Samenvatting kinderwens 1, gebaseerd op lessen van AP Hogeschool. Hierin staan alle lessen van het olod Kinderwens en is heel nauwkeurig uitgewerkt, met duidelijke hoofdstukken en onderverdelingen in zo'n hoofdstuk.
KINDERWENS 1
1 Fertiliteit man
1.1 Inleiding
• Fertiliteitsratio (FR) = aantal kinderen per vrouw
o Databanken zoals ‘Eurostat’, ‘The word bank’, ‘StatBel’ rapporteren hierover
=> Echter geen data over FR bij mannen (aantal kinderen per man)
o StatBel rapporteert “de gemiddelde leeftijd – ongeacht de geboorterang – is precies
31 jaar voor de moeder, 34,2 jaar voor de co-ouder”
• Wereldwijd FR mannen: 1 tot 13 kinderen per man
• Wereldwijd FR vrouwen: 1 tot 8 kinderen per vrouw
• In EU FR man gemiddeld 1 tot 2 kinderen per man - vgl met EU vrouwen
• Per land/regio grote verschillen:
o Zuid Korea; 1,2 kinderen/man
o Pakistan; 5 kinderen/man
o Sub Saharisch Afrika; 8,5 kinderen/man
• Wereldwijd: mannen starten vaker later aan kinderen dan vrouwen (qua leeftijd)
o Gemiddeld 33,6 tov 28 jaar oud
o Mannen vaak nog op latere leeftijd kinderen tov vrouwen
• Cultuurgebonden
o Groot leeftijdsverschil tssn man en vrouw
o Polygamie: man vaak meer kinderen dan zijn vrouw(en)
• Laagopgeleide mannen hebben laagste FR, werkende mannen vaker hoger FR
• CAVE:
o Hoger opgeleid, meer inkomen, betere job?
o Kan cultuurgebonden zijn
1.2 Mannelijke vruchtbaarheid
• Mannelijke gezondheid beïnvloedt mannelijke
vruchtbaarheid en dus ook zwangerschappen &
zwangerschaps- en neonatale uitkomsten
• Productie spermatozoa start in puberteit
• Spermatogenese = continu proces
• Rijping zaadcel = 74 dagen (tssn 42 – 76 dagen)
• Ejaculaat bestaat voor 90% uit secreet zaadblaasjes
(bevat fructose en prostaglandines) en prostaat
(bevat enzymen die zorgen voor vervloeiing v
ejaculaat)
• Beste kwaliteit bij min. 2 tot max. 7 dagen abstinentie
• Meeste vh seminaal vocht passeert de cervix niet. Vnm spermatozoa intra-uterien, grootste
deel ‘vocht’ blijft achter in vagina
• 1ste deel vh ejaculaat bevat meeste spermatozoa
• Bij 1 man zijn geen 2 zaadstalen identiek in kwaliteitsparameters (meerdere zaadstalen
geven een beter beeld vd vruchtbaarheid)
• Adhv kwaliteitsparameters kan men niet vaststellen wat de bevruchtingscapaciteit is vd
spermatozoa die op de plaats v conceptie (eicel) aanwezig zijn
1
,1.2.1 Paar parameters
• CAVE: sperma-analyse wordt niet standaard aangeraden vanaf actieve kinderwens!
• Spermakwaliteit wordt bepaald door verschillende parameters (rode zijn
belangrijkste!):
1. Volume; ≥ 1,5ml (2 – 5ml)
3. Concentratie spermatozoa ≥ 15 miljoen/ml Directe correlatie
4. Totaal aantal spermatozoa ≥ 39 miljoen met TTP en PR
(= concentratie x volume = totaal aantal spermatozoa in het volledige
ejaculaat)
• Azoöspermie = geen spermatozoa in ejaculaat
• Oligospermie = totaal aantal spermatozoa (< 39miljoen) of
concentratie (< 15miljoen/ml) onder de referentiewaarden
• Cryptozoospermie = zeer lage concentratie en totaal aantal
spermatozoa (pas na centrifugatie
identificeerbaar)
5. Morfologie (= vorm) ≥ 4% normale vormen
• Teratospermie = minder dan 4% heeft
normale vormen
6. Beweeglijkheid = motiliteit
• PR = ‘progressive motility’ = spermatozoa bewegen actief lineair of
in grote cirkels (ongeacht snelheid) à > 32%
o Asthenospermie = laag % beweeglijke zaadcellen (PR < 32%) PR + NP >
40%
• NP = ‘non-progressive motility’ = bewegende spermatozoa zonder
voortbeweging, spermatozoa bewegen ter plaatse
• IM = ‘immotility’ = spermatozoa bewegen niet (moet per se dode
spermatozoa)
• TMC = ‘total motility count’ = totaal aantal beweeglijke zaadcellen in
het volledige staal (= V x PR% x C)
Vb. Volume = 2,5ml, Concentratie = 20milj./ml, PR = 60%
=> 2,5ml x 0,6 x 20milj/ml = 30miljoen/ejaculaat
• Aggregatie = vasthangen v onbeweeglijke spermatozoa aan elkaar of
beweeglijke spermatozoa aan mucusstrengen of andere cellen
