Samenvatting Bedrijfsethiek
Hoorcollege 1
Filosofie = onderzoek naar hoe mensen redeneren en nadenken (over economie, markt,
zichzelf, mens-zijn en de wereld)
Paradox = schijnbare tegenstelling, twee beweringen lijken op het eerste gezicht niet beide
waar te kunnen zijn, maar onder een bepaald gezichtspunt zijn ze dat toch
Onvrije handeling = iemand door factoren in de omgeving in omstandigheden wordt
geplaatst waarin deze kan claimen niet langer in vrijheid te kiezen, externe dwang
Onvrijwillige handeling = iemand beschikt niet langer over vrije wil, interne dwang
Normatieve bedrijfsethiek = concrete morele vragen
2 typen normatieve claims
Conditionele normatieve claims; claims over wat je moet doen als je een specifiek
doel wilt behalen
Onconditionele claims; claims over dingen die je simpelweg moet doen
Fundamentele bedrijfsethiek = stelt vragen over de betekenis en de grond van moraliteit in
het zakenleven
Beschrijvende bedrijfsethiek = brengt in kaart hoe mensen over morele zaken denken en hoe
ethische principes in bedrijven tot uiting komen (= sociologie)
Morele uitspraken onconditioneel en onvoorwaardelijk, onder geen voorwaarde een
overtreding van morele gebod of verbod mogelijk of denkbaar
Gedifferentieerde samenleving = mensen uit een samenleving kijken vanuit perspectieven
naar de wereld moderne samenleving (zonder het ‘woord van God’)
Normatieve uitspraken clausuleren uitspraken zijn alleen waar of geldig voor iemand die
het perspectief relevant acht, uitspraken zijn conditioneel
Moreel spreken is fundamenteel en conditieloos spreken, moreel spreken krijgt voorrang op
conditioneel spreken primaat van de moraliteit
2 paradoxen in gedifferentieerde samenleving
De moraliteit kan de formele kracht van haar bevelen niet ondersteunen met reële
macht, wat de moraliteit eist is uiteindelijk afhankelijk van de morele zelfdiscipline
van de betrokken mensen
Moeilijk te bepalen wat als onconditioneel geldt. Publieke moraal of private moraal
,Vier contexten
1. Rechten: mag dit wel?
2. Het goede: wat is goed om te doen?
3. Deugden (karaktereigenschappen): Wie wil ik zijn?
4. Grenzen in het denken: moet je er wel zo over nadenken?
Hoe werkt ethiek?
Rationele principes we doen A in situatie X, waarom niet in situatie Y?
Conceptuele analyse wat is eerlijk? Wat is rechtvaardig? Wat is goed? Wat is nut?
Morele redenen
Spiderman principe with great power comes great responsibility
Wederkerigheidprincipe omdat bedrijven profiteren van andere actoren, hebben
ze ook de verantwoordelijkheid om goed met ze om te gaan
Negatieve externaliteiten economische activiteit creëert vaak negatieve
consequenties voor derden (CO2 uitstoot)
Determinisme = wat er in de toekomst zal gebeuren is een directe functie van de huidige
staat van de wereld, en de natuurwetten
Morele verantwoordelijkheid = moreel slechte keuzes treft blaam, mensen prijzen om
moreel goede keuzes
2 perspectieven om naar iets te kijken
Buitenperspectief: objectief, impartieel kijken naar een fenomeen
Binnenperspectief: kijken naar een fenomeen dat je zelf ervaart
Vrije wil probleem: als je vanuit het buitenperspectief kijkt, lijkt de morele keuze die we
vanuit het binnenperspectief ervaren een illusie
Fundamentele problemen
1. Vrije wil: bestaat de vrije wil wel en is deze niet nodig voor moraliteit?
2. Relativisme: morele discussie onmogelijk, omdat het cultuurrelatief of subjectief is?
3. Betekenis: waarom zou je iets moeten geven om moraliteit?
1. Vrije wil: oplossing
Compatibalisme: morele oordelen en verantwoordelijkheid gaan prima samen met
determinisme
, Affirmatie van vrije wil: onmogelijk om te kiezen en te leven zonder te geloven dat je
keuzes er daadwerkelijk toe doen en dat je keuze een werkelijke keuze is
ongedetermineerde vrije wil moet wel bestaan
Morele oordelen worden niet ondermijnd door determinatie
Probleem voor determinisme: als het voorspelbaar is dat iemand crimineel wordt, is het
oneerlijk om deze persoon daarvoor te straffen
2. Relativisme
Moreel relativisme = morele principes, oordelen en waarden zijn alleen geldig aan culturen
(cultuurrelativisme) of individuen (subjectivisme)
Cultuurrelativisme en morele discussie als morele oordelen alleen geldig zijn binnen
culturen, dan is er geen interculturele morele discussie mogelijk, en geen universele
mensenrechten
Problemen binnen cultuurrelativisme
Inconsistentie
Veranderende meningen
Belangrijk onderscheid respect of voorzichtigheid in morele oordelen over andere
culturen
Subjectivisme = morele principes, oordelen en waarden zijn alleen geldig relatief aan een
individu als een individu erin gelooft
3. Betekenis van moraliteit
Geen verklaring maar een duiding beschrijving die op basis van redenen waarde toekent
2 antwoorden
Moraliteit om samenleven eigenbelang, stabiele samenleving
Moraliteit om zelf-constitutie onnatuurlijke natuur, we hoeven ons instinct niet te
volgen maar kiezen wat we doen; persoon-zijn is disciplineren
Moreel/rationeel egoïsme = hetgeen wat je moet doen is je eigenbelang nastreven
Hoorcollege 3
Moreel probleem = situatie waarin je een moreel oordeel moet vellen over wat je moet
doen
2 soorten morele problemen
Cognitieve morele problemen: situaties waarin het niet evident is wat het moreel
juiste is om te doen
Wilsproblemen: situaties waarin het niet moeilijk is om te bepalen wat je moet doen,
maar waarin het wel moeilijk is om het juiste te doen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xmanouknielen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.