100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Inleiding Bestuurs en Organisatiewetenschap Aantekeningen 2022/2023 €4,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Utrecht (UU)
  4.  
  5. Inleiding Bestuurs en Organisatiewetenschap (USG5020)

College aantekeningen

Inleiding Bestuurs en Organisatiewetenschap Aantekeningen 2022/2023

1 beoordeling
 11 keer verkocht

Aantekingen en samenvatting van de hoorcolleges en de boeken van Openbaar bestuur, beleid, organisatie en politiek en Reframing Organizations. Artistry, Choice, and Leadership

Voorbeeld 4 van de 64  pagina's

Document informatie

  • 2 juni 2023
  • 64
  • 2022/2023
  • College aantekeningen
  • Dr. r.j.t. van rijsselt
  • Alle colleges

Onderwerpen

  • aantekeningen
  • inleiding bestuurs en organisatiewetenschap
  • uu
  • 20222023
  • samenvatting

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (28)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: m44rten123 • 1 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
iemevdlaan

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

IBO Hoorcollege 1
De bestuurlijke kaart → sterk feitelijke beschrijving, instanties/functies, taken, bevoegdheden
• Welke bestuurlijke organisaties zijn er?
• Hoe zitten ze in elkaar?
• Welke verbanden met andere bestuurlijke organisaties?

Kenmerken NL Openbaar Bestuur (overheid)
• Constitutionele monarchie
• Rechtsstaat: geen bestuurlijke willekeur
• Scheiding der machten (trias politica)
• Scheiding Kerk en Staat, vgl UK en Scandinavische landen
• Parlementair stelsel (representatieve (indirecte) democratie)
• Ministeriële verantwoordelijkheid (staatshoofd én ambtenaren)
• Vertrouwensregel (aftreden bij onvoldoende vertrouwen)
• Dualistisch stelsel (zowel landelijk, provinciaal als gemeentelijk)
• Bestuurders worden niet gekozen
• Kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging
• Gedecentraliseerde eenheidsstaat (medebewind-autonomie): Allerlei zaken opleggen aan de
lagere bestuurslagen of delegeren
• Geen constitutioneel hof en geen juryrechtspraak
• Uitgebreid functioneel bestuur: waterschappen & bedrijfslichamen

Nederlands Bestuursstijl inclusief (6 C’s) besluiten worden in de regel breed maatschappelijk
gedragen
• Coalitie: een verbond van twee of meer groeperingen, partijen of staten
• Collegialiteit: de relatie tussen collega’s, je helpt en ondersteunt wanneer dat nodig is en
houdt rekening met de behoeften en belangen van anderen
• Compromis: een zodanige voorkoming of beëindiging van een conflict, dat geen van de
strijdende partijen voor 100% zijn/haar zin of gelijk heeft gekregen, maar dat voor beide
partijen aanvaardbaar is
• Consensus: wanneer de leden van een groep of gemeenschap overeenstemming hebben
bereikt
• Coöptatie: nieuwe groepen in de samenleving worden erbij betrokken
• Coöperatie: samenwerking
Nadelen: gebrek aan draagkracht en daadkracht (huidige politieke polarisatie en fragmentatie)?

Nationaal niveau
Kenmerken van een staat
• Territorium
• Bevolking
• Wettelijke ordening en bestuurlijk organisaties
• Erkend door andere staten

Koninkrijk der Nederlanden – 1
• Vanaf 10 oktober 2010 vier landen (Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten)
- Bonaire, Saba en Sint-Eustatius (Caraïbisch Nederland) → Openbare Lichamen: een
overheid die bepaalde taken uitvoert binnen een bepaald ruimtelijk gebied of op een


1

, bepaald inhoudelijk gebied → vormen bijzondere gemeente verenigd in Eilandsraad
Caribisch Nederland

Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden: een overeenkomst die de staatkundige relatie regelt
tussen de landen Nederland, Aruba,

Koninkrijk der Nederlanden – 2
• Statuut en Grondwet → beschermt de grondrechten van burgers en regelt de
staatsinrichting van Nederland, is ondergeschikt aan het statuut
• Koninkrijksregering
Nederlandse minsters en gevolmatigde ministers (Aruba, Curaçao, Sint Maarten)

Grondwet - Parlementair stelsel
• Parlement (Eerste en Tweede Kamer ‘Staten-Generaal’, controleren de regering en zijn
‘mede’ wetgever) door bevolking gekozen, regering (koning en de ministers) niet
Kabinet: een bestuursorgaan van hooggeplaatste leden van een regering, de uitvoerende
macht, bestaat uit de ministers en staatssecretarissen
Ministeriële verantwoordelijkheid → Koning is onschendbaar – regering legt
verantwoording af aan TK; Regering heeft nationale bestuursmacht – TK controleert.
- Koninklijk Huis
- Ambtenarenapparaat
Vertrouwensregel → geen vertrouwen van TK en EK aftreden
- Impliciet vertrouwen & expliciet wantrouwen

