Methodisch werken met belanghebbenden Mieke Verdonck
Elke les (9) voorbereiden leerpaden (Flipping the classroom)
3 methodieken gekoppeld aan 3 thema’s/doelgroepen
Zie studiewijzer (canvas)
Aanzet tot methodisch handelen
Een sociaal werker heeft nood aan een stevige kennisbasis om de aanpak te kunnen
onderbouwen.
‘…Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale- en menswetenschappen en inheemse of
lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om problemen aan
te pakken en welzijn te bevorderen.’ (Globale definitie sociaal werk)
Elk thema verkrijgt dus een stevige ‘professionele’ kennisbasis waarop het methodisch
handelen wordt toegepast.
1 Migratie en superdiversiteit
1.1 Wat is migratie? En diversiteit?
Veel termen in dit discours zijn “containerbegrippen”
= een begrip zonder scherp afgebakende betekenis
De sociaal werker dient deze terminologie correct te hanteren. We verkennen de betekenis en de
impact van deze termen!
Menselijke migratie
= de verplaatsing van groepen mensen van de ene plaats naar de andere
Tegenwoordig een zeer relevant en actueel thema na de grote vluchtelingestromen in 2015
Niet nieuw = van alle tijden (bv. 100 jaar geleden trokken Vlamingen weg uit Vlaanderen
door armoede, seizoensgebonden arbeid, …)
1.1.1 Historisch overzicht migratie in Europa vanaf de 20ste eeuw
Na WO II – vanaf 1945
Aanvankelijk krijgsgevangenen (Duitsers) en oorlogsvluchtelingen (Polen)
Migratie in functie van de heropbouw van de Europese economie
Migranten uit de kolonies die onafhankelijk werden
Frankrijk uit Algerije en Marokko
Nederland uit Suriname en de Antillen, Indonesië, …
Het Verenigd koninkrijk uit landen van de Commonwealth: Pakistan, Indië, Jamaica, …
België uit Congo
1
,1.1.2 Migranten: over wie gaat het?
1. Personen met een vreemde nationaliteit
Synoniem voor “vreemdelingen”
Juridische term die verwijst naar nationaliteit
Vreemdeling = elke persoon die niet beschikt over Belgische nationaliteit
2. Personen in de bevolking van buitenlandse herkomst / origine
Breder dan nationaliteit - kan zowel personen bevatten mét of zonder Belgische
nationaliteit
Optelsom van groepen op basis van volgende criteria
1. Vreemdelingen
2. Belgen die vreemdeling waren bij geboorte
3. Belgen met minimum één ouder wiens geboortenationaliteit niet Belg
was
Deze indeling is niet sluitend om te kunnen bepalen in welke mate belanghebbende(n) al
dan niet beschikken over voldoende cultureel of sociaal ‘kapitaal’, …
Bv.: kinderen uit 3de generatie ‘migranten’-gezinnen behoren volgens voorgaande indeling
niet tot mensen van buitenlandse afkomst maar beschikken soms over minder linguïstisch
kapitaal omdat de thuistaal een vreemde taal is
Ook al Belgische identiteit kan het voorkomen dat er een scheiding ontstaat tussen de
Vlaamse cultuur en de cultuur van oorspronkelijke origine (bv. een familie die hier al jaren
woont, maar thuis Turks spreekt) => kan ervoor zorgen dat men niet beschikt over
voldoende cultureel kapitaal (men spreekt bijvoorbeeld minder Nederlands = linguïstisch
kapitaal)
De lokale inburgerings- & integratiemonitor
Bevat voor iedere gemeente de cijfers over migratie, integratie en inburgering
De gegevens komen uit centrale Vlaamse of federale databanken. Elk jaar is er een update
De monitor helpt lokale besturen zo om hun integratiebeleid te plannen. Wordt jaarlijks
bijgewerkt
Klik op de volgende link: Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor editie 2020 - Integratie &
Inburgering (vlaanderen.be)
1.1.3 De mens achter de demografische cijfers: Diversiteit binnen de diversiteit
1. “Gastarbeiders” - jaren ’60
= Gastarbeiders= mensen komen in België werken voor een seizoen, periode
(georganiseerde migratie vanuit de overheid)
=> Oorspronkelijk bedoeld om hier tijdelijk te blijven, maar vaak vond gezins-
vereniging plaats in België
2
, Gezinshereniging ( sedert 1970 …)
Huwelijk met partner uit land van oorsprong
Kinderen met Belgische nationaliteit doch spreken vaak de thuistaal land van
oorsprong ouders / grootouders
2. Europese Unie-migratie – gevolg van vrij personenverkeer EU
Bemiddelde nieuwkomers : expats van bedrijven, ambtenaren Europese Unie,
grensarbeiders, …
Niet bemiddelde nieuwkomers : bijv. Roma uit Bulgarije en Roemenië
3. Instroom als gevolg van globalisering - zowel van binnen als buiten de EU:
Erasmus studenten, meer gemengde huwelijken, de wereld is letterlijk klein
geworden, …
4. MOE-landen= migratie uit vroegere Oostblok
5. Politieke vluchtelingen / asielzoekers
Onvrijwillige migratie
Met voorlopig verblijfstatuut in België
Definitief verblijfstatuut ‘erkende politieke vluchteling’
Zonder verblijfstatuut - geen geldige papieren:
* Omwille van afwijzing statuut (“illegaal op het grondgebied”)
* Omwille van niet aanvragen (transit vluchtelingen)
6. Transmigranten
Men verblijft voorlopig in België om verder te kunnen migreren naar een land van
bestemming / Engeland. Men wenst niet in België te blijven
Maar waarom wil iedereen naar Engeland?
Zie videolink VRT: Waarom willen migranten koste wat het kost naar het Verenigd
Koninkrijk? | VRT NWS: nieuws
1. Geen paspoort nodig
2. Veel ‘grijze’ economie ->mensen vinden vaak onbetaald, niet
koosjer werk
= benaming voor h deel vd informele economie dat wel legaal is
3. Makkelijker om aan werk te geraken maar vaak zonder statuten die
hen beschermen
Ze wensen hier geen asiel aan te vragen en riskeren terecht te komen in precaire
situaties (=onzekere)
Mensen die door economische recessie van het ene ’migratieland’ naar het andere
migreren:
Bv. Migranten uit Zuid-Amerika die vanuit Spanje omwille van hoge
werkloosheid migreren naar een ander land uit de Europese Unie
3
, 1.1.4 Situatie in België
(al dan niet) Legaal statuut bepaalt altijd
de sociale rechten:
1. Voorwaardelijkheid
2. Tijdelijkheid
3. Sociale hiërarchie in sociale rechten
1.2 Wat is superdiversiteit
Superdiversiteit
= moeizame maar gestaag voortschrijdende proces van normalisering van diversiteit en verschil
= verwijst naar de sterke toename van het aantal mensen met een migratieachtergrond. Toch gaat
het om meer dan dat. De superdiversiteit van de 21ste eeuw verschilt van de migratie uit de 20ste
eeuw door een verandering van de migratiepatronen en de impact daarvan op onze samenleving.
Migratie is fundamenteel veranderd en is nu een globaal fenomeen.
Beschrijvende en analyserende positie
Toonaangevende stem in Vlaanderen:
Dirk Geldof – socioloog: uitdagingen van superdiversiteit
Video herbekijken dia 20 (eerste 15 min) – EXAMENVRAAG! !!!
Superdiversiteit: Geen ideologische, politieke term MAAR een sociologische term => het gaat niet
over zijn we voor of tegen superdiversiteit MAAR het toont aan hoe onze maatschappij in elkaar zit
(EX.vraag)
-> Kan zowel een goede als een slechte zaak zijn voor onze samenleving
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittvancoillie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.