Alle -isme:
Sciëntisme: wetenschap is verreweg superieur aan alle andere pogingen om kennis te
borgen: wetenschappelijke wetten bieden → zekerheid
Feiten, zekerheid, kennis, absolute waarheid
Wetenschap is enige methode om zekere kennis te krijgen
Rationeel denken
modernisme
Scepticisme: wetenschap geeft geen zekerheid, het is gelijk aan andere vormen van kennis,
wetenschap is een geloof
Kennis en feiten zijn sociale constructies, relativisme, nep nieuws, er is geen
waarheid
Geen objectiviteit, onderzoek, kennis is onderdrukkende macht, wetenschap is een
ideologie
Pluralistisch denken
Postmodernisme
Anything goes → liedje lady gaga niets is zeker
Nativsime: we bezitten alle kennis als we geboren worden, aangeboren kennis (plato)
Positivisme (comte) Hermeneutiek (Dilthey)
Feiten: Interpretaties:
Observaties en experimenten Observaties en empathie
Verklaren Begrijpen
Methodologisch monisme: Methodologisch dualisme:
een methode voor alle twee verschillende wetenschappen wat betreft
wetenschappen; hermeneutiek is niet onderwerp en method; positivisme veroorzaakt
wetenschappelijk ontgoocheling (disenchantment) (=
teleurstelling over rationalisering en de
onttovering van mystiek en religie)
universele wetenschap
‘Tellen’: kwantitatief Luisteren: interpretatief
Buiten perspectief Binnen perspectief
Sociale wetenschappen geesteswetenschappen
Positivisme: beschrijven en verklaren Hermeneutiek: onderzoek gericht op begrijpen → wat
Sociale en mentale zeggen mensen zelf over hun obesitas en hoe
verschijnselen kunnen interpreteren we dat
empirisch onderzocht worden Van origine een theologische methode
Op feiten gebaseerde Hermeutica: de kunst van het interpreteren
wetenschap van teksten en kunstwerken
positief= feitelijk, exact en o Hermeneuein = interpreteren
zeker o Hermes: de boodschapper van Zeus
Hermeneutiek is geen die zijn boodschap overgebracht en
wetenschap en leidt tot interpreteerde
scepticisme Positivisme doet geen recht aan de
menselijke aard, leidt tot sciëntisme
, Scepticisme: (kant)
Twijfels over kant’s filosofie wel een solide basis voor wetenschappelijke kennis is
o Nee want geeft te veel ruimte aan metafysica in de wetenschap en voedt
daardoor het scepticisme
Zorgen over hoe culturele waarden/ideologieën/persoonlijke ideeën gecamoufleerd
worden als feiten in de 19e en 20e eeuw
o Leidde tot zeer onwetenschappelijke ideeën over bv ras, seksualiteit, dromen
etc.
Wetenschappelijke wereldbeeld:
Onderscheid tussen feiten en waarden/opinies/geloof belangrijk
Opzoek naar fundament voor kennis (=wetenschap)
Logisch positivisme Kritisch rationalisme (popper)
(wittgenstein/wiener kreis)
empirisch rationalist
inductie deductie
verificatie falsificatie
Alleen logische uitspraken en feitelijke Demarcatie tussen wetenschappelijke uitspraken
uitspraken zijn wetenschappelijk en en niet- wetenschappelijke uitspraken d.m.v.
betekenisvol waar, alle andere falsificatie, niet- wetenschappelijke uitspraken
uitspraken zijn betekenisloos, onzinnig kunnen wel betekenisvol zijn voor mensen, ook al
zijn het mythes en zijn ze niet waar
Funderende epistemologie: op zoek Fallibalistische epistemologie: ons begrip van de
naar een fundament (stevige basis) voor werkelijkheid is in principe feilbaar, altijd tijdelijk en
kennis niet gegarandeerd vrij van fouten
(onder kopje logisch posi)
Vroege wittgenstein: twee soorten uitspraken (formele en feitelijke), taal beschrijft de
werkelijkheid
Latere wittgenstein: taal beschrijft de werkelijkheid niet. Woorden krijgen hun betekenis door
de sociale praktijk waarin ze worden gebruikt; de groep mensen die het woord gebruiken
Relativisme: wat wetenschappers beschouwen als de waarheid en hoe zij denken dat de
werkelijkheid eruit ziet, is altijd gerelateerd aan een groep wetenschappers in een bepaalde
periode en in een bepaald paradigma.
Constructivisme: elk individu construeert zijn of haar eigen realiteit(psychologie); iedereen
heeft zijn eigen feiten
Sociaal constructivisme: sociale actoren construeren samen een realiteit in een sociaal
proces (sociologie) feiten zijn het resultaat van een sociaal constructieproces
(onder kopje kritisch rationlisme)
Popper’s objectivisme: is objectieve kennis en waarheid mogelijk?
o Drievoudig realisme: