Aardrijkskunde - Zenit 5/6 ASO H19: De Vlaamse Ardennen, H20: Het Brabantse Leemplateau, H21: De Condroz & Fiche 3: Rivieren in een landschap
Alles voor dit studieboek
(14)
Geschreven voor
Middelbare school
3e graad
Aardrijkskunde
5
Alle documenten voor dit vak (137)
Verkoper
Volgen
ansofiebloemen
Voorbeeld van de inhoud
DE ATMOSFEER
1. Een gelaagde gaslaag
Mengsel gassen, onderworpen aan aantrekkingskracht
Zorgt voor bescherming tegen bv. meteoren, straling
Houdt warmte vast: aarde leefbaar
1) Troposfeer
- Hoogte: 0-8 km aan de polen, 16 km aan de evenaar
- Temperatuur: daalt met 6,5 °C per km -> afstand tot warmtebron daalt -> ijle lucht met
samenstelling: 21% O2, 78% N2, 1% CO2, H2O, He, Ne…
Ontstaan door fotosynthese + Zorgt voor broeikaseffect
zorgt dat er leven op aarde
mogelijk is
- Zonne-energie doet hier alle weerprocessen ontstaan => weersfeer
2) Tropopauze
- Temperatuur: tot -60°C -> op deze hoogte stopt temperatuurdaling
3) Stratosfeer
- Hoogte: 20-50 km
- Temperatuur: stijgt tot 5°C
- Ozonlaag O3 -> grootst op hoogte 25 km -> grootste deel schadelijke UV-straling
geabsorbeerd -> wordt hier ook afgebroken
O2 + uv O + O
O + O2 O3
O3 + uv O2 + O
O3 + O 2O2
, Ozonsmog: smoke + fog -> beneden te veel, boven te weinig -> te hoge concentratie ozon
Perfecte cocktail = rustig weer, NO2 uit fossiele brandstoffen -> spitsuur, oostelijke wind,
fel zonlicht
NO2 + UV NO + O
O + O2 + M O3 + M
NO + O3 NO2 + O2
4) Stratopauze
5) Mesosfeer
- Hoogte: 60-90km
- Temperatuur: daalt tot ongeveer -90°C
6) Mesopauze
- Afname temperatuur stopt op ongeveer -100°C op 80km hoogte
7) Thermosfeer/ionsfeer
- Hoogte: 100-500km
- Temperatuur: zonne-energie doet temperatuur stijgen van 300°C tot 1600°C
- Radiogolven teruggekaatst -> straling zon breekt moleculen af in positieve + negatieve
elektronen -> ionen + elektronen kaatsen radiogolven van bepaalde golflengten terug naar
aardopp.
- Botsing kosmische deeltjes met atomen buitenste lagen atmosfeer -> ioniseren atomen +
gaan gloeien => poollicht
- Ontstaan meteoren
8) Thermopauze
9) Exosfeer
- Hoogte: 500-1500km
- Temperatuur: tot boven 1600°C
- Zonne-energie dringt door deze laag, gasdeeltjes in exosfeer trillen zo hard dat ze kunnen
ontsnappen in ruimte
Afbraak van ozon door CFK’s (koelmiddel, drijfgas -> chloor, koolstof, fluor)
Chlooratoom valt ozon aan = oorzaak ‘ozongat’ boven zuidpool -> door circumpolaire
wind in winter -> in begin september valt uit lucht -> valt ozon aan tot december
CFCl3 + UV CFCl2 + Cl
Cl + O3 ClO + O2
ClO + O Cl + O2
Zet een reactie in gang, maar reageert niet mee -> laat ozon uit elkaar vallen
Levensduur Cl = 100 jaar (vanaf 1960) -> verscheen gat in ozonlaag -> nu aan het verminderen
CO-vergiftiging
Ontstaat bij onvolledige / slechte verbranding als er onvoldoende zuurstof aanwezig is in kamers ->
koolstofmonoxide wordt in lichaam opgenomen -> onvoldoende zuurstoftransport naar vitale
organen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ansofiebloemen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.