IBO Hoorcollege 3
Grondwet – Rechtsstaat
• Staat onderworpen aan regels van het recht
• Overheidshandelen gebaseerd op bevoegdheden in wetten (geen willekeur)
• Machtenscheiding (trias politica: wetgevende, uitvoerende, rechtsprekende macht)
• Vrije en geheime verkiezingen
• Persvrijheid
• Grondrechten
Klassieke’ grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten, het kiesrecht, vrijheid van
meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod
‘Sociale’ grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten, het recht op
huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs
Nederlandse grondwet
Klassiek: bescherming van het individu tegen de staat, geen absolute rechten
Sociaal: inspanningsverplichtingen van de overheid naar de burger

Grondwet – Gedecentraliseerde eenheidsstaat
• Huis van Thorbecke: een gebouw van drie etages: het eerste bestuur vormen de gemeenten,
het middenbestuur de provincies, en het bovenste bestuur het Rijk
• Autonomie van lagere overheden
• Medebewind – verplicht uitvoerder, aansturing van de regering
• Toezicht – vernietigen besluiten door de Kroon wanneer in strijd met wet of algemeen
belang (Kroon: Koning plus regering, hoogst politiek uitvoerend orgaan)




2

,Regering
• Koning
- Staatshoofd, symbolische functie
- Kabinetsformatie: sinds 2012 geen rol meer voor staatshoofd (valt ook niet onder min.
verantw.)
- Troonrede, regeerakkoord
- Informele inhoudelijke invloed? → kersttoespraak
• Minister
- Ministeriële verantwoordelijkheid ook voor ambtenaren apparaat
- Leiding ministerie
- Zonder portefeuille: een minister die verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein,
maar heeft niet de leiding over een departement, hebben zitting in de ministerraad en
kunnen dus ook meestemmen over alle beslissingen
- Positie Minister-president (primus inter pares)
- Algemene Zaken
- Voorzitter ministerraad (agenda)
- Regeringsleider in EU-verband (Europese Raad)
• Ministerraad en onderraden
Staatssecretarissen: zelfstandige verantwoordelijkheid, ondersteunt een minister bij het
politiek leiden van een ministerie
Ministers van Staat (eretitel): die wordt toegekend per Koninklijk besluit (, toegekend aan
politici of staatslieden die geen publieke functie meer vervullen, maar adviseren regering,
met name bij kabinetsformaties


Staten-Generaal
• Tweede Kamer (75 leden, 4 jaar zittingstermijn, rechtstreekse verkiezingen):
Recht van initiatief: het indienen van een wetsvoorstel (95% van wetsvoorstellen door
regering, ambtenarenapparaat gedaan)
Recht van amendement: het indienen van wijzigingsvoorstellen ten aanzien van een
wetvoorstel
Recht van controle: belangrijkste taak, gebruik maken van budgetrecht voor controle
(instemmen met begrotingen ministeries)
Recht van interpellatie:
- Dertigledendebat (voorheen spoeddebat)

3

, - Wekelijks vragenuurtje (dinsdagmiddag)
- Schriftelijke vragen
- Moties: recht van elk kamerlid (partij) om een wens, voorstel of opdracht in te dienen
Recht van enquête (zgn parlementaire enquêtes)
- Budgetrecht
- Verantwoordingsdag (derde woensdag in mei): startsein van het proces waarin de Kamer
controleert of het kabinet in de praktijk haar plannen voor 2021 heeft waargemaakt
• Eerste Kamer (150 leden, 4 jaar zittingstermijn, gekozen via Provinciale Staten):
Voorstel tot wijziging via TK (Novelle)
Interpellatie/enquête
Wetsvoorstellen toetsen op (controle wetgeving): Rechtmatigheid, uitvoerbaarheid,
handhaafbaarheid
Parttime functie
Legitimiteit → is het nog wel van deze tijd?

Staten-Generaal – 2
• ‘Zonder last’: geen verantwoording afleggen, aan eigen partij of politieke achterban
• Parlementaire onschendbaarheid
• Dualisme: scheiding tussen bestuur en controle
• Ontbinden Parlement door regering
• Commissies: een groep Kamerleden zich bezig met een beleidsterrein of met een specifiek
onderwerp
• Voorzitters (TK en EK)
• Éen kiesdistrict, lage kiesdrempel

Wetgevingsproces – 1
1. Regering / TK-leden voorstel tot wet
2. Raad van State – Advies
3. Behandeling in TK-commissie
4. Mondelinge behandeling TK
5. Stemming amendementen / wet TK
6. EK commissie / plenaire stemming
7. Tekenen Koning / minister (contraseign)
8. Publicatie in Staatsblad

Wetgevingsproces – 2: uitvoeringsbesluiten
• Koninklijke Besluiten (Kroon: Koning – Minister)
- Algemene Maatregelen van Bestuur (AMVB, uitvoeringsbesluit)
- Besluiten van individuele strekking
• Ministeriële regelingen
• Van algemeen naar specifiek
• Geen rol voor Staten-Generaal

Hoge Colleges van Staat
• Raad van State (1531 – Karel V)
- Tijdelijke uitoefening Koninklijk Gezag
- Adviestaak: wetten en AMvB
- Rechtsprekende taak: hoogste bestuursrechter (vgl Raad van State van het Koninkrijk)


4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iemevdlaan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,99  11x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd