Samenvatting
Samenvatting Evolutie; ontwikkeling van het leven
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting VWO 4: Biologie; de ontwikkeling van het leven (evolutie)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
BiologieVWO 4
Thema 4: Evolutie
Basisstof 1: Ontwikkeling van het leven
Geschiedenis van het leven op aarde
Hoe lang bestaat de aarde? Ongeveer 4,6 miljard jaar.
Wat weet je over het 3,8 miljard jaar geleden;
Precambrium? Toen ontstonden de eerste eencellige vormen van leven.
Wanneer verschenen de Pas 670 miljoen jaar geleden toen bevatte de atmosfeer
eerste meercelligen? ongeveer 7% zuurstof.
Wat ontstonden zo’n 542 Gepantserde dieren (bijv. weekdieren);
miljoen jaar geleden? Geleedpotigen (bijv. trilobieten);
Stekelhuidigen (bijv. zeesterren);
De eerste vissen.
Wat hebben deze Fossielen
levensvormen sinds dat
moment opgeleverd?
Tot wanneer speelde al het Tot in het Siluur (416 miljoen jaar geleden).
leven zich in de zee af?
Wanneer verschenen de Ongeveer 400 miljoen jaar geleden.
eerste planten?
Hoe verliep deze Deze planten veroverden in korte tijd kale vlakten;
ontwikkeling? Vrij snel na de landplanten ontstonden ook landdieren
(voornamelijk geleedpotigen);
350 miljoen jaar geleden werden de geleedpotigen gevolgd
door gewervelden, de amfibieën;
De amfibieën ontwikkelden zich vermoedelijk uit
kwastvinnige vissen.
Wat ontstonden er in De eerste planten met vaatbundels de vaatbundels verbeterden
dezelfde periode? het transport van stoffen in de planten, waardoor grotere planten
konden ontstaan.
Wat ontstonden er in Wouden met grote boomachtige varens en
Carboon? paardenstaarten;
De eerste reptielen;
De insecten maakten een bloeiperiode door.
Wanneer ontstonden de Ongeveer 250 miljoen jaar geleden.
zaadplanten?
Waar stond het Mesozoïcum Reptielen:
om bekend? Waren de eerste echte gewervelde landdieren, omdat ze
voor hun voortplanting niet meer afhankelijk waren van
het water: om hun eieren zit een schaal, waardoor deze op
het land niet snel uitdrogen.
Wanneer ontstond een grote Vooral in het Jura: tijdens de bloeitijd van de sauriërs
verscheidenheid aan (sauros=hagedis) ontstonden de eerste zoogdieren en vogels.
reptielen?
Wanneer konden die twee In het Cenozoïcum, toen door langdurige klimaatverandering na
groepen warmbloedigen zich een meteorietinslag de sauriërs waren verdwenen.
, verder ontwikkelen?
Hoe oud zijn de oudste Ongeveer 5 miljoen jaar oud.
fossielen met menselijke
kenmerken?
Ontstaan van organische stoffen
Wat gebeurde er in de De stoffen werden gevormd waaruit de eerste eencellige kon
chemische evolutie? ontstaan.
Wat weet je over de Atmosfeer zonder zuurstof;
oeratmosfeer? Tot ongeveer 3 miljard jaar geleden was dit het geval;
Was waarschijnlijk een mengsel van stikstofgas,
waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
Waarbij komt een Tijdens de uitbarsting van een vulkaan.
vergelijkbaar mengsel ook
nu nog vrij?
Hoe kunnen deze gassen Door toevoer van energie, bijvoorbeeld uit elektrische ontladingen,
ioniseren? uv-stralingen en botsingen met meteorieten daarbij ontstaan
koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof deze ionen reageren
onmiddellijk met elkaar op die manier ontstonden in de
oeratmosfeer uit anorganische stoffen de eerste organische
stoffen.
Wat weet je over Komen zowel voor in de levenloze natuur als in
anorganische stoffen? organismen;
Zijn opgebouwd uit kleine, eenvoudig gebouwde
moleculen;
Voorbeelden van anorganische stoffen:
Koolstofmonoxide (CO)
Koolstofdioxide (CO2)
Water (H2O)
Keukenzout (NaCl)
Zuurstof (O2)
Wat weet je over organische Meestal afkomstig van organismen;
stoffen? Hebben relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen,
die altijd een of meer atomen koolstof © en waterstof (H)
en meestal ook zuurstof (O) bevatten;
Ze kunnen onder andere atomen stikstof (N), fosfor (P) en
zwavel (S) bevatten;
Voorbeeld van organische stof:
Glucose (C6H12O6)
Wat is het Miller-Urey- Dit experiment bootste het ontstaan van organische stoffen uit
experiment? anorganische stoffen in het laboratorium na:
1. In 1951 stelde dr. Miller een mengsel van ammoniak,
methaan, waterstofgas en waterdamp bloot aan
elektrische ontladingen;
2. Daarbij ontstonden onder andere aminozuren en
nucleotiden;
3. Uit aminozuren, nucleotiden, sachariden en vetzuren
kunnen in organismen belangrijke organische stoffen als
eiwitten, DNA, koolhydraatketens en vetten worden
gevormd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joni_huijnen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen