GvdB
Vraag 1 15 pt
Mevrouw Blankman (58 jaar) lijdt aan overgewicht, diabetes mellitus, migraine en angina pectoris. Zij
gebruikt de onderstaande medicatie:
nitroglycerinespray
metformine
simvastatine
omeprazol
acetylsalicylzuur
ibuprofen
Gemiddeld eens per week treedt een migraineaanval op. De huisarts is door de apotheker gebeld over het
gebruik van ibuprofen bij deze patiënt: het zou een interactie geven met acetylsalicylzuur. Daarom schrijft
hij een ander middel voor tegen de migraineaanvallen: sumatriptan.
Als het recept hiervoor bij de apotheek binnenkomt, neemt de apotheker toch weer contact op.
a. Wat is het probleem met sumatriptan bij deze patiënt? (met uitleg van het achterliggende
mechanisme, incl. receptoren en de mogelijke risico’s) (3 pt)
Ook in de coronaire circulatie bevinden zich 5-HT1B-receptoren. Prikkeling hiervan door sumatriptan
veroorzaakt vernauwing van de kransslagaders. Dit kan leiden tot verminderde doorbloeding van een deel
van het hart en angineuze pijn.
b. De huisarts overweegt een migraineprofylacticum voor te schrijven aan mevrouw Blankman. De keuze
gaat tussen metoprolol en valproïnezuur. De apotheker is, desgevraagd, voor metoprolol. Wat zijn bij
deze patiënt argumenten voor metoprolol en tegen valproïnezuur? (licht toe) (5 pt)
Valproïnezuur kan leiden tot gewichtstoename wat ongewenst is bij iemand met overgewicht en diabetes.
Kinderwens is bij iemand van 58 geen argument. Metoprolol is ook gunstig bij angina pectoris: het
zuurstofgebruik van het hart neemt af. Eventueel: kan hypo’s maskeren, maar bij deze medicatie is de kans
op hypo’s klein.
Moclobemide is een reversibele MAO-A-remmer (MAOI-A) met een halfwaardetijd van ca. twee uur. De
antidepressieve werking berust vermoedelijk op verhoging van de spiegels van norepinefrine, serotonine
en/of dopamine: deze drie neurotransmitters worden namelijk allemaal door MAO-A afgebroken.
Sumatriptan wordt in het lichaam onder meer door het enzym MAO-A afgebroken. In de literatuur is te
vinden dat de klaring van subcutaan toegediend sumatriptan onder invloed van moclobemidegebruik
ongeveer halveert.
Toets FA-MA101_1609 7 oktober 2016 1 van 8
, In het Farmacotherapeutisch Kompas staat bij sumatriptan te lezen: “Gebruik van sumatriptan in
combinatie met MAO-remmers en tijdens de eerste twee weken na stoppen van de MAO-remmer is
gecontra-indiceerd.”
c. Op welk farmacodynamisch mechanisme is deze waarschuwing gebaseerd ( licht toe) en vind je deze
terecht? (3 pt)
Farmacodynamisch: is de kans op het serotoninesyndroom vergroot door gelijktijdig gebruik van beide
middelen? Nee. Het serotoninesyndroom berust vooral op 5-HT2A-prikkeling en op die receptor doet
sumatriptan niets. Daarbij komt dat sumatriptan, via prikkeling van de pre-synaptische 5-HT1D-receptor
eerder tot een verlaging dan een verhoging van 5-HT leidt.
Twee weken wachten is bij een reversibel werkend middel met een erg korte t½ volledig overbodig.
d. Stel dat bij een moclobemidegebruiker toch voor sumatriptan s.c. wordt gekozen, dient de dosering
dan, in verband met een mogelijke farmacokinetische interactie, te worden aangepast? (3 pt)
Nee: sumatriptan is een aanvalsmiddel waarbij de Cmax en de concentratie gedurende de eerste uren van
belang zijn. De klaring halveert, de t ½ verdubbelt dus, maar dat leidt uiteraard niet tot cumulatie (want
incidenteel gebruikt). Het verdwijnt wat trager uit het systeem, maar dat is niet relevant. Bij s.c. toediening
is er geen sprake van een first-pass-effect dus de Cmax zal (vrijwel) niet door moclobemidegebruik worden
beïnvloed.
MvN
Vraag 2 8 pt
Twee patiënten presenteren zich bij de specialist. Na uitgebreid onderzoek volgt de pathologische
anatomische uitslag:
Patiënte A: 40 jaar, premenopauzaal T2N1M0, ER-, PR- en HER+
Patiënte B: 75 jaar, postmenopauzaal, T3N1M0, ER+, PR+ en HER-
a. Voor welke therapieën komen deze twee patiëntes in aanmerking? (4 pt)
Patiënte A: chemotherapie (TAC of FEC) met trastuzumab
Patiënte B: hormoontherapie (aromataseremmer of tamoxifen)
b. Docetaxel is een van de geneesmiddelen die onderdeel uitmaken van de TAC-kuur. Het is een
celcyclusspecifiek geneesmiddelen. Wat betekent dit? Beschrijf tevens het werkingsmechanisme van
docetaxel. (4 pt)
Celcyclusspecifiek: Deze geneesmiddelen grijpen aan op een specifieke plek van de celcyclus. De verstoring
van de celcyclus leidt tot celdood.
Docetaxel behoort tot de taxanen: Oncolyticum dat aanmaak van stabiele microtubuli vanuit
tubulinedimeren bevordert en de microtubuli stabiliseert door depolymerisatie te verhinderen. Deze
stabiliteit resulteert in remming van de reorganisatie van het microtubuli-netwerk, dat essentieel is voor de
celdeling.
Toets FA-MA101_1609 7 oktober 2016 2 van 8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper besmeal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.