• Agglutinatie = vasthangen v beweeglijke spermatozoa aan elkaar
(kop of staart)
à invloed op motiliteit
à mogelijks immunologische oorzaak v subfertiliteit/infertiliteit
(mogelijks anti-sperma antilichamen)
2
, 7. Vitaliteit
• = ‘levende’ spermatozoa
• ≥ 58%
• Immotile (onbeweeglijk) ≠ dode
spermatozoa => vorm spermatozoa
(staart) kan oorzaak zijn
• Lage vitaliteit => kan wijzen op
epididymis (bijbal) pathologie
8. Liquefactie (binnen 60min) = vervloeiing, vloeibaarder worden
9. Viscositeit (< 2cm)
10. Aanwezigheid “round cells” (= leukocyten of onrijpe spermatozoa)
11. Aanwezigheid anti-stoffen (MAR test = mixed antiglobulin reaction)
1.3 Leefstijlfactoren en conceptie
1.3.1 Leeftijd
• Leeftijd man heeft minder invloed op vruchtbaarheid dan leeftijd vrouw
• Naarmate man ouder wordt; verlaging testosteron niveau à hogere TTP (time to
pregnant)
o Spermaconcentratie en motiliteit neemt af vanaf 30 jaar => geen duidelijke
effecten op zwangerschapskans
o Vanaf 35 jaar: lagere motiliteit, lager volume en hogere abnormale vormen
o Vanaf 40 jaar: lagere motiliteit en lagere vitaliteit + hogere kans op
miskraam
=> lagere vruchtbaarheid en meer kans op miskramen (meer DNA-schade)
o MAAR in tegenstelling tot vrouwen kunnen mannen op hoge leeftijd nog
steeds zwangerschappen tot stand brengen!
1.3.2 Voeding
• Voldoende FZ (foliumzuur) uit voeding zoals groenten en fruit
o Verbetering spermakwaliteit (aantal)
o FZ-suppletie enkel op indicatie!
• Voldoende zink uit voeding
o Oligospermie bij zinktekort
o Verhoogd aantal, motiliteit en morfologie bij extra zink
o Enkel op indicatie zinkpreparaten gebruiken (tot 15mg/dag)
• Anti-oxidanten (vit C en E) positief effect
o Vnl bij asthenospermie
o Cochrane review: hogere zwangerschapskans + hogere live birth
o Hoge dosissen soms een negatief effect
• Bij gezonde mannen met normale parameters: supplementen niet aangeraden
1.3.2.1 Gewicht
• Obese mannen: 3x zoveel kans op onvruchtbaarheid dan mannen met
normaal gewicht
o Verminderde concentratie
o Verminderde motiliteit
o Vaker erectiestoornissen
3
, • BMI <20 en >25 kg/m²: daling concentratie sperma!!
• Overgewicht correlatie met DNA-schade
• Toch tegenstrijdige cijfers
• à Belang van gezond voedingspatroon!!
(advies: streven naar gewicht BMI <30 kg/m², toch voor algemene gezondheid
best naar gezond BMI evolueren)
1.3.2.2 Cafeïne
• Verschil in volume, totaal aantal MAAR enkel voor cola => hangt vnl samen
met andere leefstijlfactoren
• Mogelijks invloed op de mannelijke fertiliteit door invloed v cafeïne intake op
DNA-sperma
à Inconsistente resultaten, maar cola of andere frisdranken met cafeïne
mogelijks toch vermijden
1.3.3 Lichaamsbeweging
• Gezonde lichaamsbeweging (3x/week, ongv 1 uur) à positief effect op
vruchtbaarheid
• 5 – 7% subfertiliteit bij overmatig sporten => daling concentratie, motiliteit en
morfologie bij overmatig sporten
1.3.4 Stress
• Stress door werk, ‘life events’, sociale druk, … => verlaagt motiliteit, totaal aantal en
slechtere morfologie
• Stress en depressie zouden invloed hebben op;
o Testosteron en LH-pulsaties
o Verstoring functie gonaden
=> vermindert spermatogenese en spermakwaliteit
• Laag testosteron in relatie met depressie
o Invloed v testosteron op depressie of omgekeerd
o Stressinvloed op onvruchtbaarheid
=> onduidelijk wat de oorzaak is en wat het effect is
• Bij vastgestelde onvruchtbaarheid
o Bij afgifte staal voor behandeling: lagere concentratie en motiliteit (geen
effect op morfologie en volume)
• Actieve coping met stress door assertiviteit of confrontatie
o Ook negatieve impact vruchtbaarheid
o Oorsprong: hogere adrenaline à vasoconstrictie in testes
=> Verminderd testosteron en lagere spermatogenese
• Sterke correlatie angst en seksuele stress
• Minder stress à verbeterde vruchtbaarheid!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambervandeh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
