfusiedruk nodig. Voldoende druk richting de hersenen. Dit
wordt bereikt door bloeddruk
- Het RAAS systeem wordt geactiveerd door
o Lage bloeddruk. Bepaald door
Bloedvolume
Perifere weerstand
Hartminuutvolume
- 3 mechanismen mogelijk
o Verhogen bloedvolume (mbv aldosteron en ADH)
o Verhogen perifere weerstand (mbv angiotensine 2)
o Verhogen van het hartminuutvolume
Positieve inotropie (knijpeffect) mbv adrenaline
Positieve chronotropie (sneller kloppen) mbv adrenaline
- ACE zit voornamelijk in longen
- Angiotensinogeen zit in plasma en wordt geknipt tot angiotensine 1
Diuretica
- Nieren hebben
o Schors
o Merg
o Zit concentratiegradiënt in: filtratieglomerulie en proximale tubuli in schors,
lis van Henle en verzamelbuis liggen in merg
- Nierfunctie: glomerulus. Hoeveel erdoorheen gefiltreerd wordt. Bijna al je bloed
(minus grote eiwitten) gaat hier doorheen
- Terugresorptie onder invloed van hormonen gebeurt in verzamelbuis en is maar
een klein deel van de totale terugresorptie
- Thiazides: blokkeren natriumtransporter in distale tubulus in het schors. Relatief
zwak! Gebruikt als antihypertensivum
- Lisdiuretica: blokkeren natriumtransporter in lis van Henle in het merg. De
gradiënt wordt in lis van Henle (stijgende deel) gemaakt!! Is belangrijk om later in
de verzamelbuis in het NIERMERG water uit de voorurine te kunnen trekken. Zijn
sterke diuretica dus want ze verstoren deze gradiënt en dus kan onder invloed
van ADH relatief weinig water nog teruggehaald worden. Je plast méér vocht uit
dan natrium en dus kun je geen hyponatriumie krijgen (!!!!!!!). Je kan wél
hypokaliëmie krijgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper besmeal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.