Samenvatting onderwijs in Vlaanderen
Hoofdstuk 1: evolutie van het vlaamse onderwijs van 1830-2022
Oprichting belgische staat: 1830 (onafhankelijk)
- België kwam los van het bewind onder Willem I
- Grondwet: burgerlijke vrijheden zoals pers, godsdienst, onderwijs
- Alles werd katholiek qua school ook de staatsscholen katholieke staatsscholen
- Godsdienst verplicht op leerprogramma & bisschoppen hadden verregaande controle
- Geen staatstoezicht onderwijsniveau daalde
1842: minister Northomb legt schoolwet vast
- Elke gemeente moet lagere school hebben die gecontroleerd moet worden door
rijksinspectie
- Hoefde niet school in te richten, kon ook katholieke school adopteren en subsidiëren
- Geen school in gemeente? opgericht en rooms kath kerk mocht instaan voor
godsdienstonderricht & controle daarop (diocesane inspectie)
- Vrij onderwijs werd gesubsidieerd door de staat
DOOR DEZE WET WERD HEEL BELGISCH LAGERONDERWIJS KATHOLIEK ONDERWIJS
- Moeilijk voor liberale partij
Confessioneel karakter vd gemeentescholen verzwakte in de liberale steden maar op
platteland en kleinere steden nog altijd kerk
- Verkiezingsoverwinning in 1878 godsdienstoorlog
Eerste schoolstrijd: 1878-1884
- Pierre van Hummbeeck bande gods uit programma in officiële schollen
- Gemeente: verboden vrije scholen subsidiëren & verplicht 1 neutrale school
Liberalen willen onderwijs ontkerkelijken & katholieken willen religieuze karakter
vrijwaren
‘de ziel vh kind’ vs ‘scholen zonder god’
- 1879 beroep op artikel 24 ‘belgisch onderwijs is vrij’ richten eigen onderwijs op
- Vakantie 1879: honderden kath lagere scholen staatsscholen lopen leeg want deelname
aan officiële onderwijs was ‘zware zonde’
- In ieder dorp katholieke en gemeenteschool
Tweede schoolstrijd: na WO II
- Soc en lib willen dat kath zelf hun scholen betaald want neutrale officiële onderwijs was
toegankelijk voor iedereen dus staat moest hen maar betalen
- Katholieken wilde dat grondwettelijke vrijheid financieel mogelijk gemaakt moest worden
- Secundair onderwijs: onderwijsniveau breide uit en inkrimping aantal geestelijke als
lesgevers groter beroep op leken en die moesten betaald worden
- 1954: christelijke volkspartij verliest soc-lib coalitie
1
, - Leo Collard= onderwijsminister
Ontsloeg 110 kath leerkrachten en diende wetsvoorstel in om subsidies vrij
onderwijs te verminderen & wetsvoorstel om rijksscholen op niveau van kleuter-
en lager onderwijs op te richten
- Verkiezingen 1958: kath meerderheid in vlaanderen & soc en lib meerderheid in Wallonië
Situatie geblokkeerd
Onderhandelen
Schoolpact (20 nov 1958)
Schoolpact
= einde 2de schoolstrijd
Indeling volgens inrichtende
machten
Indeling volgens
subsidies
Indeling
onderwijsnetten:
1. Officiele onderwijs:
o overheid inrichtende macht
o 1958: staat/provincie/gemeente rijksonderwijs = Vndg:
gemeenschapsonderwijs (GO!)
o Provinciaal of gemeentelijk onderwijs
2. Vrij onderwijs:
o Vrije particulier (privaat persoon/groep private personen) inrichtende macht
o Vooral Katholiek onderwijs
o Maar ook protestantse scholen, methodescholen (steiner/freinet), en vrijzinnige
scholen
Indeling obv subsidiëring:
1. Officieel gefinancierd onderwijs:
o Gemeenschapsonderwijs (vroeger= staatsscholen/rijksscholen)
o Ingericht door vlaamse gemeenschap (vroeger: belgische staat)
o Eigen keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind zal volgen & bieden eigen
leerplannen
o 1 koepel: GO!
2. Officieel gesubsidieerd onderwijs:
2
, o Georganiseerd door lokale besturen: steden, gemeenten of provincies
o Eigen keuze welke levensbeschouwelijke lessen kind zal volgen
o Provinciale scholen: koepel= provinciaal onderwijs vlaanderen (POV)
o Gemeentelijke scholen: koepel= onderwijssecretariaat van vlaamse steden en
gemeenten (OVSG)
Beide koepels voorzien eigen leerplannen
3. Vrij gesubsidieerd onderwijs:
o Georganiseerd door privé initiatief
o Schoolbestuur: vereniging zonder winstoogmerk (vzw)
o Grootste onderwijskoepel: katholiek onderwijs vlaanderen
o Enkele kleinere koepels
o Onderscheid confessioneel (gebaseerd op erkende godsdienst zoals katholiek,
protestants,…) & niet-confessioneel (niet gekoppeld aan bepaalde religie zoals
steinerscholen)
Privé scholen:
- Geen werkingsmiddelen van vlaamse gemeenschap
- Hoeven eindtermen en ontwikkelingsdoelen niet te volgen
- Kunnen geen erkende getuigschriften, diploma’s of andere bekwaamheidsbewijzen uitreiken
- Hoog inschrijvingsgeld door geen subsidies
Subsidiëring= overheidscontrole minimumnormen voor schoolbevolking, minimumprogramma en
dezelfde diplomavereisten voor personeel
Concurrentiestrijd tss netten was groot na schoolpact gevolgen die we nu ook nog zien
- Er mogt geen inschrijvingsgeld meer gevraagd worden
- Ouders hebben keuzevrijheid van school
- Onderwijsaandeel in de begroting is groot
- Personeel wordt betaald door vlaamse overheid
Onderwijsbevoegdheden= macroniveau, niveau van gemeenschappen vlaams minister van
onderwijs (Ben Weyts)
Enkele onderwijsbevoegdheden= federaal niveau: bv leerplicht en diploma’s
Vlaams ministerie van onderwijs:
- Bevoegdheid omtrent ontwikkelingsdoelen en eindtermen
- Onderwijskwaliteit wordt gecontroleerd door onderwijsinspectie
- Via de doorlichting adviseerd vlaams minister vn onderwijs over erkenning vn scholen
o Erkenning= voorwaarde financiering (GO) of subsidiëring ( overige scholen)
Tijdens doorlichting:
- Doorlichting enkele dagen op diverse niveaus door commissie
- Inspectie maakt doorlichtingsverslagen
- 2 onderzoeksvragen:
o In welke mate ontwikkelt onderwijsinstelling eigen kwaliteit (aandacht voor
aansturing en kwaliteitsbewaking)
3
, o In welke mate verstrekt de onderwijsinstelling kwaliteitsvol onderwijs dat tegemoet
komt aan de kwaliteitsverwachting uit het OK (referentiekader voor
onderwijskwaliteit) en respecteert de regelgeving?
- Concreet: worden ontwikkelingsdoelen en eindtermen nagestreefd
- Doorlichting: schoolniveau (mesoniveau) niet op individueel niveau ( microniveau)
- 1/9/2018: inspectie 2.0 nieuwe manier van doorlichten
o Inspectie als partner niet als boeman
o Zetten in op controle maar ook op stimuleren
Pedagogische begeleidingsdienst (macro/meso):
- Kwaliteit mee monitoren zonder controlerend karakter hulp van PBD
- Elke koepel heeft eigen PBD met team van pedagogisch begeleiders
- Takenpakket: 7 opdrachten bieden ondersteuning aan onderwijsinstellingen en CLB
Scholengemeenschap/scholengroep (GO):
- Verzameling van scholen uit hetzelfde onderwijsniveau die vrijwillig samenwerken op diverse
vlakken
- Scholen: dezelfde of verschillende schoolbesturen binnen dezelfde of verschillende netten
Bijna altijd binnen hetzelfde onderwijsnet MAAR meer en meer
netoverschrijdende initiatieven (bv scholengemeenschap SCHOT)
- Scholengroep: enkel GO
- Scholengemeenschappen bestuurlijke schaalvergroting
- Scholen van 1 scholengemeenschap = min 900 leerlingen
Vooral netoverschrijdende samenwerking in hoger onderwijs
Scholen krijgen subsidies op grond vd leerlingkenmerken vn hun populatie financiering
losgekoppeld vd netten
Doe de check
Plaats volgende begrippen uit hoofdstuk 1 in chronologische volgorde
1. Inspectie 2.0 6. schoolpact
2. Katholieke staatsscholen 7. Netoverschrijdende initiatieven
3. Ontstaan drie onderwijsnetten 8. Tweede schoolstrijd
4. Strijd om de ziel van het kind 9. Strijd ‘wie betaalt ons onderwijs’
5. Eerste schoolstrijd
2 4/5 8/9 6/3 7 1
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marjolijndillen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.